Business road map

Koaksial kabel turlari
Qattiq liniyali
(hardline)
Radiatsion
(radiating, “leaky”)
Egizak o‘qli
(twinaxial)
Uch o‘qli
(triaxial)
Yarim qattiq
(semi-rigid)
Qattiq
(rigid line)
RG-6
O‘rama juft kabel

UTP kabellarning kategoriya bo‘yicha texnik tavsifi
Kabel kategoriyasi	Chastota kengligi, MGersgacha	Ma’lumot almashish tezligi, Mbit/sekund	Tavsifi
CAT1	0.1	-	Телефон, ISDN
CAT2	1	4	TokenRing, ҳ. қўлланилмайди
CAT3	16	10/100	телефон, 10BASE-T Ethernet
CAT4	20	16 (1ж)	100 метр, ҳ. қўлланилмайди
CAT5	100	100 (2ж), 1000 (4ж)	Ethernet
CAT5e	125	100 (2ж)	100 Mbps TPDDI, 155 Mbps ATM, Gigabit Ethernet
CAT6	250	1000 (4ж), 10 000 (50м)	Gigabit Ethernet
CAT6a	500	40 000	Gigabit Ethernet
CAT7	700	50 000	Gigabit Ethernet

Оптик толали кабель
GOF
POF
glass optic fiber cable
plastic optic fiber cable
Suv osti aloqa kabellari xaritasi
Suv osti aloqa kabellari
Tarmoq manzillari
IP manzil
DNS
ДОМЕН
Registrator
IPv4
IPv6
Қабул
DNS ёки Domain Name System - IP -manzillarda yoki TCP/IP tarmoqlarida domenlarning belgili nomlarini tashkil etish imkoniyatini beradigan domen nomi xizmati
Ro‘yxatdan o‘tkazilgan domen nomlari haqida ma’lumotlarga ega bo‘lgan ma’lumotlar bazasi yagona domen reestri deb nomlanadi. Reestrni mas’ul organlar boshqaradi, - misol uchun .UZ domeni administratori. Xizmatlarni ro‘yxatdan o‘rkazish uchun administrator tomonidan akkreditatsiyaga ega bo‘lgan jismoniy shaxs Registrator deb ataladi.
IPv4
Qo‘llanilishi: 1981
O‘lchami: 32 bit
Format: 192.168.100.13
Prefiks: 192.168.100.0/24
Miqdori: 2^32=4.294.967.296
IPv6
Qo‘llanilishi: 1999
O‘lchami: 128 bit
Format: fe80:20:f8ff:fe21:ab9::67cf
Prefiks: fe80:20:f8ff:fe21::/64
Miqdori: 2^128=340.282.366.920. 938.463.463.374.607.431.768.211.456
Cheksiz internet ummonidagi serverlardan birida joylashgan qaysidir saytga olib boradigan manzil hisoblanadi
www.state.gov

.aero	ҳаво-транспорт саноати
.coop	кооператив ассосиациялар

.us	АҚШ
.uz	Ўзбекистон

www.my.gov.uz

Internet manzillari

tarmoq manzili
kompyuter manzili
tarmoq
osti mazili
Aloqa tarmog’iga ulangan har bir kompyuter o’zining alohida IP-manzillariga ega bo’ladi.
(IP) Internet prortocol
192. 45. 9. 200
OSI modeli
OSI modelida o‘zaro ishlash vositalarining yettita sathlari quyidagicha nomlanadi:
- fizikaviy sath ;
- kanal sath;
- tarmoq sath;
- transport sath;
- seanslar sath;
- taqdimlash sath;
- amaliy sath.
ILOVA
TRANSPORT
Telnet, SMTP, FTP, NNTP, HTTP, SNMP, DNS, SSH.
TCP, UDP
IP, ICMP, ARP, DHCP
Ethernet, PPP, ADSL
Tarmoq protokollarining TCP/IP modeli sathlarida qo‘llanishi
INTERNET
TARMOQQA KIRISH
Тармоқ хавфсизлигининг асосий мақсадлари
Konfidentsiallik
-Tizim ma’lumoti va axborotiga faqat vakolatga ega sub’ektlar foydalanishi mumkinligini ta’minlovchi qoidalar.
- Mazkur qoidalar axborotni faqat qonuniy foydalanuvchilar tomonidan “o‘qilishini” ta’minlaydi
Yaxlitlik (butunlik)
- Ma’lumotni aniq va ishonchli ekanligiga ishonch hosil qilish.
- Ya’ni, axborotni ruxsat etilmagan o‘zgartirishdan yoki “yozish” dan himoyalash.
Foydalanuvchanlik
- Ma’lumot, axborot va tizimdan foydalanishning mumkinligi.
- Ya’ni, ruxsat etilmagan “bajarish” dan himoyalash

Elektron pochta – Internet tarmog’i orqali tezkor ma’lumotlar va xabarlar almashish tizimi

• Elektron pochta – Internet tarmog’i orqali tezkor ma’lumotlar va xabarlar almashish tizimi
• Internet manzil (URL-Uniform Recourse Locator) – Internet tarmog’ida joylashtirilgan axborot resurslarining murojaat manzillari.