Buxoro davlat pedagogika instituti pedagogika kafedrasi

3- seminar mashg‘ulot:
3- Mavzu: Bilish jarayonlari: xotira,xayol. tafakkur.
Hissiyot va iroda.
Reja:
1.Shaxsning bilish jarayonlari.Xotira haqida umumiy tushuncha. Xotira jarayonlari va turlari.
2.Xayol haqida tushuncha. Xayol turlari.
3.Tafakkur haqida tushuncha. Tafakkur jarayonlari.
4.Tafakkur turlari. Tafakkur jarayonlari.
5.Hissiyot yoki tuyg‘u - emotsiya haqida tushuncha. Hissiyotning nerv-fiziologik asoslari.


Tayanch tushunchalar: opertiv xotira, fenomena xotira, agglyutinatsiya, giperbolizatsiya, intellect, kreativlik, emotsiya, hukm,xulosa, tushuncha.
1-topshiriq: Quyidagilar bo'yicha ma'lumotlar bering.
1. Xotira haqida umumiy tushuncha
2. Xotiraning nerv-fiziologik asoslari
3.Xotira jarayonlari
4. Xotira turlari
5.Xotira nazariyalari
2- topshiriq: Mavzuning o‘quv reja savollarini Ivanov P.I., Zufarova M. muallifligidagi “Umumiy psixologiya” darsligidan mazmunlashtirish.
1.Tafakkur haqida tushunchabering.
2. Tafakkurningnerv-fiziologikjarayonlari?
3. Tafakkur turlari.Tafakkur jarayonlari?
4.Tafakkurning mantiqiy shakllari?
5.Intellekt va kreativlik haqida tushuncha?
3-topshiriq:Quyida keltirilgan atamalarni tahlil qiling:
Agglutinasiya - kundalik hayotimizda birlashtirib bo`lmaydigan turli sifatlar, xususiyatlar va qismlarni "yopishtirib" birlashtirishdan iborat xayol jarayoni. Agglutinasiya yo`li bilan ko`proq ertak obrazlari yaratiladi (suv parisi, tovuq oyog`ida turgan uy, pegas, kentavr va shu kabilar). Agglutinasiyadan texnik ijodda ham foydalaniladi (tank amfibiya, gidrosamolyot).
Giperbolizasiya narsalarni kattalashtirish, kichraytirish, ularning ma`lum qismlarining sonini ko`paytirish, ularning o`rnini almashtirish orqali yangi obrazlar yaratish. Bunga misol qilib ko`p qo`lli xudolarning obrazi (hind afsonalarida), tog`dek katta odam, no`xatdek kichik polvon, etti boshli ajdarlar va shu kabilar giperbolizasiya yo`li bilan yaratilgan obrazlarni keltirish mumkin.
Fantaziya obrazlarini yaratishning yana bir yo`li narsalarning qandaydir sifatlarini, belgilarga urgu berish, ularga diqqatni turli yo`llar bilan jalb qilishdir. Bu usullar ayniqsa satirik jurnallarda ko`p qo`llaniladi. Bu usul bilan o’rtoqlik hazillari va turli karikaturalar yaratiladi.