Burxonova umida inomovnaning oilada psixologik maslahat va terapiya fanidan

---

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TALIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
MIRZO ULUG'BEK NOMIDAGI
O'ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETINING JIZZAX FILIALI
70310901-PSIXOLOGIYA(OILAVIY MUNOSABATLAR )
BURXONOVA UMIDA INOMOVNANING OILADA PSIXOLOGIK MASLAHAT VA 
TERAPIYA FANIDAN
2-MUSTAQIL TA`LIMI
JIZZAX-2023

---

Mavzu:Oilaviy tizim va terapiyada simptomatik xulq
funkiyalari.
REJA:
1) Oilaviy tizimning asosiy parametrlari metodlari.
2) Oilaviy tizimda simptomatik xulq funksiyalari.
3)Simptomatik xulq kommunikativ metafora va oilaviy tizimni stabillashtirish usuli sifatida. Oilaviy psixoterapiyaga amaliyotiga oid
voqeliklar tahlili.
Tayanch tushunchalar:Oila,terapiya tizim,
funksiya,simptomatik xulq.

---

1) Oilaviy tizimning asosiy parametrlari metodlari.
Myurrey Bovennin oilaviy tizimlar nazariyasi
. 
Mashhur
amerikalik psixoterapevtning asl nazariyasi nafaqat oila
tizimidagi ko'plab avlodlarning munosabatlarini
yangicha ko'rishga, balki jamiyatda sodir bo'layotgan
jarayonlarni - ijtimoiy tizimni tushunishga ham imkon
beradi. Bouen nazariyasi nikohdagi nizolar, yaqin
qarindoshlar, ruhiy kasalliklar, hissiy aloqalarning
uzilishi va ijtimoiy disfunktsiyalarning paydo bo'lish
mexanizmlarini tavsiflaydi.
Oila tuzilishini tasvirlash uchun ishlatiladigan belgilar: chegaralar
koalitsiyalar va munosabatlar. Oilaning ziddiyatli munosabatlarga
qanday munosabatda bo‘lishini tahlil qilishga alohida e’tibor
beriladi. Oilaviy nizolarning eng keng tarqalgan strategiyasi
tuzilmani o‘zgarmagan holatda himoya qilish uchun qochishdir, 
ammo har xil turdagi oilalar buni boshqacha qilishadi. Ajralib
qolgan oilalar aloqa qilishdan qochadi va bir-biridan ko`proq
uzoqlashadi. Chalkashib ketgan oilalar hissiy reaktsiya orqali
nizolarni anglashdan uzoqlashadilar. Bu munosabatlarning
mohiyatida hech narsani o‘zgartirmasdan keskinlikni
engillashtirishga imkon beradi, ba’zi hollarda ota-onalar
o‘rtasidagi nizolar bolalarga nisbatan asossiz da’volar orqali javob
beradi.
Terapiyaning maqsadi oila tarkibidagi tarkibiy o‘zgarishlarga
erishishdir va muammoni hal qilish tarkibiy o‘zgarishlarning
majburiy, ammo qo‘shimcha mahsulotiga aylanadi.
Ish uchta eng muhim terapevtik bosqichdan o`tadi: biriktirish, 
turar joy, qayta tashkil etish.
Strukturaviy terapiya - bu oilalardagi munosabatlarni
tartibga soluvchi qoidalarni tushunish va oila
tuzilishining rivojlanishiga to‘sqinlik qiladigan
qoidalarni o‘zgartirish usuli terapevt u bilan keyingi
terapevtik ish uchun oila tuzilishi xaritasini yaratadigan
konventsiyalar keltirilgan

---

1) Ishning dastlabki bosqichida terapevt uning konfiguratsiyasini
tushunish, oila a’zolari bilan aloqada bo‘lish va oilaning terapevt va
uning shaxsiyatiga nisbatan ko‘rsatadigan tashvish va kuchli
kelishilgan qarshilikni engillashtirish uchun oila tarkibiga qo‘shiladi. 
ishdagi urinishlar. Oilaning kelishilgan qarshiligining kuchi
mijozning individual ishdagi qarshiligidan bir necha baravar yuqori, 
chunki oila muammo aniqlangan bemorda ekanligiga ishonch hosil
qiladi va ular “yaxshi”. Qo`shilishdan maqsad aylanma tartibi va har
biri bilan aloqa qilish davomiyligi orqali hamkorlik aloqalarini
o`rnatish bo`lib, bu katta mahorat va mohirlikni talab qiladi. 2)
Turar joy - ish, uning maqsadi oila tuzilmasi o‘zining asl, 
“tegilmagan” shaklida qanday ishlashini tushunishdir. Dastlabki ikki
bosqichga asoslanib, terapevt tuzilma haqida tasavvur hosil qiladi va
chegaralar, koalitsiyalar, ierarxiyalar nuqtai nazaridan “tashxis
qo‘yadi”.
3) Qayta tashkil etish - terapevt tuzilmani o‘zgartirish uchun sharoit
yaratadi bosqich. Terapevtning aralashuvi faol aralashuvlar va
provokatsiyalar shaklida bo‘ladi. Ta’sirning kuchayishi), kechikish va
lahzali “hujum” oilaga yordam berish uchun oila tuzilishining odatiy
gomeostazini o‘zgartirishga qaratilgan. Terapiya o‘tkaziladigan
materialning asosiy turlari oilaviy vaziyatlardan tashqarida harakat qilish
va oila sessiyada ko‘rsatadigan spontan xatti-harakatlardir.

---

Har bir bola 
g‘amxo‘r ota-
onaga ega
bo‘lishga
haqlidir. Ona –
bola uchun
eng yaqin
inson
bo‘lib hisoblan
adi, bolani turli
xil yomon
faktorlarda
asrovchi, 
g‘amxo`r
insonidir. Ona 
professioanal
tarbiyachi
bo‘lib bolani
tarbiyasi
hamda psixik
va jismonan
rivojlanishiga
katta ahamiyat
beruvchi
insondir.

---

. Tizimli oilaviy terapiya, nomidan ko`rinib turibdiki, Lyudvig fon
Bertalanffining tizimlar nazariyasi asosida tug‘ilgan.
Tez orada tizimli yondashuv ob’ektlar va hodisalarni o‘rganishning
umumiy ilmiy uslubiy yondashuviga aylandi, garchi bu tizim
tushunchasi qo‘llaniladigan har qanday yo‘nalish ilmiy ekanligini
anglatmaydi. Bu juda muhim chunki hozirda hatto ko‘plab
charlatanlar tizim atamasini uning ma’nosini tushunmasdan
ishlatadilar va masalan, norasmiy gipnozning barcha turlari
shunday shakllanadi.
Umuman olganda, gap bunda emas, balki tizimli yondashuv bu
dunyo hodisalarini ko`rib chiqishning mutlaqo boshqacha usuli
ekanligidadir. Har qanday ob’ekt nafaqat izolyatsiya qilingan birlik
sifatida, balki kichikroq quyi tizimlar to`plamidan iborat va ayni
paytda undan ham kattaroq tizimga kiritilgan tizim sifatida qabul
qilinganda. 2. Oilaning ziddiyatli munosabatlarga qanday
munosabatda bo`lishini tahlil qilishga alohida e`tibor beriladi. 
Oilaviy nizolarning eng keng tarqalgan strategiyasi tuzilmani
o`zgarmagan holatda himoya qilish uchun qochishdir, ammo har
xil turdagi oilalar buni boshqacha qilishadi. Ajralib qolgan oilalar
aloqa qilishdan qochadi va bir-biridan ko‘proq uzoqlashadi. 
Chalkashib ketgan oilalar hissiy
reaktsiya orqali nizolarni
anglashdan uzoqlashadilar. Bu 
munosabatlarning mohiyatida hech
narsani o`zgartirmasdan
keskinlikni yengillashtirishga
imkon beradi, ba`zi hollarda ota-
onalar o`rtasidagi nizolar bolalarga
nisbatan asossiz da`volar orqali
javob beradi.
Terapiyaning maqsadi oila
tarkibidagi tarkibiy o`zgarishlarga
erishishdir va muammoni hal qilish
tarkibiy o`zgarishlarning majburiy, 
ammo qo`shimcha mahsulotiga
aylanadi.
Ish uchta eng muhim terapevtik
bosqichdan o`tadi: biriktirish, turar
joy, qayta tashkil etish.

---