Bundan 100-150 yil ilgari odamizot sun’iy (elektrik)

Nazorat savollari:

1. Issiqlik nurlanishi nazariyasi kim yaratgan va uni tushuntirib bering?

2. Plank ifodasini tushuntiring?

3. Vina-Golitsыn siljish qonuni nimalarga asoslangan?

4. Stefan - Bolsman qonuni nimani tushuntiring bering?

12-MA’RUZA
Yoritish elektr uskunalarini loyhalashni asosiy qoidalari

Reja:

1. Loyiha materiallarini hajmi va mazmuni.

2. Ish chizmalarining tushuntirish xati.

3. YOrug‘lik manbasini va sistemasini tanlash.

4. YOritish turlari.
YOritish qurilmalarini loyihalash.

Loyiha materiallarini hajmi va mazmuni
YOritish qurilmalarining loyihasi ikki bosqichda tayyorlanadi:

1. 
   Texnik loyixa.
   
2. 
   Ish chizmalari.
   

Loyiha uchun kuyidagilar kerak:

Ob’ektni bosh rejasi, binolarning qurilish va texnologik, tok manbai haqida ma’lumotlar.

Texnik loyiha quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

Tushuntirish xati, asosiy texnik ko‘rsatkichlar jadvali, chiroqular, elektr uskunalar, simlar, kabellar to‘g‘risida ma’lumotlar, smetani.

Ish chizmalari quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

Tushuntirish xati, chiroqlar, ta’minlovchi tarmoqlar, щitlar, vыklyuchatellar, rozetkalar va boshqalarni quvvat bo‘yicha qo‘yiladigan joy rejalari va xarakterli kesimlar, chiroqlar, щitlar, yoritish tarmoqlarini o‘tkazish qurilmalar tugunlarini konstruktiv chizmalari, material va jihozlar uchun ma’lumotlar, smeta va boshqalar.

Ish chizmalarini tayyorlash:

Ish chizmalari, tasdiqlangan texnik loyiha asosida yaratiladi va elektr yig‘ish ishlarini bajarish uchun kerak bo‘ladi. Ish chizmalarida smetaga faqat aniqlik kiritiladi, umumiy yoritish xarajatlari esa o‘zgarmay qoladi. (texnik loyihaga ilova qilingan).

Reja bilan chizmalarni rasmiylashtirish:

Ta’minlash manbasidan guruhli ipplargacha bo‘lgan tarmoqlar ta’minlovchi tarmoqlar deyiladi. Guruhli щitlardan chiroqgacha bo‘lgan tarmoqlar, guruhli tarmoqlar deyiladi.

Ta’minlovchi va guruhli tarmoqlar, uzluksiz qalin chiziqlar bilan belgilanadi.
Simlar soni

Quvvat bo‘yicha rejasi bor chizmalar uchun masshtab:

1: 100; 1: 200

Bosh rejali chizma uchun: 1:1000; 1:500

SHartli belgilar va reja chizmasidagi tushuntirish yordamida, elektr yoritish uskunalarini hamma to‘laligi (batafsilligi) chiroqlarning joylashish, simlarning kesim yuzasi va markasi, hamda ularning yotqizish usuli, yorug‘lik kattaligi va tarmoq kuchlanishi, rozetkalarni va vыklyuchatellar, taqsimlovchi punktlarni, щitlarni, avtomatlarni joylashishi, hamma elektr uskunalarni tiplari va ularning tegishli tartiblari.

Odatda, bir guruhli chiziq bilan 3 ta bir fazali guruhlar umumiy nolli sim bilan ko‘rsatilgan bo‘ladi.
Masalan.

4(1x6) mm² - kesim yuzasi 6 mm² bo‘lgan 4 ta bir tomirli simlar. SHartli belgilarni juda yaxshi bilish va chizmalarni o‘qiy olish kerak.

Zavodning bosh rejasini o‘z ichiga oluvchi chizmalar. Bu chizmalarda, odatda tashqi yoritish tarmoqlari, nimstansiyalar, atrofni yoritishni boshqaruvchi tarmoqlar bo‘ladi. Bu erda ham tushuntirish va shartli belgilar bo‘ladi.

Bulardan tashqari, ish chizmalariga, yoritish uskunalarining alohida elementlarini konstruktiv chizmalari ham kiradi.