Bu ifodadagi I=mv


Download 301.42 Kb.
bet2/9
Sana15.06.2023
Hajmi301.42 Kb.
#1484785
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
Doc1

Berilgan: Yechish Impuls momentining saqlanish qonuniga asosan:
R=1.5m (J1+J2) =(J1+ (1)
m1=180kg Bunda J1-diskning inertsiya momenti; J2-disk markazida
=10min-1 turgan odamning inersiya momenti; -markazidan odam
m2=60kg bo’lgan diskning burchak tezligi -diskning chekkasida
turgan paytdagi diskning burchak tezligi.
Disk chekkasida turgan odamning chiziqli tezligi burchak tezlik bilan quydagi munosabat orqali bog’langan. (2)
(1) tenglamadan ni aniqlab va olingan ifodani (2) formulaga qo‘yib
quyidagini olamiz:
(3)
Diskning inertsiya momenti . Odamning inersiya momentini esa moddiy nuqtadek hisoblaymiz. Shuning uchun J2=0 =M2R2
Odam chetiga o’tgan diskning burchak tezligi (3) formuladagi J1, J2, va kattaliklarni almashtirib, quydagicha olamiz:



m1,m2, ,R va larning qiymatlari o’rniga qo’yib, odamning chiziqli tezligini topamiz:




IV-bob. ISH, QUVVAT, ENERGIYA
4.1. Ish va quvvat
Agar jism o‘zgarmas F kuch ta’sirida to‘g‘ri chiziqli harakat qilib biror 5- masofani bosib o'tsa, bu jarayonda kuchning siljitish ta’sirini ifodalash uchun ish tushunchasi kiritiladi. Jismning to'g'ri chiziqli harakatida o'zgarmas kuchni bajargan ishi kuch bilan yo‘l ко‘paytmasiga proporsional bo'ladi. Agar kuch bilan jism harakat yo'nalishi orasida a burchak hosil bo'lsa. ish (4.1-rasm)
(4.1)
formula bilan aniqlanadi. bo’lsa ish
musbat, bo’lganda ish manfiy, bo’lganda A=0 bo’ladi, ya’ni kuch berilgan yo’lda jismning siljishi bo’yicha hech qanday ish bajarmaydi. Ishqalanish kuchi ko'chish yo'nalishiga teskari tomonga yo'nalgan va u manfiy ish bajaradi. cosa=0, ya’ni ta’sir etuvchi kuch siljishga perpendikular bo'lganda kuch mexanik ish bajarmaydi. Biroq biror og'irlikdagi yukni ko'tarib turish, aqliy mehnat qilish (masala yechish, mutolaa qilish, fikr yuritish) da ham mexanik ish bajarilmaydi, oddiy ish bajariladi.
Agar skolar ko'paytma tushunchasidan foydalansak, (4.1) ni quyidagi ko'rinishda yozish mumkin: (4.2)
Demak, mexanik ish kuch ко 'paytmasiga teng.
SI da ish birligi sifatida Joul (J) qabul qilingan: 1 Joul - 1 Nyuton kuch ta’sirida jismni 1 metr masofaga ko'chirishda bajarilgan ishning miqdoridir.
Eng umumiy hoi uchun ishni aniqlaylik. Jism o'zgaruvchan kuch ta’sirida egri chiziqli harakat qilib S1 nuqtadan S2 nuqtaga o'tsin (4.2-rasm).
Bu holda yo'Ini xayolan cheksiz kichik elementar dS bo'lakchalarga ajratamiz. Ajratgan elementar yo'lda, kuchni o'zgarmas deb olib, ko'chishni esa to'g'ri chiziqdan iborat deb olamiz. Bu vaqtda elementar bajarilgan ish (4.3)
S1 S2 yo’lda bajarilgan to’la ish
(4.4) Bu integralni yechish uchun grafik usulidan foydalanamiz. Abssissa o'qi bo'ylab S ning qiymatlarini, ordinata o‘qi bo‘ylab Fs ning qiymatlarini joylashtiramiz va 4.2-rasm Fs =f(S) funksiya grafigini chizamiz (4.3-rasm). Jismning dS elementar ko‘chish uchun bajargan elementar ishning miqdori

Download 301.42 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling