Budjet darom adlari hisobi. Vaqtincha mahalliy budjet daromadlariga o'tkazilgan summalar hisobi


Davlat budjeti darom adlari va pul mablag‘lari hisobining ahamiyati va vazifalar


Download 75.71 Kb.
bet3/7
Sana19.06.2023
Hajmi75.71 Kb.
#1607178
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Davlat byudjetining daromadlari tizimi va ularning gurulanishi

1 Davlat budjeti darom adlari va pul mablag‘lari hisobining ahamiyati va vazifalar
Davlat budjcti quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
1) rcspublika budjeti;
2) QoraqaIpog‘iston Rcspublikasining budjeti va mahalliy budjctlar. Davlat budjeti tarkibida davlat maqsadli fondlari ham jamlanadi.
Qoraqalpog‘iston Respublikasi budjeti Qoraqalpog'iston Rcspublikasining rcspublika budjetini hamda respublikaga (Qoraqalpog‘iston) bo‘ysunuvchi turnan lar va shaharlar budjctlarini o‘z ichiga oladi. Viloyatning budjeti viloyat budjetini, viloyat tarkibiga kiruvehi tumanlar va shaharlar budjetlarini o ‘z ichiga oladi. Tumanlarga boMinadigan shahar budjeti shahar budjetini va shahar tarkibiga kiruvehi tumanlar budjctlarini o‘z ichiga oladi. Tumanga bo‘ysunadigan shaharlari bo‘lgan tumanning budjeti turnan budjeti va turnan tarkibiga kiruvehi shaharlar budjetlarini o‘z ichiga oladi. Demak, 0‘zbckiston Respublikasi Davlat budjeti o‘z ichiga rcspublika budjeti, Qoraqalpog‘iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlami oladi. Bundan tashqari Davlat budjeti tarkibida Rcspublika yo‘l fondi, 0‘zbekiston Respublikasi Davlat mol-mulki qo‘mitasining maxsus hisobvarag‘i, Ish bilan ta’minlashga ko‘maklashuvchi davlat fondi hamda 0 ‘zbekiston Respublikasi budjctdan tashqari Pensiya fondi mablagMari jamlanadi. Davlat budjetiga kclib tushgan mablagMaming to‘g‘ri va o‘z vaqtida kirim qilinishini ta’minlash maqsadida
0‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 23402 «Rcspublika budjetining mablag'lari» hisobvarag‘i Markaziy bankning Toshkent shahar va hududiy Bosh boshqarmalarining Hisob-kitob kassa markazlarida hamda tijorat banklarida budjet daromadlari tasnifiga asosan ochiladi. kutubxonasi Davlat budjetining buxgalteri hisobi, budjetga daromadlar tushumi ustidan, har bir soliq to‘lovchi tomonidan budjetga toMovlami o‘tkazishi ustidan tizimli nazoratni ta’minlash vazifasini bajaradi. Budjet daromadlari asosan bank muassasalariga tushadi. Buxgalteriya hisobi ma’lumotlaridan foydalanib, moliya organlari bank muassasalari tomonidan daromadlar tushumlarini rcspublika budjeti va mahalliy budjetlarga to‘g‘ri o‘tkazayotganligini kuzatib boradi. Yil boshiga qadar moliya organlari bank muassasalariga har bir turnan yoki shahar bo‘yicha xo‘jalik yurituvchi subyektlar va tashkilotlaming ro‘yxati va ulardan undiriladigan to'lovlar ro‘yxati, bu to‘lovlar qaysi budjetga va budjet tasnifining qaysi boMimiga to‘lovlar o‘tkazilishi kerakligi to‘g‘risida xabar beradi. Bir vaqtning o'zida bank muassasalariga har yili umumdavlat soliqlari va daromadlarining taqsimlanish hajmlari va bu soliq va daromadlardan mahalliy budjetlarga qilinadigan ajratmalar hajmlari haqida xabar beradi. Moliya organlarida budjet daromadlarining buxgalteriya hisobini moliya organining buxgalteriya xizmati olib boradi, ulaming tezkor hisobini esa soliq organlari olib boradi. Moliya organining buxgalteriya xizmati faqat mazkur budjetning daromadlarinigina hisobga olib boradi. Moliya organi funksiyalariga barcha daromadlaming, qaysi budjetga kclib tushishidan qat’iy nazar, hisoblanishi, kelib tushishi, hisobga o‘tkazilishi va qaytarilishini hisobga olish kiradi. Soliq organi daromadlar turlari bo‘yicha shaxsiy schyotlar olib boradi, budjetga tushgan daromadlaming tezkor ma’lumotlarini aniqlaydi. Budjet daromadlari turli hujjatlarga asosan budjet tasnifi bo‘yicha hisobga olinadi. To‘lov hujjatlari tushgan daromadlaming turlari va ulaming to‘lovchilarini aniqlash imkonini beradi. Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i bo‘yicha bank muassasasining ko‘chimiasiga ilova qilingan to‘lov hujjatlari, mazkur budjet daromadlarining buxgalteriya hisobi uchun asosiy hujjat bo‘lib xizmat qiladi. Mahalliy moliya organi faqat mazkur budjetga tushgan daromadlarinigina emas, balki Respublika budjetiga o‘tkaziluvchi daromadlami ham nazorat qiladi.

Shuning uchun bank muassasasi unga qaysi budjetga tushishidan qat’iy nazar barcha daromadlar hisobvaraqlari bo'yicha ko‘chirmalami ham mahalliy moliya organlariga jo ‘natadi. kutubxonasi Mahalliy budjet mablag’i depozit hisoblanadi ko‘chirmani bank muassasasi moliya organiga har kuni, rcspublika budjetining hisobidagi ko’chirmalarini csa—har hafta yoki undan uzoqroq muddat oralig‘ida va har oyning 1-kuniga jo ‘natishga majburdir.


Moliya organining budjeti bo‘yicha buxgaltcriya xizmati bank muassasasining mahalliy budjet mablag’lari depozit hisoblanadi olgan ko‘chirmalaming to‘g‘riligini uning ma’lumotlarini unga ilova qilingan hujjatlar m a’lumotlari bilan solishtirish yoMi orqaii tckshiradi. So‘ng, daromad turlari bo‘yicha hujjatlami guruhlab, mahalliy budjet mablag’lari depozit hisoblanadi tushgan daromadlar to‘g‘risida ma’lumotnomani tuzadi. Malumotnoma har kuni tuziladi. Daromadlar unga budjet tasnifining har bir boMinmasi bo‘yicha umumiy summalarda yoziladi. Mumotnoma asosida memorial-order tuziladi va sintetik hisob schyotiari bo‘yicha «Boshjumal» kitobiga va analitik hisobning schyotiari bo'yicha «DaromadIan> kitobiga yoziladi. Bundan so‘ng hujjatlarining ikkinchi nusxalari tcgishli soliq organlariga daromadlar va soliqlar Movchilar bilan hisobkitoblar hisobida qayd qilish uchun beriladi. Rcspublika budjctining shaxsiy hisobvaragMdan ko‘chirma toMov hujjatining ikkinchi nusxasi bilan moliya organiga kelib tushadi, so‘ng toMovchilaming shaxsiy schyotlarida qayd qilish uchun tcgishli soliq organiga yuboriladi. 0 ‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining oylik hisoboti 0 ‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligida rcspublika budjcti daromadlarining buxgalteriya hisobi uchun asos boMib xizmat qiladi.

Soliqlarning quyidagi turlari tumanlar va shaharlar budjetlariga to‘liq hajmda o‘tkaziladi:


jismoniy shaxslardan olinadigan mol-mulk solig‘i;
jismoniy shaxslardan olinadigan yer solig‘i;
jismoniy shaxslar tomonidan mol-mulkni ijaraga berishdan olingan daromadlar bo‘yicha deklaratsiya asosida to‘lanadigan soliqlar, shuningdek yakka tartibdagi tadbirkorlar to‘laydigan jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i;
suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq, bundan elektr stansiyalari tomonidan to‘lanadigan soliq mustasno;
qurilish materiallari bo‘yicha yer qa’ridan foydalanganlik uchun soliq.
Qoraqalpog‘iston Respublikasining respublika budjetiga, viloyatlarning viloyat budjetlariga va Toshkent shahrining shahar budjetiga quyidagilar to‘liq hajmda o‘tkaziladi:
yuridik shaxslarning mol-mulkiga solinadigan soliq;
yuridik shaxslardan olinadigan yer solig‘i;
elektr stansiyalari tomonidan to‘lanadigan suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq;
benzinni, dizel yoqilg‘isini va gazni yakuniy iste’molchilarga realizatsiya qilishdagi aksiz solig‘i;
aylanmadan olinadigan soliq;
qonunchilikda belgilangan miqdorlardagi davlat bojlari (patent bojlaridan va litsenziyalar berganlik uchun davlat bojlaridan tashqari);
qonunchilikda belgilangan miqdorlarda O‘zbekiston Respublikasining Davlat budjetiga undiriladigan jarimalar;
ayrim turdagi tovarlarning chakana savdosiga doir huquq uchun yig‘imlar;
qonunchilikda belgilangan miqdorlarda O‘zbekiston Respublikasining Davlat budjetiga undiriladigan boshqa yig‘imlar (bojxona organlari tomonidan undiriladigan yig‘imlardan hamda g‘ildirakli transport vositalari, o‘ziyurar mashinalar va ularning tirkamalari uchun utilizatsiya yig‘imidan, shuningdek avtotransport vositalari oynalarining tusini o‘zgartirishga (qoraytirishga) ruxsatnoma berish uchun to‘lovdan tashqari);
qonunchilikda belgilangan miqdorlarda davlat daromadiga o‘tkazilgan mol-mulkni realizatsiya qilishdan tushgan tushumlar, mahalliy davlat hokimiyati organlarining ulushi bo‘yicha dividendlar (daromadlar) va ajratmalar;
davlat aktivlarini joylashtirishdan, foydalanishga (ijaraga) berishdan va sotishdan qonunchilikda belgilangan normativlar bo‘yicha olingan daromadlar;
mobil aloqa xizmatlari, tamaki va alkogol mahsulotlari, shu jumladan pivo uchun aksiz solig‘i bo‘yicha tushumlar tegishincha 2021-yilning 1-iyul holatiga ko‘ra Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri aholisi sonining respublika aholisi sonidagi ulushiga muvofiq.
Qoraqalpog‘iston Respublikasining respublika budjetiga, viloyatlarning viloyat budjetlariga va Toshkent shahrining shahar budjetiga quyidagi ulushlarda:
jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘idan tushumlarning (jismoniy shaxslar mol-mulkini ijaraga berishdan oladigan yillik daromadi to‘g‘risidagi deklaratsiyaga asosan to‘laydigan, shuningdek yakka tartibdagi tadbirkorlar to‘laydigan jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘idan tashqari) Navoiy viloyatida 63 foizi, Toshkent viloyatida 42 foizi, Toshkent shahrida 5 foizi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi va boshqa viloyatlarda 100 foizi;
foyda solig‘idan tushumlarning (O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori bilan tasdiqlanadigan ro‘yxatga muvofiq yirik soliq to‘lovchilar, O‘zbekiston Respublikasida doimiy faoliyat olib boruvchi muassasa orqali faoliyat yurituvchi O‘zbekiston Respublikasi norezidentlari tomonidan, shuningdek norezidentlarning to‘lov manbaida ushlab qolinadigan daromadlaridan to‘lanadigan foyda solig‘idan tashqari) Navoiy viloyatida 63 foizi, Toshkent viloyatida 40 foizi, Toshkent shahrida 5 foizi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi va boshqa viloyatlarda 100 foizi o‘tkaziladi.
yuridik shaxslarning mol-mulkiga solinadigan soliq hamda yuridik shaxslardan olinadigan yer solig‘i tushumlarini tumanlar va shaharlar budjetlariga yo‘naltirishga;
daromadlarning prognozini oshirib bajarishdan olingan mablag‘larning bir qismini tumanlar va shaharlar budjetlariga hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish dasturlarini amalga oshirish uchun berishga haqli.
Xalq deputatlari tumanlar va shaharlar Kengashlari tumanlar hamda shaharlarning ommaviy dam olishga va (yoki) turizmga ixtisoslashtirilgan ayrim hududlarida mol-mulkni ijaraga beruvchi jismoniy shaxslar uchun belgilangan ijara to‘lovining eng kam stavkalariga Toshkent shahri uchun belgilangan miqdorlargacha o‘sib boruvchi koeffitsiyentlarni kiritishga haqli.
Agar qonunchilikda mahalliy budjetlarga o‘tkaziladigan daromadlarning taqsimlanishi nazarda tutilmagan bo‘lsa, daromadning ushbu turi Qoraqalpog‘iston Respublikasining respublika budjetiga, viloyatlarning viloyat budjetlariga va Toshkent shahrining shahar budjetiga o‘tkaziladi.
Davlat korxonalari hamda ustav kapitalida 50 foiz va undan ortiq miqdorda davlat ulushi mavjud bo‘lgan yuridik shaxslar tomonidan 2022-yilning 1-iyuliga qadar 2021-yil yakunlari bo‘yicha o‘z sof foydasining 50 foizidan kam bo‘lmagan miqdorida, oltin qazib oluvchi korxonalar tomonidan esa 100 foizi miqdorida ajratmalar va davlat ulushi bo‘yicha dividendlar hisoblanadi hamda 2022-yilning 1-sentabridan kechiktirmay tegishli darajadagi budjetlarga o‘tkaziladi.


Download 75.71 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling