Бугунги кунда мамлакатимизда интенсив боғдорчиликни ривожлантириш аҳоли

“Камалак ранглар жилоси” МЧЖ интенсив боғлари (11,4 га, 3 йиллик боғ)
 
1 
ТСТ 
80-80-75 
0,8 
2530 
- 
6,6 
- 
2 
ТСТ 
80-80-75 
0,5 
2260 
10,7 
7,3 
+0,7 
Мазкур 
тупроқ 
шароитидатомчилатиб 
суғориш 
усулининг 
хўжаликда 
қўлланилаѐтган суғориш тартиби назорат қилиб қабул қилинди. Ушбу худудларда 
тупроқнинг 1,0 м қатламини намлик билан таъминлаш учун 8-10 соат вақт етарли 
ҳисобланади. Шуни ҳисобга олган ҳолда сув ресурсларидан самарали фойдаланиш ҳамда 
интенсив мевали дарахтларни доимий белгиланган мақбул намлик билан таъминлаб 

---

153 
туриш мақсадида тупроқнинг намланиш қатлами чуқурлигини 0,5 ва 0,8 м қилиб 
белгиладик. 
Олиб борилган изланишлар натижасида тупроқнинг 0,5 см қатламини ЧДНС га 
нисбатан 75-80-70% тартибда белгилаш, вегетация давомида 1,0 м тупроқ қатламини 
намлик билан таъминлаб суғорилган (назорат) вариантга нисбатан 870 м
3
/га суғориш 
сувини (%) иқтисод қилишга ҳамда олма ҳосилини 4,6т/га га юқори бўлишини 
таъминлади. Бу кўрсаткичлар тупроқнинг 0,8 м қатламини намлик билан таъминлаб 
суғориш амалга оширилган вариантда мос равишда 640 м
3
/га ҳамда 2,9 т/га ни ташкил 
этди. Айнан шундай қонуният 2-тажриба даласида ҳам намоѐн бўлди (6.1-жадвал). 
Мархамат туманининг ўтлоқи бўз тупроқлари шароитида олиб борилган (―Осиѐхон 
сара боғлари‖ фермер хўжалиги) изланишларимизда тупроқнинг мақбул намланиш 
чуқурлигини 1,0÷0,8÷0,5 м белгилаб, суғориш олди тупроқ намлигини ЧДНС га нисбатан 
75-80-70% тартибда томчилатиб суғорилди. 
Мазкур далада тупроқнинг 0,8 метр қатламини намлик билан таъминлаб 
томчилатиб суғорилганда назорат, яъни тупроқнинг 1,0 метр қатламини намлик билан 
таъминлаб суғорилган вариантга нисбатан мавсумий суғориш меъѐри 24,8% га кам, 
ҳосилдорлик эса, 2,6 т/га га юқори бўлди. Ушбутажрибамизда ҳам энг яхши кўрсаткичлар 
тупроқнинг 0,5 метр қатламини намлик билан таъминлаб суғорилган вариантда кузатилиб, 
бунда назоратга нисбатан 29,4% сув иқтисод қилиш билан бирга 3,8 т/га юқори олма 
ҳосили олишга эришилди. 

---

154