Bozor tizimida biznes va raqobat tushunchasi

Bozor tizimida biznes va raqobat tushunchasi

Biznes bu- jamiyatdagi muammolarni hal qilish orqali foyda topish imkoniyati biznes- bu doimiy ravishda o’z ustida ishlash, rivojlanish biznes bu- jamiyat,davlat so’roviga javob berish muammo bor-uni hal qilish kerak. Talab bor- uni qondirish kerak. Biznes- insondagi ba’zi sifatlar to’plami. Aql, kerativlik, maqsadga intiluvchanlik.

“biznes” atamasi ilk bor 18-asr oxiri,19-asr boshlarida paydo bo’lgan.biznes so’zi inglizcha “businnes” so’zidan olingan bo’lib “ish” mashg’ulot” degan ma’nolarni anglatadi. Biznes- bu insonning daromad olib,hayot kechiradigan tirikchilik jarayonidir.

Raqobat Nima? Raqobat- bozor subyekti iqtisodiy Manfaatlarning to’qnashuvidan iborat bo’lib, ular o’rtasidagi yuqori foyda va ko’proq naflikka ega bo’lish uchun kurashishni anglatadi. Raqobat- mustaqil tovar ishlab chiqaruvchi(korxona) o’rtasida tovarlarni qulay sharoitda ishlab chiqarish va yaxshi foyda keltiradigan narxda sotish umuman iqtisodiyotda o’z mavqeyini mustaxkamlash uchun kurash

Raqobat usullari narx vositasidagi- narx vositasida raqobatlashishda ishlab chiqaruvchilar o’z tovarlarining narxini raqiblari tovarlari narxidan pasaytirish orqali iste’molchilarni og’dirib olish va bozordagi mavqeyini mustaxkamlashga xarakat qiladi. Narxsiz- narxsiz raqobatda raqobatlashish vositasi sifatida narxdan tashqari omillardan foydalanib tovar sotish xajmini ko’paytirib borishga xarakat qilinadi.

bozor iqtisodiyoti raqobatning bir nechta turlarini keltirib chiqaradi: 1.sotuvchilar o’rtasidagi raqobat a)tarmoq ichidagi raqobat b) tarmoqlararo raqobat 2. xaridorlar o’rtasidagi raqobat 3. sotuvchi va xaridor o’rtasidagi raqobat 4. mukammal raqobat 5. nomukammal raqobat a) monopolistik raqobat b)oligapoliya C) sof monopoliya raqobat

Ishlab chiqaruvchilar o’rtasidagi raqobat- tovarlarni qulay sharoitda ishlab chiqarish yuqori narxlarda sotish va bozordagi mavqeyini mustaxkamlash orqali eng ko’p foyda olishga qaratiladi

Resurs egalari o’rtasidagi raqobat- o’zlarining iqtisodiy resurslarini ( kapital, yer, ishchi kuchi) yuqori narxlarda sotish orqali ko’proq omilli daromadga ega bo’lishga qaratiladi.

Iste’molchilar o’rtasidagi raqobat- daromadlarning mavjud darajasida ko’proq miqdordagi tovarlarni sotib olishga, ya’ni sarflangan puli evaziga ko’proq naflilikka ega bo’lishga qaratiladi.

raqobATNING ASOSIY Vazifalari 1. tartibga solish 2. resurslarni joylashtirish 3. innovatsion vazifa 4. moslashtirish 5. taqsimlash 6. nazorat qilish

S
P
P1
Q
Q2
Q0
Q1
E
D
P0
P2
Ортиқча маҳсулот
Тақчиллик
Бозор мувозанати

E’tiboringiz uchun raxmat!