Boymirzayev Shuxrat

Bitiruv malakaviy ishining predmeti: Tadqiqot obyekti sifatida Xalqaro tashishda yuklarni yetkazib berish muddati va “BK Intrans” XK ning yuklarni xalqaro yetkazib berish muddatlari o’rganilib chiqildi.
Bitiruv malakaviy ishining amaliy ahamiyati: Quyidagilardan iborat.

• 
  Xalqaro tashishni yaxshilash.
  
• 
  Xalqaro tashishda transport vositalarini to’xtash va harakatlanish vaqtlarini qisqartirish va samardorligini oshirish.
  
• 
  Yuklarni xalqaro yetkazib berishni takomillashtirish.
  
• 
  Xalqaro tashishda yuklarni yetkazib berish muddatini takomillashtirishdan iborat.
  

Bitiruv malakaviy ishning hajmi va tuzilishi: Ishning matni kompyuterda yozilgan 59 bet hajmdan iborat bo’lib, uning strukturasini kirish, 2 ta bob, har bir bobda 3 tadan reja xulosa, va foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati tashkil qiladi.

I.BOB.Xalqaro tashishda yuklarni yetkazib berishning nazariy-uslubiy asoslari
1.1.Yuklarni xalqaro tashish tavsifi.
Yuk tashish - bu tovarlar va boshqa turdagi mahsulotlarini tashishdir. Yuk tashish atamasi dastlab dengiz orqali tashilgan yuklarga nisbatan ishlatilingan. Lekin amerikacha ingliz tilida u quruqlik yoki havo orqali tashishga nisbatan ham kengaytirilgan holda ishlatila boshlandi (International English: "carriage"). Harbiy muhitdan olingan " logistika " atamasi ham xuddi shu ma`noda qo`llaniladi.
2015-yilda dunyo bo‘ylab 108 trillion tonna-kilometr yuk tashilgan (2050-yilgacha yiliga 3,4 foizga o‘sishi kutilmoqda (2020-yilda 128 trillionga yetgan)): 70 foiz dengiz taransporti, 18 foiz avtomobil taransporti, 9 foiz temir yo‘l, 2 foiz ichki suv yo‘llari taransporti havoda esa 0,25% dan kam.

Quruqlikda yuk tashish. Quruqlik yoki "yer ustida" yuk tashish poyezd yoki yuk mashinasida amalga oshirilishi mumkin (Britaniya inglizcha: lorry ). Havo va dengiz jo‘natmalarida yer usti transporti yukni kelib chiqqan joyidan aeroport yoki dengiz porti orqali, so‘ngra belgilangan manzilga olib borishi talab etiladi, chunki mamlakatlarning qirg‘oqlari chegaralanganligi sababli har doim ham portlar yaqinida ishlab chiqarish korxonasini tashkil etish mumkin emas. Yer usti transporti havo transportiga qaraganda odatda arzonroq hisoblanadi, lekin yer transportiga dengiz transportiga qaraganda qimmatroqdir. Ayniqsa ichki infratuzilma yaxshi tashkil etilmagan bo`lsa.

Kemada yuk tashish. Ko‘p hajmdagi yuk tashish yuk kemalari orqali amalga oshiriladi. Har bir davlatning floti va uning ekipaji uning dengiz floti yoki savdo dengiz floti deb ataladi. Birlashgan Millatlar Tashkilotining Savdo va Taraqqiyot Konferentsiyasining (UNCTAD) 2018-yilgi hisobotiga ko‘ra, savdo yuk tashish (yoki dengiz orqali savdo) xalqaro savdoning 80-90% ni va qiymati bo‘yicha 60-70% ni amalga oshiradi. Daryolar va kanallardakemalar ko‘pincha ommaviy yuklarni tashish uchun foydalaniladi.

Havoda yuk tashish Yuk havoda ixtisoslashtirilgan yuk samolyotlarida yoki yo‘lovchi samolyotlarining bagajlarida bir hududdan ikkinchi hududga tashiladi. Havo yuklari odatda shaharlararo yuk tashishning eng tezkor usuli hisoblanadi, lekin u ham eng qimmat hisoblanadi.

Multimodal Yuk bitta shartnoma bo‘yicha jo‘natiladi, lekin kamida ikki xil transport turi orqali (masalan, yer va havo) amalga oshiriladi. Yuk turli transport turlari o‘rtasida transport markazlari markazlari yoki poezd stantsiyalari, aeroportlar va boshqalarda almashiniladi.

Intermodal Kema, temir yo‘l, samolyot va yuk mashinasi o‘rtasida osongina uzatiladigan konteynerga yuklangan yuk (yoki intermodal konteyner ) bo‘lgan multimodal transport vositasi.

Masalan, yuk jo‘natuvchi xorijga mahsulotni jo‘natish uchun yer va havo transporti bilan bir vaqtda foydalanadi. Intermodal yuk tashish marshrutni bu yukni jo‘natuvchidan olib qabul qilib oluvchining shaxsan o‘ziga yetkazib berish.
Xalqaro Savdo Palatasi (ICC) tomonidan ishlab chiqilgan Inkoterms (yoki Xalqaro savdo yuk tashish shartlari) xalqaro savdoda eng ko‘p qo‘llaniladigan atamalarni talqin qilish uchun butun dunyo bo‘ylab hukumatlar, yuridik organlar va amaliyotchilar tomonidan qabul qilinadi. Umumiy atamalarga quyidagilar kiradi:

• 
  Bortda bepul (FOB)
  
• 
  Narx va yuk (CFR, C&F, CNF)
  
• 
  Xarajat, sug‘urta va yuk (CIF)
  

"Eng yaxshi yo‘l" atamasi odatda yuk jo‘natuvchi jo‘natish uchun eng past narxni (yuk jo‘natuvchiga) taklif qiladigan tashuvchini tanlashini anglatadi. Biroq, ba'zi hollarda, sug‘urta yaxshiroq yoki tezroq tranzit vaqti kabi boshqa omillar yuk jo‘natuvchini eng past taklif qiluvchidan boshqa variantni tanlashiga olib keladi.