Buxoro davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti 3-1turkt guruh talabasi toshmirzayev boburning “mehmondorchilik xizmatlari” fanidan tayyorlagan mustaqil ishi

O'zbekiston Respublikasi Axborot Texnologiyalari va Kommunikatsiyalarini Rivojlantirish vazirligi Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti

Tashkent - 2022
Guruh : 050-20
Bajardi: G'ayratov Shohjaxon
Tekshirdi: Anarova Sh.
Ma'lumotlar bazasini administratorlash va xavfsizligini ta'minlash

Reja:

• Ma`lumotlar bazasini administratorlash
• Ma'lumotlar bazasi xavfsizligi - Database security

• Ma`lumot bazasi administartori asosiy vazifasi ma`lumotlar bazasini ishchi holatini ta`minlash va uni unumdorligini oshirish.
• Ishchi holatini ta’minlashda asosiy ishlaridan biri bu ma’lumot bazasini - installyatsiya qilish. Bu masalani yechishda parametrlarni to‘g‘ri tanlash, axborotlarni saqlash vositalarini konfiguratsiyalash, ma’lumotlar bazasini strukturasini aniqlash va ma’lumotlarni saqlash uchun soha ajratish.

• Administrator – shuningdek, bazaga qo‘shimchalar va yangilashlarni (tiklashlarni) o‘z vaqtida o‘rnatishga javob beradi. Administratorni muhim funksiyalaridan biriga ma’lumot bazasini himoyasini ta’minlash ham kiradi. U har doim ma’lumotlarni rezerv nusxalarini yaratish va uni ishonchli yerda saqlashi lozim.

• Tizimni administratorlashni muhim omillaridan biri - ma’lumotlarni xavfsizligini ta’minlash mexanizmidir. Buning uchun administrator ma’lumotlar bazasi foydalanuvchilarini yaratadi va ularni aniq ob’ektlar ustida aniq amallar bajarish imtiyozlarini boshqaradi. Foydalanuvchilarni aniqlash va ularga murojatni cheklash ORACLE tizimida operatsion tizimida va MBBT da hal qilinadi. Ikkala bosqich uchun ham xarakterli standart yondashish, administrator tomonidan foydalanuvchilarni ro‘yxatdan o‘tkazish va imtiyozlar berish bilan belgilanadi.

3

• Ma'lumotlar bazasi xavfsizligi - ma'lumotlar bazalarini (potentsial ravishda ma'lumotlar, ma'lumotlar bazasi dasturlari yoki saqlanadigan funktsiyalar, ma'lumotlar bazasi tizimlari, ma'lumotlar bazasi serverlari va tegishli tarmoq havolalarini o'z ichiga olgan holda) himoya qilish uchun keng qamrovli axborot xavfsizligini boshqarish vositalaridan foydalanish, ularning maxfiyligi, yaxlitligi va mavjudligidan kelib chiqqan holda amalga oshiriladi. U texnik, protsessual / ma'muriy va jismoniy kabi har xil turdagi nazorat turlarini yoki toifalarini o'z ichiga oladi.

Ma'lumotlar bazasini xavfsizligini ta'minlash

• Ma'lumotlar bazasi foydalanuvchilari, ma'lumotlar bazasi ma'murlari yoki tarmoq / tizim rahbarlari yoki ruxsatsiz foydalanuvchilar yoki xakerlar tomonidan ruxsatsiz yoki ko'zda tutilmagan faoliyat yoki suiste'mol qilish (masalan, ma'lumotlar bazalari tarkibidagi sezgir ma'lumotlarga, metama'lumotlarga yoki funktsiyalarga nomuvofiq kirish yoki ma'lumotlar bazasi dasturlari, tuzilmalari yoki xavfsizlik konfiguratsiyasi);