Buxoro davlat universiteti pedagogika instituti


-ma   bo‘lishsizlik qoʻshimchasini qabul qilmaydi. M.: Tabriklagani bordik,  ko‘rgani bordim.  IZOH


Download 1.91 Mb.
Pdf ko'rish
bet154/202
Sana25.02.2023
Hajmi1.91 Mb.
#1229059
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   202
Bog'liq
Ona tili (Morfologiya) o`quv qo`llanma 13-dekabr (1)

-ma  
bo‘lishsizlik qoʻshimchasini qabul qilmaydi. M.: Tabriklagani bordik, 
ko‘rgani bordim. 
IZOH: Mazkur ravishdosh shakliga 
“emas” to‘liqsiz fe’li bilan 
bo‘lishsizlik ifodalanishi mumkin: Sizni xafa qilgani emas, quvontirgani 
keldik. 
5. -roq nisbiy daraja qo‘shimchasini qabul qiladi: uyalibroq, 
hadiksirabroq. 
6. Ta’kidlash lozimki, ko‘makchi fe’llar yetakchi fe’lga –b/-ib, -
a/-ay  qo‘shimchalari vositasida bog‘lanadi: o‘qib oʻtir, yoza boshla, 
ishlab tur, qatnay boshla. 
 
7.Ravishdoshlar har bir koʻrsatkichi bilan oʻziga xos ma’nolarni 
ifodalaydi ( quyiga qaralsin ).
8.Ravishdoshlar 
shaxs-son 
qoʻshimchalarini qabul qilib
tuslanish-tuslanmasligiga ko‘ra ikkiga bo‘linadi:
a) tuslanadigan ravishdoshlar; 
b) tuslanmaydigan ravishdoshlar
 
Tuslanadigan ravishdoshlar. Tuslanadigan ravishdoshlar 
shaxs-son qo‘shimchalarini qabul qilib, mustaqil fe’l kesim 
vazifasida keladi. M.: Biz darsda o‘tiribmiz
➢ Yodda tuting! Tuslanadigan ravishdoshlarning barchasi
harakatning holatini, ba’zan payt, sababini ifodalab keladi
 
-b/-ib: yayra/b o‘ynamoq, fikrla/b javob ber (qay tarzda? Holat 
ma’nosi); qo‘rqib kirmadi  (nima sababdan? Sabab ma’nosi); Bahor 
kel/ib, tabiat uyg‘ondi (Qachon? Payt ma’nosi. Payt ergash gapni bosh 
gapga bog‘layapti) 
-a: yugur/a-yugur/a, bor/a-bora, ay/ta-ayt/a (charchamoq) 
-y: yig‘lay-yig‘lay  (tugatdim oxir), mudray-mudray (yozmoq) 

Download 1.91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   202




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling