Bundan 100-150 yil ilgari odamizot sun’iy (elektrik)

Stefan - Bolsman qonuni

Absolyut qora jismning to‘la nur tarqatish qobiliyati, absolyut haroratning to‘rtinchi darajasigi proporsional.

Bu qonunni, Plank tenglamasini oralig‘ida integrallab keltirib chiqarish mumkin.



Bu erda: -to‘la nur tarqatuvchining 1 m² yuzasidagi energetik nurlanganlik (nurlanish oqimi) (Vt/m²).

σ-Stefanning universal doimiysi, 5.672-10⁸ Vt/m²grad⁴ ga teng.

Plank ifodasi, Plank doimiysi (h), Stefan doimiysi (σ), Vina doimiysi (v) va Bolsman doimiylarini bir biri bilan bog‘lashga imkon beradi:

K/s va

SHu bilan u o‘zining to‘g‘riligini isbot qildi.

Issiqlik nurlanishini, u chaqirgan nurni sezish bo‘yicha baholash uchun yorug‘ik (nur) samaradorligi tushunchasi ishlatiladi.

YOrug‘lik samaradorligi - umumiy nurlanish oqimidagi yorug‘lik oqimining qismini ko‘rsatadi va ularning nisbatini tashkil qiladi.

YOrug‘lik samaradorligi-umumiy nurlanish oqimidagi yorug‘lik oqimining qismini ko‘rsatadi va ularning nisbatini tashkil qiladi:

bu erda: - nurlanish oqimining spektrial zichligi, vt/mkm

- yorug‘likning nisbiy spektrial nlur samaradorligi.

YOrug‘lik samaradorligi eng katta qiymatga, to‘la nur tarqatgichning quyidagi haroratida erishiladi: 650⁰K (14,5%) atrofida. Zamonaviy chiroqlarning qizish jismi uchun ishlatiladigan, metalning erish harorati 3600 K ga (volfram) teng. SHuning uchun ularning yorug‘lik samardorligi 2-3% ni tashkil qiladi.