Buxgalteriya hisobi Mavzu: Materiallar hisobi

Buxgalteriya hisobi

Mavzu:Materiallar hisobi.
Tayyorladi:72b – 20 guruhi talabasi Ibrohimov Ismoiljon
Farg’ona 2023 y

Reja:

• Materiallarning turkumlanishi
• Materiallarning baxolanishi
• Materiallarning kelishini xisobga olish

Materiallar-bu korxona faoliyati uchun zarur bo’lgan va mahsulot asosini tashkil qiladigan xo’jalik mablag’laridir. Ularning asosiy xususiyatlari xo’jalik operatsiyalari natijasida o’zining tashqi ko’rinishini o’zgartirib, qiymatini ishlab chiqarilgan mahsulot tannarxiga o’zgartirishidir . Materiallarning buxgalteriya xisobi oldiga quyidagi asosiy vazifalari :

• ishlab chiqarish zaxiralarini saklanishi ustidan nazorat urnatish;
• ombordagi mavjud ishlab chiqarish zaxiralarining belgilangan meʼyoridan oshmayetganligini nazorat qilish;
• ishlab chiqarish zaxiralarining kelib tushishi, saklanishi va sarflanishi bilan bog’liq bo’lgan xujalik jarayonlarini xujjatlarda to’g’ri rasmiylashtirish;
• ishlab chiqarishga sarflanayetgan zaxiralarning belgilangan meʼyorlariga amal qilishini va kalkulyatsiya obʼektlari buyicha to’g’ri taqsimlashni nazorat qilish

Materiallar xisobini to’g’ri tashkil qilishda ularni ilmiy asosda turkumlash muxim ahamiyatga ega.
Materiallarning ishlab chiqarish jarayonida bajaradigan roliga qarab quyidagi guruhlarga bulinadi: xom-ashyo va asosiy materiallar; yordam materiallar, sotib olingan yarim fabrikatlar, chikindilar (qaytarilgan), yokilgi, tara va tara materiallari, extiyot kismlari, kam baxoli va tez eskiruvchi buyumlar.
Xom-ashyo va asosiy materiallar ishlab chiqarilayotgan maxsulot-larning moddiy asosini tashkil kiluvchi mexnat predmetlaridir.
Xom-ashyolarga qishloq xujaligi va kazilma sanoatining maxsulot-lari (don, paxta, sut, gusht, sabzavot maxsulotlari va boshqalar) kiradi. Materiallarga qayta ishlash sanoati maxsulotlari,-un, yog’, yoqilg’i moylash materiallari, qand va boshqalar kiradi.
Materiallarni baxolash. Moddiy qiymatliklar sintetik schetlarda ikki baxoda kursatilishi mumkin: 1) xakikiy sotib olish tannarxida yoki 2) xisob baxosida. Moddiy qiymatliklarning xakikiy tannraxi quyidagilardan tashkil topadi: sotib olish harajatlari; taʼminot tashkilotiga tulangan kushimchalar; bojxona tulovlari; ortish, tashish, tushirish, saklash harajatlari; xom-ashe birjalarining xizmatlari qiymati va boshqalar. Materiallarning xakikiy tannarxini xisoblash anchagina xisob-kitoblarni talab qiladi va buxgalteriya xodimlarining anchagina vaqtini oladi. shuning uchun ham korxonalarda faqat asosiy xom-ashe va materiallarning xakikiy tannarxi aniqlanadi va kolgan ishlab chiqarish zaxiralari ishlab chiqarish jarayoniga berilayetganda katʼiy xisob baxolarida beriladi. katʼiy xisob baxolari uchun ushbu materiallarning reja tannarxi, urtacha sotib olish baxolari va boshqalar asos kilib olinadi. Materiallarning xakikiy tannarxining qatʼiy xisob baxolaridan farqi alohida 16 "Materiallar qiymatining chetlanishi”sintetik schetida xisobga olib boriladi. Korxonalar buxgalteriyalarida kompyuterlarning keng qullanilishi materiallarning xakikiy tannarxini xisoblashni ancha yengillashtirdi va qatʼiy xisob baxolarini qullashga extiyoj qoldirmayapti.
Materiallar asosan quyidagilardan kelib tushadi:
mol yetkazib beruvchilardan;
moddiy javobgar shaxslar orkali naqd pulga sotib olinadi; uzining ishlab chiqarilishidan; asosiy vositalarni junatishdan;
Har bir korxonada ishlab chiqarish rejasini bajarish uchun yil boshida ishlab chiqarish zaxiralariga bulgan talab aniqlanadi va tegishli taʼminot tashkilotlari bilan shartnomalar tuziladi. Korxonalarda moddiy resurslar bilan taʼminlash bilan moddiy texnika taʼminoti bulimi shugullanadi. Ushbu bulim moddiy texnika taʼminoti buyicha tuzilgan shartnomalarning bajarilishi, ishlab chiqarish jarayoni uchun zarur bulgan moddiy qiymatliklarning uz vaqtida kelib tushishi va kirimga olinishi ustidan nazorat olib boradi. Shuning uchun ham ushbu bulimda shartnomalarning bajarilishi buyicha vedomostlar mashinogrammalarda operativ xisob yuritiladi. Ushbu vedomostlar mashinogrammalarda shartnomalarning kay darajada bajarilishi baxolardagi va assortimentlardagi va mikdor uzgarishlari aks ettiriladi. Buxgalteriya esa operativ xisobning tug’ri va o’z vaqtida yuritilishi hamda xisobotlarning belgilangan vaktlarda tuzilishi ustidan nazorat olib boradi.

E’tibotingiz uchun raxmat