Boshqaruvning tarkibiy tuzilishi

Boshqaruvning tarkibiy tuzilishi

R е j a:

1. Boshqaruv tarkibi to’g'risida tushuncha.
2. Boshqaruvning umumdavlat organlari.
3. Boshqaruvning mahalliy organlari.
4. Boshqaruvning tarmoq organlari.
5. Jamoat va o’z-o’zini boshqarish organlari.
Tayanch so’z va iboralar:
Struktura. Boshqarish tarkibi. Boshqarish bugini. Boshqarish bosqichi. Boshqarish tarkiblarining tashkiliy turlari. Respublika oliy vakolatli organlar tarkibi. O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining tuzilishi. Sud xokimiyati strukturasi. Mahalliy boshqaruv organlari. Boshqarishning tarmoq organlari. Jamoat va o’z-o’zini boshqarish organlari takibi.
1. Boshqaruv tarkibi to’ғrisida tushuncha
«Struktura» (tarkib) lotincha so’z bo’lib, narsalar tarkibiy qismlarining o’zaro boғliq ravishda joylashishi, tuzilishini bildiradi.
Boshqarish tarkibi deganda boshqaruv maqsadlarini amalga oshiruvchi va funktsiyalarni bajaruvchi bir-biri bilan boғlangan turli boshqaruv organlari va bo’ғinlarining majmui tushuniladi.
Boshqarishning u yoki bu vazifalarini xal kilish uchun muayyan organlar tuziladi. Boshqarish organlari tizimi, quyi organlarning yukori organlarga bo’ysunishi va ular o’rtasidagi o’zaro aloqa boshqarish tarkibi tushunchasini tashkil qiladi. Bunday tarkib odatda «boshqaruv apparati tarkibi» deb yuritiladi. U biror–bir boshqaruv organining (vazirlikning boshqaruv apparati, korxonaning boshqaruv apparati va x.k.) bo’limlari tarkibini bildiradi.
Boshqarish tarkibi ishlab chiqarish tarkibi bilan ham ifodalanadi. Bunda boshqarishni tashkil etishning dastlabki va belgilovchi omili ishlab chiqarish jarayoni bo’lib hisoblanadi.
Shunday qilib boshqarishning maqsadlari, funktsiyalari, vazifalari, obektlari va organlari uning tashkiliy tarkibini belgilab beradi.
Boshqarishning quyidagi asosiy tashkiliy tarkiblari mavjud. (1-chizma).

Boshқarish tarkiblarining tashkiliy turlari



Chiziqli (pog’ona-li) tarkib

Chiziқli shtabli tarkib

Funk-tsional tarkib

Chiziqli funk-tsiolnal tarkib

Dastur-li maq-sadli tarkib