Buxoro davlat universiteti pedagogika kafedrasi


Download 1.68 Mb.
bet80/93
Sana26.01.2023
Hajmi1.68 Mb.
#1126397
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   93
Bog'liq
мажмуа

Internet saytlari:
38. www. tdpu. uz
39. www. pedagog. uz
40. www. Ziyonet. uz
41. www. edu. uz
42. tdpu-INTRANET. Ped

TESTLAR



An’anaviy ta’limga kim tomonidan asos solingan?

Ya.A. Komenskiy

K.D. Ushinskiy

A.R. Beruniy

A.N. Farobiy




Kadrlar tayyorlash milliy dasturida belgilangan barcha tadbirlarni amalga oshirishning 2- bosqichi qaysi yillar hisoblanadi?

2001 – 2005 yillar

1997 – 2001 yillar

1998 – 2001 yillar

1996 – 2000 yillar




Kadrlar tayyorlash milliy dasturida belgilangan barcha tadbirlarni amalga oshirishning 3 bosqichi qaysi yillar xisoblanadi?

2005yil va undan keyingi yillar

2001 – 2005 yillar

1997 – 2001 yillar

1996 – 2000 yillar




«Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» da belgilangan tadbirlar necha bosqichda amalga oshiriladi:

3 bosqich

2 bosqich

6 bosqich

5 bosqich




Kadrlar tayyorlash milliy dasturida belgilangan barcha tadbirlarni amalga oshirishning 1 bosqichi qaysi yillar hisoblanadi:

1997 – 2001 yillar

1997 – 2000 yillar

1998 – 2001 yillar

1996 – 2000 yillar




Aralash dars turining tuzilishi berilgan qatorni toping:

Uy vazifalarini so’rab, tekshirish, yangi material bayon qilingan yangi matn, uy vazifasini topshirish

O’tilgan mavzudan mustaqil ish, uyga vazifa berish

Tashkiliy qismlarni ochib berilishi

Darsni xar turli o’yinlar orqali o’tish




«Ta’lim to’g’risidagi» Qonun qachon qabul qilingan:

1997 yil 9 sessiyada

1997 yil 11 sessiyada

1996 yil 11 sessiyada

1997 yil 8 sessiyada




Dars - bu:

Aniq maqsadni ko’zlab belgilangan vaqtda bir xil yoshdagi va tayyorgarlikdagi o’quvchi- yoshlar bilan o’qituvchi rahbarligida olib boriladigan mashg’ulot

O’quvchilarga tarbiya berish

O’quvchilarga bilim berish

O’quvchilarni ma’lum kasb - hunarga yo’naltira olish




Ta’lim jarayoni nimalardan iborat?

Maqsad, nazorat, baholash, natija, ta’lim metodlari, ta’lim shakllari, ta’lim vositalari

Harakatlarni tekshirish

Xatoni tuzatish, baholash

Maqsad, xatoni tuzatish




O’quv rejasi – bu:

Xalq tap’limi yoki OVO’RTMTV tomonidan belgilab berilgan reja

Maktab direktori tomonidan belgilab berilgan reja

O’qituvchining shaxsiy rejasi

Davlat hujjati




O’quv dasturi – bu:

Fanning maqsadidan, o’quv rejasi bo’yicha ajratilgan soat va bilim hajmi uning tizimi mavjud jamiyatning g’oyaviy – siyosiy yo’nalishini o’zida aks ettiradigan davlat hujjatidir

Fanning maqsadini belgilab beruvchi hujjat

O’qituvchining faoliyatini belgilab beradigan hujjat

o’quv rejasining maqsadini belgilab beradigan hujjat




O’quv rejasiga asosan tuziladigan hujjatlarning nomini ko’rsating:

Dars jadvali

Sinf rahbarining tarbiyaviy ish rejasi

Dasturdan tashqari ma’lumotlar jadvali

Maktabning yillik o’quv rejasi

Aniq reja, maqsad asosida uning natijalanishini kafolatlagan holda pedagogik faoliyat mazmunini ishlab chiqishga qaratilgan harakat mahsuli


Loyiha
Reja
Dastur
Modul

Boshlang’ich ma’lumotlarga asoslanib, kutiladigan natijani taxmin qilish, bashoratlash, rejalashtirish orqali faoliyat yoki jarayon mazmunini ishlab chiqishga qaratilgan amaliy harakat


Loyihalash
Rejalashtirish
Modellashtirish
Texnologiya

Real, haqiqatda mavjud bo’lgan ob’ektning soddalashtirilgan, kichraytirilgan (kattalashtirilgan) yoki unga o’xshagan nusxasi


Model
Dastur
Proekt
Xarita



Kadrlar tayyorlash Milliy dasturini qabul qilishdan maqsad.

ta’lim sohasini tubdan isloh qilish, yuqori malakali kadrlar tayyorlash, milliy tizimni yaratish

milliy tizimni yaratish

kadrlar tayyorlash o’quv rejasini bajarish.

ta’lim muassasalarini yaxshilash




1997 yil O’zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti I.A.Karimovning Oliy Majlisining IX sessiyasida qilgan ma’ruzasining nomi qanday ataladi?

Barkamol avlod - O’zbekiston taraqqiyotining poydevori

XX asr busag’asida

Buyuk kelajak sari

O’zbekiston XXI asrga intilmoqda




"Ta’lim to’grisida"gi qonun va Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi qachon qabul qilindi?

1997 yil 29 avgust

1999 yil 2 sentyabr

1999 yil 1 oktyabr

1996 yil 29 avgust




Ta’lim to’g’risidagi qonun necha bo’lim va necha moddadan iborat?

5 bo’lim 34-modda

2 bo’lim 33-moda

6 bo’lim 43-modda

8 bo’lim 47-modda




«Ta’lim to’g’risida»gi Qonunda ta’lim turlari nechanchi bo’limda to’g’ri ko’rsatilgan?

4-bo’limda

2-bo’limda

6-bo’limda

10-bo’limda




Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi necha bo’lim va necha moddadan iborat?

5 bo’lim, 28-modda

3 bo’lim, 27-modda

1 bo’lim, 23-modda

6 bo’lim, 20-modda




Kadrlar tayyorlash milliy dasturining maqsad va vazifalari qaysi bo’limda o’z ifodasini topgan?

1- bo’limda

2- bo’limda

4- bo’limda

5- bo’limda


Ta’limning texnik vositalarini toping

Diaproektor, grafoproektor, doska-bloknot, doska-stend, flipchart, videofilmlar, yozuv taxtasi

Model,mulyajlar, grafik, diagrammlar, namunalar, chizma, sxema va boshq.

Ish varaqasi, eslatma, nazorat varag’i, matnlar

Texnologik xarita, texnologik model




Yordamchi ta’lim vositalari toping

Model,mulyajlar, grafik, diagrammlar, namunalar, chizma, sxema va boshq.

Diaproektor, grafoproektor, doska-bloknot, doska-stend, flipchart, videofilmlar, yozuv taxtasi

Ish varaqasi, eslatma, nazorat varag’i, matnlar

Texnologik xarita, texnologik model




O’quv - uslubiy materiallari qaysi qatorda ko’rsatilgan?

Ish varaqasi, eslatma, nazorat varag’i, matnlar

Model,mulyajlar, grafik, diagrammlar, namunalar, chizma, sxema va boshq.

Diaproektor, grafoproektor, doska-bloknot, doska-stend, flipchart

videofilmlar, yozuv taxtasi

Ta’lim oluvchida yangi g’oya, me’yor, qoidalarni yaratish, o’zga shaxslar tomonidan yaratilgan ilg’or g’oyalar, me’yor, qoidalarni tabiiy qabul qilishga oid sifatlar, malakalarni shakllantirish imkoniyatini yaratadigan ta’lim
Innovatsion ta’lim
Integratsion ta’lim
Differintsial ta’lim
Muammoli ta’lim

Faoliyat yo’nalishiga ko’ra ta’lim innovatsiyalari turlari


Pedagogik jarayonda qo’llaniladigan innovatsiyalar, ta’lim tizimini boshqarishda qo’llaniladigan innovatsiyalar
Radikal innovatsiyalar, kombinatsiyalangan innovatsiyalar, modifikatsiyalangan innovatsiyalar
Tarmoq (lokal) innovatsiyalari, modul innovatsiyalari, tizim innovatsiyalari
Jamoa tomonidan bevosita yaratilgan innovatsiyalar, o’zlashtirilgan innovatsiyalar

Kiritilgan o’zgarishlarning tavsifiga ko’ra ta’lim innovatsiyalari


Radikal innovatsiyalar, kombinatsiyalangan innovatsiyalar, modifikatsiyalangan innovatsiyalar
Pedagogik jarayonda qo’llaniladigan innovatsiyalar, ta’lim tizimini boshqarishda
qo’llaniladigan innovatsiyalar
Tarmoq (lokal) innovatsiyalari, modul innovatsiyalari, tizim innovatsiyalari
Jamoa tomonidan bevosita yaratilgan innovatsiyalar, o’zlashtirilgan innovatsiyalar

O’zgarishlarning ko’lamiga ko’ra ta’lim innovatsiyalari


Tarmoq (lokal) innovatsiyalari, modul innovatsiyalari, tizim innovatsiyalari
Radikal innovatsiyalar, kombinatsiyalangan innovatsiyalar, modifikatsiyalangan innovatsiyalar
Pedagogik jarayonda qo’llaniladigan innovatsiyalar, ta’lim tizimini boshqarishda
qo’llaniladigan innovatsiyalar
Jamoa tomonidan bevosita yaratilgan innovatsiyalar, o’zlashtirilgan innovatsiyalar

Kelib chiqish manbaiga ko’ra ta’lim innovatsiyalari


Tarmoq (lokal) innovatsiyalari, modul innovatsiyalari, tizim innovatsiyalari
Radikal innovatsiyalar, kombinatsiyalangan innovatsiyalar, modifikatsiyalangan innovatsiyalar
Pedagogik jarayonda qo’llaniladigan innovatsiyalar, ta’lim tizimini boshqarishda
qo’llaniladigan innovatsiyalar
Jamoa tomonidan bevosita yaratilgan innovatsiyalar, o’zlashtirilgan innovatsiyalar

Agar faoliyat qisqa muddatli, yaxlit tizim xususiyatiga ega bo’lib, faqatgina tizimdagi ayrim elementlarni o’zgartirishga xizmat qilsa u .... deb yuritiladi


novatsiya (yangilanish)
innovatsiya (yangilik kiritish)
ta’limni o’zgartirish
yangilik

Ta’limning innovatsion shakllarini ko’rsating


barcha javoblar to’g’ri
amaliy o’yinlar, muammoli o’qitish, interfaol ta’lim
modul-kredit tizimi, masofali o’qitish
blended learning (aralash o’qitish), mahorat darslari

.... interfaol mashg’ulotlarni amalga oshirishning asosiy shakli bo’lib, u o’rganilishi lozim bo’lgan nazariy g’oya va fikrlarni amaliy ish, mashqlar davomida o’zlashtirish, muloqot almashish imkonini beruvchi tashkiliy tadbir hisoblanadi.


Trening
Amaliy o’yinlar
Blended learning (aralash o’qitish)
Mahorat darslari

Ochiq tashkil etilib, ilg’or pedagogik tajribalarni targ’ib etishga yo’naltirilgan samarali o’qitish shakli


Mahorat darslari
Trening
Amaliy o’yinlar
Blended learning (aralash o’qitish)

Onlayn o’quv materiallari hamda o’qituvchi rahbarligida guruhda ta’lim olishga asoslangan o’qitish shakli


Blended learning (aralash o’qitish)
Trening
Amaliy o’yinlar
Mahorat darslari

Muayyan amaliy harakatlarning tashkil etilishini imitatsiyalash imkoniyatini beradigan o’yinlar


Amaliy o’yinlar
Blended learning (aralash o’qitish)
Trening
Mahorat darslari

Qaysi test topshiriqlari shart va javoblardan iborat?


Yopiq test topshiriqlari
Ochiq test topshiriqlari
Muvofiqligini o’rnatish test topshiriqlari
Ketma-ketlikni tartibga solish test topshiriqlari

Qaysi test topshiriqlarida sinaluvchiga o’z javobini berish imoniyatini beradi.


Ochiq test topshiriqlari
Yopiq test topshiriqlari
Muvofiqligini o’rnatish test topshiriqlari
Ketma-ketlikni tartibga solish test topshiriqlari

Bu test topshiriqlarida bir majmua elementlarining ikkinchi majmua elementlariga mosligi o’rnatiladi.


Muvofiqligini o’rnatish test topshiriqlari
Ochiq test topshiriqlari
Yopiq test topshiriqlari
Ketma-ketlikni tartibga solish test topshiriqlari

Bu test topshiriqlarida xatti-harakatlar, hisob-kitoblarni talab qilingan ketma-ketlikda bajarilishi tekshiriladi.


Ketma-ketlikni tartibga solish test topshiriqlari
Muvofiqligini o’rnatish test topshiriqlari
Ochiq test topshiriqlari
Yopiq test topshiriqlari

Bu o’quv jarayonining tashkil etishning shakli bo’lib, bunda pedagog talabalar bilan yakkama-yakka shug’ullanadi, talaba o’quv vositalari (kitoblar, kompyuter va h.k.) yordamida uzluksiz mustaqil ta’lim oladi.


Individual o’qitish
Tabaqalashtirilgan o’qitish
Muammoli o’qitish
Sinf-dars tizimi



Metod nima?

O’qituvchi va o’quvchilarning hamkorligida tashkil etilayotgan maqsadga erishish usuli

O’qitish

O’rgatish

Harakat




Axborot texnologiya nima?

Pedagogik texnologiyaning tarkibiy kismi

Nazorat turlari(joriy,oralik,yakuniy)

O’zaro ta’sirlar

Monitoring




… - bukadrlartayyorlashtiziminingboshsubyektivaobyekti, ta’limsohasidagixizmatlarningiste’molchisivaulamiamalgaoshiruvchisi .

shaxs

davlat va jamiyat

fan

ishlab chiqarish




…- ta’lim va kadrlar tayyorlash tizimining faoliyatini tartibga solish va nazorat qilishni amalga oshiruvchi kadrlar tayyorlash va ularni qabul qilib olishning kaflllari boiib, yuqori malakali raqobatbardosh mutaxassislar tayyorlash bo‘yicha ta’lim muassasalarining faoliyatini uyg‘unlashtiradi

davlat va jamiyat

shaxs

fan

ishlab chiqarish




Yuqori malakali mutaxassislar tayyorlovchi va ulardan foydalanuvchi, ilg'or pedagogik va axborot texnologiyalarini ishlab chiquvchi.

fan

shaxs

davlat va jamiyat

ishlab chiqarish




Pedagogika fani nimani o’rgatadi?

o`sib kelayotgan yosh avlodni barkamol inson qilib tarbiyalash uchun ta`lim-tarbiyaning mazmuni, umumiy qonuniyatlari va amalga oshirish yo`llarini o`rgatadi

yosh avlodni anatomik tuzilishini

ta’lim sohasidagi yutuqlarni

bolalarni bilimli qilishni




Pedagogikaning asosiy kategoriyalari qaysijavobda to’g’ri ko’rsatilgan?

Ta’lim, tarbiya, ma’lumot

Kuzatish, eksperement, modellashtirish

Tabiat, muhit, irsiyat

Prinsiplar, shakllar




Pedagogikaning ilmiy-tadqiqot metodlarini aniqlang.

modellashtirish, intervyu, anketa, kuzatish, suhbat, pedogogik eksperiment

kurgazmali, og’zaki, laboratoriya

tarbiyalovchi vaziyatlar, pedogogik talab, o’rnak

reproduktiv mashq o’rganish, jamoatchilik fikridan foydalanish.




Pedagogika fani bo’limlari aniq ko’rsatilgan javobni toping.

pedagogikaning umumiy asoslari, tarbiya nazariyasi, ta’lim nazariyasi, ta’lim muassasasini boshqarish

maxsus pedagogika, oliy maktab pedagogikasi

falsafa, psixologiya, bolalar anatomiyasi

Didaktika, yosh davrlar psixologiyasi




Pedagogika iborasining lug’aviy ma’nosi aniq ko`rsatilgan javobni belgilang.

bola etaklamoq

ta’lim beruvchi

tarbiya beruvchi

murabbiylik qiluvchi –tarbiyachi




Pedagogikafaniningob’ekti to’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang

pedagogik jarayonda kechadigan tarbiyalash, ta’lim berish, rivojlantirish asosida shakllanadigan inson

bir butun yaxlitlikdagi pedagogik jarayonning qonuniyatlari va mohiyati

inson rivojlanishini ta’minlaydigan pedagogik jarayon

shaxsning shakllanishi va rivojlanish jarayoni




Pedagogika ilmining asosiy xususiyatlari:

barcha javoblar to’g’ri

Ijtimoiylik-pedagogika ilmi avvalambor ijtimoiy vazifalarni hal etishga yo’naltirilgan va qaratilgan bo’ladi.

gumanitar- pedagogika ilmi o’z mohiyatiga ko’ra gumanitar hisoblanib, insonni o’rganish, uning shaxs sifatida shakllanishi va rivojlanishini o’rganadi.

ochiqlilik- pedagogika ilmi boshqa fanlardan farqli o’laroq, inson hayoti va faoliyatining barcha sohalarini qamrab oladi.




Pedagogika o’rgasnadigan asosiy muammolar:

barcha javoblar to’g’ri

pedagogik jarayon qonuniyatlari mohiyatini aniqlash va tahlil etish, shaxsning shakllanishi va rivojlanishi hamda ularning ta’lim-tarbiyaga ta’sirini o’rganish;

tarbiya, ma’lumot, ta’lim maqsadlarini aniqlash;

tarbiya, ma’lumot, ta’lim mazmunini ishlab chiqish;

ta’lim va tarbiya texnologiyalari metodlarini ishlab chiqish va tadqiq qilish.




Aniq maqsadga yo’naltirilgan ta’sir hisoblanib, ijtimoiy-tarixiy tajriba asosida yosh avlodni har tomonlama o’stirish, uning ongi, xulq-atvori va dunyoqarashini tarkib toptirishga yo’naltirilgan jarayon- …..

Tarbiya

ta’lim

ma’lumot olish

Dars




Bilim berish, malaka va ko’nikmalar hosil qilish jarayoni, ki-shini hayotga va mehnatga tayyorlashning asosiy vositasi.

ta’lim

Tarbiya

ma’lumot

Dars




Ta’lim tarbiya jarayonining natijasi orqali egallangan bilim, ko’nikma malakalar yig’indisi va shakllangan dunyoqarashlar majmui

ma’lumot

Tarbiya

ta’lim

Tushuncha




ob’ektiv borliqning inson ongida aks etish shakli, ilmiy bilimlarni o’zlashtirish jarayoni – bu …

Bilish

Idrok

Ma’lumot

Ta’lim




Aniq maqsadga yo’naltirilgan anglash jarayoni

Idrok

Bilish

Ma’lumot

Ta’lim




Shaxsni shakllantirish va rivojlantirishning asosiy omillari qaysi javobda aniq ko’rsatilgan?

Ijtimoiy muhit, irsiyat, tarbiya, shaxsiy faollik

Ijtimoiy ong, muhit, ta`lim

Tarbiya, ta`lim, o’qitish

Shaxsning individual xususiyatlari




Individ bu:

lotincha “individium” so’zidan olingan bo’lib, «bo’linmas», «alohida shaxs», «yagona» ma’nolarini anglatib, xatti-harakatlarini shartli refleks yordamidagina tashkil eta oluvchi biologik mavjudotdir.

individ tushunchasi insonga taalluqli bo’lib, psixologik jihatdan taraqqiy etgan, shaxsiy xususiyatlari va xatti-harakatlari bilan boshqalardan ajralib turuvchi, muayyan xulq-atvor va dunyoqarashga ega bo’lgan jamiyatning a’zosini ifodalashga xizmat qiladi.

muayyan bir yosh davriga xos bo’lgan anatomik, fiziologik (jismoniy) va psixologikxususiyatlar

individ o’z menligini biladigan, nutqi rivojlangan, mustaqil fikr yurita oladigan biologik mavjudot hisoblanadi




Rivojlanish – bu …

shaxsning fiziologik va intellektual o’sishida namoyon bo’ladigan miqdor va sifat o’zgarishlar mohiyatini ifoda etuvchi murakkab jarayondir.

shaxsning individual taraqqiy etishida namoyon bo’ladigan xususiyatlarini ifoda etadi.

shaxsning muayyan shaxslar ta’sirida o’zida hosil qiladigan ruhiy xislatlarining majmuasidir.

shaxsning psixofiziologik jihatdan voyaga etishi




Shaxs bu...?

psixologik jihatdan taraqqiy etgan, shaxsiy xususiyatlari va xatti-harakatlari bilan boshqalardan ajralib turuvchi, muayyan xulq-atvor va dunyoqarashga ega bo’lgan ijtimoiy tuzum maxsulidir

anatomik, fiziologik, jismoniy xususiyatlarga ega bo’lgan tirik mavjudot

xatti-harakatlarini shartli refleks yordamidagina tashkil eta oluvchi biologik mavjudotdir.

biologik mavjudot hisoblanib, o’z faoliyatini boshqalar ta’sirida amalga oshiradigan muayyan ijtimoiy tuzum maxsulidir.




O’spirinlik davri yoshini aniqlang

16-18 yosh.

14-16 yosh

11-13 yosh

12-17 yosh




Qanday xususiyatlar yosh xususiyatlari deb atalad i?

Ma’lum bir yosh davriga xos bo‘lgan anatomik, fiziologik va ruhiy xususiyatlar.

Maktab yoshidagi bolalarg a xos bo'lgan xususiyatlar.

Katta insonlarga xos bo‘lgan xususiyatlar.

0‘quvchilarga xos bo'lgan axloqiy sifatlar.




Necha yoshdan e’tiboran yasli davri hisoblanadi?

1 yoshdan 3 yoshgacha.

Tug’ilgandan 2 yoshgacha.

1 yoshdan 5 yoshgacha.

1 yoshdan 6 yoshgacha.




Maktabgacha tarbiya yoshini aniqlang?

3 yoshdan 6 -7 yoshgacha.

1 yoshdan 7 yoshgacha.

2 yoshdan 5 yoshgacha.

6 yoshdan 7 yoshgacha.




Tarbiyachi va tarbiyalanuvchilar o’zaro tashkiliy hamkorlikda faoliyat ko’rsatuvchi barcha ko’rinishdagi maktabgacha tarbiya, o’rta umumiy ta’lim maktablari, o’rta maxsus o’quv yurtlari, oliy o’quv yurtlari, maktabdan tashqari tarbiya muassasalarining o’zaro uzviylikdagi tizimi

pedagogik tizim

dars

tarbiya

ta’lim




Subyekt bilan obyekt o’rtasida qo’yidagi aloqalar mavjud:

Axborot xarakteridagi

Tashkiliy faoliyat aloqalari

Kommunikativ aloqalar

Boshqaruv va o’z-o’zini boshqaruv aloqalari

barcha javoblar to’g’ri




Ta’lim-tarbiya tizimida barcha maqsad va vazifalarni, shuningdek, uning tarkibiy qismlarini kompleks hal etishga yo’naltirilgan jarayon

yaxlit pedagogik jarayon

dars jarayoni

o’quvchi va o’qituvchi o’rtasidagi muomala jarayoni

tarbiya jarayoni




Yaxlit pedagogik jarayonning tashqi qonuniyatlarini ajrating: 1.Pedagogik jarayonning maqsadi nafaqat ta’lim va tarbiya vazifalarini qamrab oladi, balki pedagogni ham,o’quvchi shaxsini ham har tomonlama barkamol qilib rivojlantirishni o’z ichiga oladi. 2. Ta’lim-tarbiya va rivojlanish o’rtasidagi o’zaro bog’liqlik. 3.Yaxlit pedagogik jarayon, uning maqsad-vazifalari, mazmuni, shakl va metodlari jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy ehtiyojlaridan kelib chiqadi va u jamiyatning mafkurasi va siyosatiga bog’liq. 4.Tarbiya va o’z-o’zini tarbiyalash o’rtasidagi bog’liqlik. 5. Pedagogik jarayonning maqsad va vazifalari nafaqat shaxs ehtiyojiga, balki uning imkoniyatlariga ham bog’liq 6.Shaxs faoliyati bilan uning munosabati o’rtasidagi bog’liqlik. 7.Shaxs va jamoa o’rtasidagi bog’liqlik. 8. Shaxsning imkoniyatlari bilan pedagogik tahsir o’rtasidagi bog’liqlik. 9.Vazifa, mazmun, shakl va metodlar o’rtasidagi bog’liqlik.

1,3,5

2,3,4

1,8,9

5,6,7,9




Yaxlit pedagogik jarayonning ichki qonuniyatlarini ajrating: 1.Pedagogik jarayonning maqsadi nafaqat ta’lim va tarbiya vazifalarini qamrab oladi, balki pedagogni ham,o’quvchi shaxsini ham har tomonlama barkamol qilib rivojlantirishni o’z ichiga oladi. 2. Ta’lim-tarbiya va rivojlanish o’rtasidagi o’zaro bog’liqlik. 3.Yaxlit pedagogik jarayon, uning maqsad-vazifalari, mazmuni, shakl va metodlari jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy ehtiyojlaridan kelib chiqadi va u jamiyatning mafkurasi va siyosatiga bog’liq. 4.Tarbiya va o’z-o’zini tarbiyalash o’rtasidagi bog’liqlik. 5. Pedagogik jarayonning maqsad va vazifalari nafaqat shaxs ehtiyojiga, balki uning imkoniyatlariga ham bog’liq 6.Shaxs faoliyati bilan uning munosabati o’rtasidagi bog’liqlik. 7.Shaxs va jamoa o’rtasidagi bog’liqlik. 8. Shaxsning imkoniyatlari bilan pedagogik tahsir o’rtasidagi bog’liqlik. 9.Vazifa, mazmun, shakl va metodlar o’rtasidagi bog’liqlik.

2,4,6,7,8,9

2,3,4

1,8,9

1, 5,6,7,9




Bilimlarni o’zlashtirish jarayonining birinchi bosqichi

idrok etish

o’quv materialini anglab etish

eslab qolish va mustahkamlash

bilim. ko’nikma va malakalarni amaliy faoliyatda qo’llash




Bilimlarni o’zlashtirish jarayonining ikkinchi bosqichi

o’quv materialini anglab etish

idrok etish

eslab qolish va mustahkamlash

bilim. ko’nikma va malakalarni amaliy faoliyatda qo’llash




Bilimlarni o’zlashtirish jarayonining uchunchi bosqichi

eslab qolish va mustahkamlash

idrok etish

o’quv materialini anglab etish

bilim. ko’nikma va malakalarni amaliy faoliyatda qo’llash




Bilimlarni o’zlashtirish jarayonining to’rtinchi bosqichi

bilim. ko’nikma va malakalarni amaliy faoliyatda qo’llash

idrok etish

o’quv materialini anglab etish

eslab qolish va mustahkamlash




Didaktika deb nimaga aytiladi?

Didaktika bu o’qitish nazariyasi;

Didaktika bu shaxsning rivojlantirilishi;

Didaktika bu bola shaxsini shakllantirish;

Didaktika tarbiyalovchi o’qitish.




Ta’lim nazariyasi?

Ta’lim jarayonini ta’lim mazmunini, ta’lim metodlari, shakllari va vositalarini o’z ichiga oladi;

Ta’lim jarayonining mohiyatini o’z ichiga oladi;

Ta’lim metodlari, shakllari va vositalarini o’z ichiga oladi;

Ta’lim qonuniyatlari va tamoyillarini o’z ichiga oladi.




Didaktikaning asosiy tushunchalari (kategoriyalari) qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?

Ma’lumot, ta’lim (o’qitish) jarayoni, ta’lim printsiplari, ta’lim mazmuni, metodlari;

Tarbiya, ma’lumot, ta’lim;

Irsiyat, muhit, tarbiya;

Idrok qilish, fahmlab (anglaB) olish, mustahkamlash, ko’nikma va malakalar.




“Buyuk didaktika” asarining muallifi?

Komenskiy;

Ushinskiy;

Suxomlinskiy;

Makarenko.




O’zbekiston Respublikasining ta’lim tizimi quyidagilardan qaysilarini o’z ichiga oladi?

Yuqoridagilarning barchasi.

Davlat ta’lim standartlariga muvofiq ta’lim dasturlarini amalga oshiruvchi davlat va nodavlat ta’lim muassasalarini;

Ilmiy pedagogik muassasalarni;

Ta’lim sohasidagi davlat boshqaruv organlari, shuningdek ularga qarashli korxonalar, muassasalar va tashkilotlarni;




O’quvchilarga bilimni tartibli bayon qilish jarayoni pedagogika fanida qanday nomlanadi?

Ta’lim.

Faoliyat;

Bilish, anglash;

Ma’lumot;




“Ta’lim beruvchi, rivojlantiruvchi va tarbiyalovchi” tushunchalari didaktikaning qaysi jihatini yoritadi?

Ta’lim funksiyasi.

Ta’lim natijasi;

Ta’lim vositalari;

Ta’lim metodlari;




Ta’limning asosiy shakllari qaysi javobda to’g’ri ko’rsatigan?

An’anviy ta’lim, noan’anaviy ta’lim, yakka tartibdagi ta’lim;

Maxsus ta’lim, yakka ta’lim, jamoa ta’limi;

Noan’anaviy ta’lim, an’anaviy ta’lim, aralash ta’lim;

Hamma javoblar to’g’ri.




Sinf – dars tizimini birinchi bo’lib kim yaratgan?

Yan Amos Komenskiy;

Abdulla Avloniy;

Fitrat;

K.D.Ushinskiy




Quyidagilardan qaysi biri pedagogikaning asosiy tushunchalari (kategoriyalari) hisoblanadi?

Tarbiya, ta’lim, ma’lumot;

Bilim, ko’nikma, malaka;

Irsiyat, muhit, tarbiya;

Etuklik, rivojlanish, tarbiya.




Didaktika deb nimaga aytiladi?

ta’lim mazmuni, metodlari va tashkiliy shakllarini ilmiy asoslab beruvchi ta’lim pedagogik nazariyasi, pedagogikaning sohasi;

didaktika bu shaxsning rivojlanishi qonuniyatlari haqidagi fan;

bola shaxsini shakllantirish qonuniyatlari haqidagi fan;

tarbiyalovchi ta’lim mohiyatini o'rganadigan soha;

darsni samarali tashkil etish shartlarini belgilaydigan yondashuv.




Umumiy didaktikaning predmeti nimadan iborat?

dars o'tish va bilim olishning o ‘zaro aloqalari va bog’liqligi;

alohida fanga ta’lim nazariyasi

ta’lim faoliyatning alohida turi sifatida

ta’lim jarayonida shaxsning psixologik rivojlanishi

o‘quvchilarni shakllantirish va ta’lim olishning ijtimoiy sharoitlari.




Qaysi javob variantida didaktikaning asosiy kategoriyalari ko‘rsatilgan?

dars o ‘tish, bilim olish, ta’lim, ta’lim jarayoni, shakl, metod;

tarbiya, shakllantirish, rivojlantirish, ta’lim, taksologiya;

sinf-dars tizimi, jarayon, tuzilish, boshqarish, qayta aloqa;

muqobillik, sinf, samaradorlik, idrok qilish, o ‘zlashtirish, o ‘quv fani

o'quvchi, tarbiya, shakllantirish, boshqarish, natija.




Qaysi qatorda ta’lim tushunchasiga to’g’ri ta’rif berilgan

o’quvchilarga nazariy bilimlarni berish asosida ularda amaliy ko’nikma va malakalarni shakllantirish, ularning bilish qobiliyatlarini o’stirish va dunyoqarashlarini tarbiyalashga yo’naltirilgan jarayon

bevosita o’qituvchi rahbarligida muayyan o’quvchilar guruhi bilan olib boriladigan ta’lim jarayonining asosiy shakli

idrok etish, o’rganish, mashq qilish va muayyan tajriba asosida xulq-atvor hamda faoliyat ko’nikma, malakalarining mustahkamlanib, mavjud bilimlarning takomillashib, boyib borish jarayoni

davlat ta’lim standartlari asosida belgilab berilgan hamda ma’lum sharoitda muayyan fanlar bo’yicha o’zlashtirilishi nazarda tutilgan ilmiy bilimlar mohiyati




Dars – bu …?

bevosita o’qituvchi rahbarligida muayyan o’quvchilar guruhi bilan olib boriladigan ta’lim jarayonining asosiy shakli;

o’quvchilarga nazariy bilimlarni berish asosida ularda amaliy ko’nikma va malakalarni shakllantirish, ularning bilish qobiliyatlarini o’stirish va dunyoqarashlarini tarbiyalashga yo’naltirilgan jarayon;

idrok etish, o’rganish, mashq qilish va muayyan tajriba asosida xulq-atvor hamda faoliyat ko’nikma, malakalarining mustahkamlanib, mavjud bilimlarning takomillashib, boyib borish jarayoni;

o’qituvchi va o’quvchilar o’rtasida tashkil etiluvchi hamda ilmiy bilimlarni o’zlashtirishga yo’naltirilgan pedagogik jarayon.




O’quv fani -…?

ta’lim muassasalarida o’qitilishi yo’lga qo’yilgan hamda o’zida muayyan fan sohasi bo’yicha umumiy yoki mutaxassislik bilim asoslarini jamlagan manba.

davlat ta’lim standartlari asosida belgilab berilgan hamda ma’lum sharoitda muayyan fanlar bo’yicha o’zlashtirilishi nazarda tutilgan ilmiy bilimlar mohiyati.

idrok etish, o’rganish, mashq qilish va muayyan tajriba asosida xulq-atvor hamda faoliyat ko’nikma, malakalarining mustahkamlanib, mavjud bilimlarning takomillashib, boyib borish jarayoni;

o’qituvchi va o’quvchilar o’rtasida tashkil etiluvchi hamda ilmiy bilimlarni o’zlashtirishga yo’naltirilgan pedagogik jarayon.




O’quvchilarga nazariy bilimlarni berish asosida ularda amaliy ko’nikma va malakalarni shakllantirish, ularning bilish qobiliyatlarini o’stirish va dunyoqarashlarini tarbiyalashga yo’naltirilgan jarayon

Ta’lim

Dars

Bilim olish

Tarbiya




Shaxsning ongida tushunchalar, sxemalar, ma’lum obrazlar ko’rinishida aks etuvchi borliq haqidagi tizimlashtirilgan ilmiy ma’lumotlar majmui

Bilim

Ko’nikma

Malaka

Faoliyat




Malaka nima?

ongli xatti-harakatning avtomatlashtirilgan tarkibiy qismi

olingan bilimlarga asoslanib qo’yilgan vazifalar va shartlarga binoan bajariladigan harakatlar yig’indisi

shaxsning ongida tushunchalar, sxemalar, ma’lum obrazlar ko’rinishida aks etuvchi borliq haqidagi tizimlashtirilgan ilmiy ma’lumotlar majmui

idrok etish, o’rganish, mashq qilish va muayyan tajriba asosida xulq-atvor hamda faoliyat ko’nikma, malakalarining mustahkamlanib, mavjud bilimlarning takomillashib, boyib borish jarayoni




Ko’nikma nima?

olingan bilimlarga asoslanib qo’yilgan vazifalar va shartlarga binoan bajariladigan harakatlar yig’indisi

ongli xatti-harakatning avtomatlashtirilgan tarkibiy qismi

shaxsning ongida tushunchalar, sxemalar, ma’lum obrazlar ko’rinishida aks etuvchi borliq haqidagi tizimlashtirilgan ilmiy ma’lumotlar majmui

idrok etish, o’rganish, mashq qilish va muayyan tajriba asosida xulq-atvor hamda faoliyat ko’nikma, malakalarining mustahkamlanib, mavjud bilimlarning takomillashib, boyib borish jarayoni




O’quv dasturida nimalar ko’rsatilgan?

Har bir o’quv predmetining (fanining) mazmuni, o’quv yillari bo’yicha programma materiallarining (fanining) mazmuni

O’quv yilining strukturasi;

O’quv predmetining (faniga) ajratilgan haftalik soatlar (darslar) miqdori;

O’quv shaxsini tarbiyalash maqsadi va vazifalari;




DTS ning vazifalari:

Javoblarning barchasi to’g’ri.

Ta’lim mazmuniga qo’yiladigan majburiy minimal darajani belgilash;

Ta’lim oluvchilar tayyorgarligining zarur va etarli darajasini belgilash;

Ta’lim muassasalari bitiruvchilariga qo’yiladigan malaka talablarini belgilash;




Qanday ta’lim turlari uchun DTS joriy etiladi?

Umumiy o’rta, o’rta maxsus, kasb – hunar, oliy ta’lim;

Maktabgacha, umumiy o’rta, o’rta maxsus, kasb – hunar, oliy ta’lim;

Umumiy o’rta, maktabdan tashqari ta’lim, oliy ta’lim;

Ta’lim turlarining barchasi uchun.




DTSni tayyorlash qanday ta’lim muassasalari uchun majburiydir?

O’zbekiston Respublikasidagi barcha ta’lim muassasalari uchun;

Davlat ta’lim muassasalari uchun;

Nodavlat ta’lim muassasalari uchun;

Xalq ta’limi hamda Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tasarrufidagi ta’lim muassasalari uchun.




Majburiy standartli tekshiruv ishlari qaysi nazorat tarkibiga kiradi?

Joriy nazorat;

Oraliq nazorat;

Maxsus nazorat;

Bosqichli nazorat.




Ta’limning qanday turlari uchun Davlat talablari (DT) joriy etiladi?

Maktabgacha, maktabdan tashqari, oliy o’quv yurtidan keyingi, malaka oshirish va qayta tayyorlash.

Ta’lim turlarining barchasi uchun;

Maktabgacha, malaka oshirish va qayta tayyorlash;

Faqat malaka oshirish va qayta tayyorlash.




Umumiy o’rta, uch yillik (akademik – litsey, kasb - hunar), oliy ta’lim tizimining asosiy me’yoriy – huquqiy hujjatiga nimalar kiradi?

Davlat ta’lim standartlari;

Davlat talablari;

O’quv rejalari;

Namunaviy o’quv reja.




O’quvchining iste’dod va qobiliyatining rivojlanishi nimaga bog’liq?

Faoliyatning turlariga, aloqa va muloqotga, ta’lim – tarbiyaning metodik jihatdan muvofiqligiga.

O’qitish va tarbiyalash metodlariga bog’liq;

Tarbiyaviy tug’ma nishonlarga bog’liq;

O’zlashtirgan bilimlarning miqdori va hajmiga bog’liq;




Maktabgacha, umumiy o’rta, uch yillik (Akademik – litsey, kasb - hunar) ta’lim qanday ta’lim?

Byudjet asosidagi;

Tanlov asosidagi;

Ixtiyoriy;

To’lov asosidagi.




Islom Karimovning: “Bizga bitiruvchilar emas, maktab ta’lim va tarbiyasini ko’rgan shaxslar kerak”, - degan iborasi qayd etilgan asarni aniqlang.

Barkamol avlod O’zbekiston taraqqiyoti poydevori;

Barkamol avlod orzusi;

Buyuk maqsad yo’lida og’ishmaylik;

O’zbekiston kelajagi buyuk davlat.



Qaysi hujjatda ta`lim muddati, o`qitishning tuzilishi va tartibi, o`qitiladigan fanlar ro`yxati, har bir fanni o`rganish tartibi (vasht jihatidan), har bir fanga ajratilgan va har bir haftaga tegishli vaqt ko’rsatiladi?

O`quv rejasi

O`quv dasturi

DTS

Malaka talablari



Ta’lim mazmunining barcha elementlari barcha bosqichlarda jamiyat, fan, madaniyat va shaxs rivojlanishi talablariga mos bo’lishi tamoyili

Bu tamoyil ta’lim mazmuniga an’anaviy bo’lgan bilim, ko'nikma va malakalar bilan birga jamiyatning rivojlanganligi, ilmiy bilim, madaniy hayot darajasi va shaxsning rivojlanish imkoniyatlarini aks ettiruvchi fanlarni kiritishni talab etadi.

Bu tamoyil ta’lim mazmunini tanlashda bir tomonlama ilmiy yo‘nalishni rad etadi. U aniq bir o'quv jarayonini amalga oshirish bilan bog'liq pedagogik haqiqatni hisobga olishni ko‘zda tutadi.

Bu tamoyil ta’lim tizimining turli bosqichlarida nazariy bilimlarning berilishi, o‘quv fani, o‘quv materiali, pedagogik faoliyat, o‘quvchi shaxsi kabi tashkil etuvchilarining o‘zaro mosligini ko‘zda tutadi.

Bu tamoyil birinchi navbatda o‘quvchilarning umuminsoniy va milliy madaniyatni faol ijodiy va amaliy o‘zlashtirishlari uchun sharoitlar yaratish bilan bog‘liqdir. Buning uchun gumanitarg‘oyalar umumiy ta’lim mazmuniga singdirilishi kerak.



Ta’limning yagona mazmunli va protsessual tomoni tamoyili

Bu tamoyil ta’lim mazmunini tanlashda bir tomonlama ilmiy yo‘nalishni rad etadi. U aniq bir o'quv jarayonini amalga oshirish bilan bog'liq pedagogik haqiqatni hisobga olishni ko‘zda tutadi.

Bu tamoyil ta’lim mazmuniga an’anaviy bo’lgan bilim, ko'nikma va malakalar bilan birga jamiyatning rivojlanganligi, ilmiy bilim, madaniy hayot darajasi va shaxsning rivojlanish imkoniyatlarini aks ettiruvchi fanlarni kiritishni talab etadi.

Bu tamoyil ta’lim tizimining turli bosqichlarida nazariy bilimlarning berilishi, o‘quv fani, o‘quv materiali, pedagogik faoliyat, o‘quvchi shaxsi kabi tashkil etuvchilarining o‘zaro mosligini ko‘zda tutadi.

Bu tamoyil birinchi navbatda o‘quvchilarning umuminsoniy va milliy madaniyatni faol ijodiy va amaliy o‘zlashtirishlari uchun sharoitlar yaratish bilan bog‘liqdir. Buning uchun gumanitarg‘oyalar umumiy ta’lim mazmuniga singdirilishi kerak.



Ta’lim mazmunining yaxlit tuzilishi tamoyili

Bu tamoyil ta’lim tizimining turli bosqichlarida nazariy bilimlarning berilishi, o‘quv fani, o‘quv materiali, pedagogik faoliyat, o‘quvchi shaxsi kabi tashkil etuvchilarining o‘zaro mosligini ko‘zda tutadi.

Bu tamoyil ta’lim mazmuniga an’anaviy bo’lgan bilim, ko'nikma va malakalar bilan birga jamiyatning rivojlanganligi, ilmiy bilim, madaniy hayot darajasi va shaxsning rivojlanish imkoniyatlarini aks ettiruvchi fanlarni kiritishni talab etadi.

Bu tamoyil ta’lim mazmunini tanlashda bir tomonlama ilmiy yo‘nalishni rad etadi. U aniq bir o'quv jarayonini amalga oshirish bilan bog'liq pedagogik haqiqatni hisobga olishni ko‘zda tutadi.

Bu tamoyil birinchi navbatda o‘quvchilarning umuminsoniy va milliy madaniyatni faol ijodiy va amaliy o‘zlashtirishlari uchun sharoitlar yaratish bilan bog‘liqdir. Buning uchun gumanitarg‘oyalar umumiy ta’lim mazmuniga singdirilishi kerak.



Ta’lim mazmunini insonparvarlashtirish tamoyili

Bu tamoyil birinchi navbatda o‘quvchilarning umuminsoniy va milliy madaniyatni faol ijodiy va amaliy o‘zlashtirishlari uchun sharoitlar yaratish bilan bog‘liqdir. Buning uchun gumanitarg‘oyalar umumiy ta’lim mazmuniga singdirilishi kerak.

Bu tamoyil ta’lim mazmuniga an’anaviy bo’lgan bilim, ko'nikma va malakalar bilan birga jamiyatning rivojlanganligi, ilmiy bilim, madaniy hayot darajasi va shaxsning rivojlanish imkoniyatlarini aks ettiruvchi fanlarni kiritishni talab etadi.

Bu tamoyil ta’lim mazmunini tanlashda bir tomonlama ilmiy yo‘nalishni rad etadi. U aniq bir o'quv jarayonini amalga oshirish bilan bog'liq pedagogik haqiqatni hisobga olishni ko‘zda tutadi.

Bu tamoyil ta’lim tizimining turli bosqichlarida nazariy bilimlarning berilishi, o‘quv fani, o‘quv materiali, pedagogik faoliyat, o‘quvchi shaxsi kabi tashkil etuvchilarining o‘zaro mosligini ko‘zda tutadi.



Ta’lim mazmunini fundamentallashtirish tamoyili

ta’limni gumanitarlashtirishdagi to‘siqlarni yo‘qotishga imkon beradi. U gumanitar va tabiiy-ilmiy bilimlarni birlashtirish, ketma-ketlikni o‘rnatish va fanlararo aloqalarni o‘quvchilarning idrok etish va amaliy faoliyat metodologiyasi mohiyatini anglab yetishlariga tayanishni talab etadi.

bu tamoyil ta’lim mazmunini o‘sib boruvchi yo‘nalishda rejalashtirishdan iborat bo‘lishini anglatadi, bunda birinchi navbatda har bir yangi bilim avvalgisiga tayanadi va undan kelib chiqadi.

ushbu tamoyil o‘rganilayotgan bilimlar va shakllantirilayotgan malakalarni yagona tizimdagi o‘rni, umumiy o‘rta va o‘rta maxsus ta’lim, barcha o‘quv kurslari va yaxlit mazmunning bir-biriga hamda umuminsoniy, milliy madaniyat tizimiga kiruvchi tizim sifatida ko'rishni ko‘zda tutadi.

o'quvchilarning yosh darajasi va tayyorgarligini ko‘zda tutadi. Ularga o‘zlashtirish uchun u yoki bu bilimlar va malakalar tizimi o‘zlashtirish uchun taklif etiladi.




Ta’lim mazmunining ketma-ketligi tamoyili

bu tamoyil ta’lim mazmunini o‘sib boruvchi yo‘nalishda rejalashtirishdan iborat bo‘lishini anglatadi, bunda birinchi navbatda har bir yangi bilim avvalgisiga tayanadi va undan kelib chiqadi.

ta’limni gumanitarlashtirishdagi to‘siqlarni yo‘qotishga imkon beradi. U gumanitar va tabiiy-ilmiy bilimlarni birlashtirish, ketma-ketlikni o‘rnatish va fanlararo aloqalarni o‘quvchilarning idrok etish va amaliy faoliyat metodologiyasi mohiyatini anglab yetishlariga tayanishni talab etadi.

ushbu tamoyil o‘rganilayotgan bilimlar va shakllantirilayotgan malakalarni yagona tizimdagi o‘rni, umumiy o‘rta va o‘rta maxsus ta’lim, barcha o‘quv kurslari va yaxlit mazmunning bir-biriga hamda umuminsoniy, milliy madaniyat tizimiga kiruvchi tizim sifatida ko'rishni ko‘zda tutadi.

o'quvchilarning yosh darajasi va tayyorgarligini ko‘zda tutadi. Ularga o‘zlashtirish uchun u yoki bu bilimlar va malakalar tizimi o‘zlashtirish uchun taklif etiladi.




Ta’limning mazmuni muntazamligi tamoyi

ushbu tamoyil o‘rganilayotgan bilimlar va shakllantirilayotgan malakalarni yagona tizimdagi o‘rni, umumiy o‘rta va o‘rta maxsus ta’lim, barcha o‘quv kurslari va yaxlit mazmunning bir-biriga hamda umuminsoniy, milliy madaniyat tizimiga kiruvchi tizim sifatida ko'rishni ko‘zda tutadi.

bu tamoyil ta’lim mazmunini o‘sib boruvchi yo‘nalishda rejalashtirishdan iborat bo‘lishini anglatadi, bunda birinchi navbatda har bir yangi bilim avvalgisiga tayanadi va undan kelib chiqadi.

ta’limni gumanitarlashtirishdagi to‘siqlarni yo‘qotishga imkon beradi. U gumanitar va tabiiy-ilmiy bilimlarni birlashtirish, ketma-ketlikni o‘rnatish va fanlararo aloqalarni o‘quvchilarning idrok etish va amaliy faoliyat metodologiyasi mohiyatini anglab yetishlariga tayanishni talab etadi.

o'quvchilarning yosh darajasi va tayyorgarligini ko‘zda tutadi. Ularga o‘zlashtirish uchun u yoki bu bilimlar va malakalar tizimi o‘zlashtirish uchun taklif etiladi.




Ta’lim mazmunining o‘quvchilar yoshlari imkoniyatlariga mosligi tamoyili

o'quvchilarning yosh darajasi va tayyorgarligini ko‘zda tutadi. Ularga o‘zlashtirish uchun u yoki bu bilimlar va malakalar tizimi o‘zlashtirish uchun taklif etiladi.

ushbu tamoyil o‘rganilayotgan bilimlar va shakllantirilayotgan malakalarni yagona tizimdagi o‘rni, umumiy o‘rta va o‘rta maxsus ta’lim, barcha o‘quv kurslari va yaxlit mazmunning bir-biriga hamda umuminsoniy, milliy madaniyat tizimiga kiruvchi tizim sifatida ko'rishni ko‘zda tutadi.

bu tamoyil ta’lim mazmunini o‘sib boruvchi yo‘nalishda rejalashtirishdan iborat bo‘lishini anglatadi, bunda birinchi navbatda har bir yangi bilim avvalgisiga tayanadi va undan kelib chiqadi.

ta’limni gumanitarlashtirishdagi to‘siqlarni yo‘qotishga imkon beradi. U gumanitar va tabiiy-ilmiy bilimlarni birlashtirish, ketma-ketlikni o‘rnatish va fanlararo aloqalarni o‘quvchilarning idrok etish va amaliy faoliyat metodologiyasi mohiyatini anglab yetishlariga tayanishni talab etadi.




Qaysi hujjatda fanning nomi, ayni fan, ayrim bob va mavzu bo`yicha bilim, ko`nikma va malakalar hajmi, fanni o`rganish tartibi, har bir mavzuni o`tish uchun belgilangan vaqt, ayni fan bo`yicha darslik va qo`llanmalar ko’rsatiladi?

O`quv dasturi

O`quv rejasi

DTS

Malaka talablari




Ta’lim metodi – zamonaviy darajada o’quv-tarbiyaviy maqsadlarga erishishga yo’naltirilgan pedagog va o’quvchilarning o’zaro bog’liq faoliyat usullaridir. Ushbu qarash kim tomonidan ilgari so’rilgan?

V.I.Zagvyazinskiy

I.F.Xarlamov

G.I.Hukina

P.I.Podlasiy




Ta’lim metodlari – o’quv jarayonining murakkab tarkibiy unsuri (komponenti) bo’lib, o’qituvchi va o’quvchi faoliyatining barcha yo’nalishlarini yoritishga xizmat qiladi, ular o’rtasida ko’p sonli aloqa va bog’lanishlarni yuzaga keltiradi. Ushbu qarash kim tomonidan ilgari so’rilgan?

I.F.Xarlamov

V.I.Zagvyazinskiy

G.I.Hukina

P.I.Podlasiy




Ta’lim metodlari deganda o’qituvchining o’rgatuvchanligi va o’quvchilarning o’quv materialini egallashga yo’naltirilgan turli didaktik masalalar echimini topishga oid o’quv-bilish faoliyatlarini tashkil etish usullari tushuniladi. Ushbu qarash kim tomonidan ilgari so’rilgan?

G.I.Hukina

V.I.Zagvyazinskiy

I.F.Xarlamov

P.I.Podlasiy




Ta’lim metodi – belgilangan maqsadga erishishni ta’minlovchi algoritmlashtirilgan, muayyan mazmunga ega xarakatlar tizimidir. Ushbu qarash kim tomonidan ilgari so’rilgan?

P.I.Podlasiy

V.I.Zagvyazinskiy

I.F.Xarlamov

G.I.Hukina




Pedagogiqaning ilmiy-tadqiqot metodlarini aniqlang ?

modellashtirish, intervyu, anketa, kuzatish, suhbat, pedogogik eksperiment

tarbiyalovchi vaziyatlar, pedogogik talab, o`rnak

reproduktiv mashq o`rganish

jamoatchililk fikridan foydalanish.




Ta’limda kurgazmalilik usuli qanday tarzda olib boriladi?

Suhbat

ilmiy ma’ruza

namoyish etish, illyustratsiya, ekskursiya

Ijodkorlik




Ma’lum o`qitish yoki metodik usullarni muvaffaqqiyatli amalga oshirmoq uchun zarur bo`lgan yordamchi o`quv materiallari, qurol, asbob, apparat nima deb ataladi?

Vosita

Metod

Usul

Mashq




….– bu asosiy o’quv mazmuniga ega bo’lgan rejalar, o’quv dasturlari, darslik va o’quv qo’llanmalaridir.

O’qitishning asosiy vositalari

O’qitishning qo’shimcha vositalar

O’qitishni takomillashtiruvchi dastur vositalari

O’qitishning texnik vositalari




….– bu ta’lim oluvchilardagi bilim, ko’nikma va malakalarni shakllantiruvchi masalalar, mashqlar to’plami, ma’lumotnomalar, tarqatma materiallar, ko’rsatmali va ko’rgazmali vositalar, disketlar, EHM va boshqalardir.

O’qitishning qo’shimcha vositalar

O’qitishning asosiy vositalari

O’qitishni takomillashtiruvchi dastur vositalari

O’qitishning texnik vositalari




… – bu mutaxassislar guruhi tomonidan ishlab chiqilgan va predmetdagi tegishli mavzular bo’yicha dars jarayonini takomillashtirishga imkon beruvchi intellektuallashtirilgan dasturlar va uni amaliyotga joriy etishga sharoit yaratuvchi dasturiy – texnik vositalardir.

O’qitishni takomillashtiruvchi dastur vositalari

O’qitishning asosiy vositalari

O’qitishning qo’shimcha vositalar

O’qitishning texnik vositalari




Noan’anaviy ta’lim shakliga nimalar kiradi?

Ma’ruza, fakultativ, seminar, laboratoriya mashg’ulotlari, ekskursiya, bahs – munozara, davra stoli, viktorina va hokazo;

Kirish darslari, bilim, ko’nikma va malakalarni tekshirish darslar;

Yangi bilimlarni bayon qilish darsi va takrorlash darslari;

Hamma javoblar to’g’ri.




“Sinf – dars tizimi” ning asoschisi ...?

Komenskiy

Avloniy;

Hamza;

Ushinskiy.




Bu tizimga ko`ra, katta xonada (zalda) 600 tagacha o`quvchi to`planardi. Barcha o`quvchiga bitta o`qituvchi dars berardi. Kichik o`quvchilarni o`qish, yozish, hisoblashga o`rgatish katta yoshli, puxta tayyorgarlikka ega bolalarga topshiriladi. Monitorlar-o`qituvchi tayyorlagan katta yoshli ilg`or o`quvchilar o`zlaridan yosh bolalarga rahbarlik qilar edi: ularning o`qishi, yozishi, hisoblashi, matnlarni yodlashi ustidan nazorat qilishardi.

Bell-Lankaster tizimi

Sinf-dars tizimi

Dalton-reja tizimi

Qator sinflar tizimi




Bu tizimga ko’ra har bir o`quvchining kuchi etadigan mustaqil ish asosida bolalarning o`quv ishlari tashkil etilardi. O`quvchilarning o`zlashtirishini nazorat etish uch xil kartochka asosida olib borilgan: instruktorning laboratoriya kartochkasi; o`quvchining shaxsiy individual hisob-kitob kartochkasi; sinfning hisob-kitob kartochkasi.

Dalton-reja tizimi

Sinf-dars tizimi

Bell-Lankaster tizimi

Qator sinflar tizimi




“Darsning boshlanishini tashkil etish uy vazifasini tekshirish, darsning maqsadi va vazifalarini bayon qilish, yangi materiallarni tushuntirish, mustahkamlash, darsga yakun yasash va uyga vazifa berish” tuzilishidagi darsning tipini ko’rsating?

Kombinatsion (aralash) dars;

Bilimlarni takrorlash va mustahkamlash darsi;

Yangi bilimlarni o’rganish darsi;

Umumiylashtirish darsi.




Darsning ichki belgilarini ko’rsating

darsning maqsadi, logikasi, ta`lim mazmunini his qilish, qiziqish, anglash, tushunish

muayyan yoshdagi va ma`lum tayyorgarlikka ega bo`lgan o`quvchilar guruhi

rejim, dars jadvali, mashg`ulotlarni ma`lum xonada o`tkazish

mashg`ulotlarni ma`lum xonada o`tkazish




Darsning tashqi belgilarini ko’rsating

Muayyan yoshdagi va ma`lum tayyorgarlikka ega bo`lgan o`quvchilar guruhi, rejim, dars jadvali, mashg`ulotlarni ma`lum xonada o`tkazish

darsning maqsadi, logikasi

ta`lim mazmunini his qilish

qiziqish, anglash, tushunish




Ta’lim nazariyasining tarkibiy qismlariga nimalar kiradi?

Ta’lim jarayonining mohiyati, ta’lim mazmuni, ta’lim tamoyillari, metodlari, shakllari va vositalari;

Bilim, ko’nikma, malaka, iroda, faoliyat turlari;

Ta’lim mazmuni, dars janri;

Ta’im tarbiya mazmunini ifodalovchi barcha qonun qoidalar.




O‘quvchilarning bilim, ko‘nikma va malakalarini tekshirish quyidagi funksiyalami bajaradi:

bilim berish, tarbiyalash, rivojlantirish;

o‘qitish, tashkil etish, tizimlash;

nazorat qilish, o‘qitish, tarbiyalash, rivojlantirish;

e) umuminsoniy, gumanistik, demokratik.




O‘quvchilarning bilim, ko‘nikma va malakalarining yakuniy nazoratinima?

bo‘lim yakuni, chorak oxirida, yarim yil yoki o‘quv yili oxiridaso‘rash;

o‘quvchilardan so‘rash;

yangi bilimlarni mustahkamlash vaqtida so'rash;

dars yakunida so‘rash.




O’quvchi faoliyatining asosiy turi qaysi javobda to’g’ri berilgan?

O’yin, o’qish;

O’qish mehnat;

Mehnat o’yin;

Muomala mehnat.




Ta’lim oluvchilarning bilim va malakalarini tekshirish qanday ketma-ketlikda olib boriladi?

joriy tekshirish; takroriy tekshirish; davriy tekshirish; yakuniy tekshirish va hisobga olish;

joriy tekshirish; yakuniy tekshirish va hisobga olish;

joriy tekshirish; davriy tekshirish; yakuniy tekshirish;

joriy tekshirish; takroriy tekshirish; davriy tekshirish; oraliq tekshirish, yakuniy tekshirish va hisobga olish;




Pedagogikada ta’lim oluvchilarning ta’lim olganligini tashxislash va nazorat qilish qanday tamoyillari mavjud?

xolislik, tizimlilik, ko’rgazmalilik;

ob’ektivlik, tizimlilik, sistemalilik;

sistemalilik, ko’rgazmalilik, oshkoralik;

xolislik, ob’ektivlik, sistemalilik.




Baholash nima?

bilim, ko’nikma va malakalarni o’quv dasturida ko’rsatilgan etalon (ko’rsatkich, qolip, o’lchagich)lar bilan solishtirish;

o’quvchining bilimiga baho qo’yish;

o’quvchining o’zlashtirishini aniqlash usuli;

o’quvchilarning fan bo’yicha egallagan bilim, ko’nikma va malakalarni aniqlash.




O’zlashtirishni nazorat qilish va hisobga olishning qanday vazifalari mavjud?

nazorat, o’qitish, tarbiyalash va rivojlantirish vazifalari;

nazorat, o’qitish, tarbiyalash vazifalari

o’qitish, tarbiyalash va rivojlantirish vazifalari

ta’limiy, tarbiyaviy va rivojlantirish vazifalari




“Oliy ta’lim muassasalarida talabalar bilimini nazorat qilish va baholashning reyting tizimi to’g’risidagi muvaqqat Nizom”iga muvofiq nazoratning qanday turlari mavjud?

joriy nazorat (JN), oraliq nazorat (ON), yakuniy nazorat (YaN);

joriy nazorat (JN), yakuniy nazorat (YaN);

joriy nazorat (JN), oraliq nazorat (ON), yakuniy nazorat (YaN), umumiy nazorat (UN);

joriy nazorat (JN), oraliq nazorat (ON), umumiy nazorat (UN);




Talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob bersa talabaga necha ball qo’yish mumkin: xulosa va qaror qabul qilish; ijodiy fikrlay olish; mustaqil mushohada yurita olish; mohiyatini tushunish; bilish, aytib berish; tasavvurga ega bo’lish.

85-100 ball oralig’ida;

55-70 ball oralig’ida;

71-85 ball oralig’ida;

0-54 gacha bo’lgan ball oralig’ida.




Testga qanday talablar qo’yiladi?

moslik (adekvatlilik), oddiylik, aniqlik va muayyanlik

moslik (adekvatlilik), oddiylik, aniqlik;

oddiylik, aniqlik va muayyanlik;

adekvatlilik, oddiylik, aniqlik va muayyanlik;




Tarbiya nima?

shaxsning muayyan maqsad asosida ijtimoiy hayotga tayyorlovchi, tarixiy-ijtimoiy tajribaga suyangan holda olib boriluvchi faoliyat jarayoni;

shaxsga kasbiy bilimlar berish jarayoni;

o‘qituvchi va o‘quvchi o'rtasidagi munosabat jarayoni;

bola tarbiyasiga nisbatan texnologik yondashuvni ifoda etuvchi qarash;

barcha javoblar to‘g‘ri.




Tarbiya qonuniyatlari qaysi javob variantida to ‘g‘ri ko‘rsatilgan?

ko‘p qirrali, uzoq muddatli, uzluksiz, yaxlit tizimli, ikki tomonlama aloqa, qarama-qarshiliklardan iborat jarayon;

dialektik jarayon;

dinamik jarayon;

texnologik jarayon;

ijtimoiy munosabatlar jarayoni




Ijtimoiy hodisa sifatida tarbiyaning mohiyati nimadan iborat?

Insoniyat to’plagan ijtimoiy – ma’naviy tajribalarni yosh avlodga

Inson shaxsini har tomonlam rivojlantirish, o’stirish, parvarish qilish.

Yosh avlodga eng yaxshi umuminsoniy sifatlarni singdirish o’rgatish orqali ularni hayotga, mehnatga tayorlash.

Yosh avlodni ijtimoiy munosabatlarga tayѐrlash.




Tarbiyaning tarixiy xarakteri deganda nima tushunasiz?

Jamiyatning ijtimoiy – iqtisodiy taraqqiѐti bilan bog’liq holda tarbiya xarakteri, mazmuni, vazifalari, metodlarining o’zgarib borishi.

Tarbiyaning tarixiy rivojlanish bilan, tarix fani blan bog’liqligini tushunamiz.

Inson tarbiyasini u yashagan tarixiy sharoit bilan bog’liq xolda amalga oshirilishi.

O’quvchilarni har bir xalqning tarixiy an’analari ruhida tarbiyalashni tushunamiz.




Umuminsoniy tarbiyaviy qadriyatlarga nimlar kiradi?

Barcha xalqlar uchun umumiy bo’lgan ilg’or tarbiyaviy g’oyalar, an’nalar.

Butun insoniyatning ta’lim – tarbiya sohasidagi tajribalari.

Tarbiyada archa insonlarning qadr – qimmatini hurmat qilish.

Barcha millatlarga xos axloqiy normalar.




Pedagogika fanining asosiy tushunchalari qaysilar?

Tarbiya, ta’lim, ma’lumot.

Maktab. O’qituvchi, ta’lim – tarbiya.

Ta’lim, didaktika, ma’lumot, metod.

O’qitish, tarbiyalash,o’qituvchi, ma’lumot.




Pedagogik xodisa sifatida tarbiyaning mohiyati nimadan iborat?

Shaxsni ijtimoiy tajribani egallash bo’yicha faoliyatini tashkil etishdan iborat va maqsadga qaratilgan ongli ravishda amalga oshiriladigan pedagogik jarayon.

O’quvchilarga milliy istiqlol g’oyalarini, vatanga muhabbatni singdirish.

O’qtuvchi – murabbiylarning ta’lim – tarbiyaviy ishlarni amalga oshirishi. Yoshlarga axloqiy sifatlarni, e’tiqodlarni singdirish.

Maktab, oila, jamoatchilikning hamkorlikda o’quvchilarni tarbiyalashi.




Tarbiya jarayonining mohiyati nimadan iborat?

Tarbiya shaxsning ijtimoiy tajribani o’zlashtirish bo’yicha faoliyatini tashkil etishga qaratilgan va ongli ravishda amalga oshiriladigan jarayondir.

Tarbiya – shaxs rivojlanish va shakllanishiga raxbarlik qilishdan iborat.

Tarbiya muayyan xislat va sifatlarni tarbiyalanuvchilarga singdirish uchun ularning psixikasiga sistemali va izchil ta’sir o’tkazish jarayonidir.

Tarbiya – bu tarbiyachi istagan axloqiy – ma’naviy sifatlarni tarbiyalanuvchilarga singdirish maqsadida maxsus tashkil etilgan pedagogik jarayon.




Tarbiya jarayonining o’ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat?

Tarbiyaning o’ziga xos xususiyati uning davomiyligi, uzluksizligi, kompleks (yaxlit) xarakteri, ikki tomonlama jarayon ekanligi.

Tarbiyaning o’ziga xos xususiyati uning darsdan tashqari vaqtida amalga oshirilishidir.

Tarbiyaning o’ziga xos xususiyati uning ikki tomonlama jarayon ekanligi va bolaga xulq qoidalarini o’rgatishdir.

Tarbiyaning o’ziga xos xususiyati uning o’quvchilarni tarbiyalashga qaratilganligidir.



Tarbiya jarayonining harakatlantiruvchi kuchlar nima?

Tarbiya jarayonining ichki ziddiyatlari.

O’qituvchi, o’quvchi, tarbiyachi.

O’quvchilar jamoasi.

O’qituvchi tomonidan o’quvchilar oldiga qo’yiladigan maqsadlar.




Tarbiya jarayoni qanday bosqichlardan iborat?

O’quvchilarni umumiy talab va me’yorlar bilan tanishtirish, qarash va e’tiqodlarni shakllantirish, amaliy ko’nikma va malakalarni tarkib toptirish.

Tarbiyachi avval tarbiyaviy vazifani belgilaydi, uning mazmunini, amalga oshirish shakl, metodlarini aniqlaydi, natijalarni tahlil qiladi.

Tarbiyaviy vazifalarni idrok qilish, tushunish, umumlashtirish, amalda qo’llash bosqichlari.

Tarbiyaviy ishlarni rejalashtirish va amalga oshirish.




O’quvchining tarbiyalanganlik darajasini nimalarga qarab bilish mumkin?

O’quvchida tarbiyaga tegishli bilimlar mavjudligiga, bu bilimlar faoliyatida amal qilishga hatti – harakat mavjudligia qarab.

O’quvchining xulqi, xatti – xarakatiga qarab.

Amaliy bilim, ko’nikmalariga qarab.

O’qish, mehnatg munosabatga qarab.




Tarbiya printsiplari deb nimaga aytiladi?

Tarbiyachi tarbiyaviy ishda amal qilishi zarur bo’lgan asosiy qoidalarga aytiladi.

Tarbiyaviy ishni tayyorlash va o’tkazish tartibiga aytiladi.

Ta’lim – tarbiya sohasida davlat siѐsatining asosiy printsiplariga aytiladi.

Tarbiyachining o’z shaxsiy tajribasidan kelib chiqib tarbiyaviy ishga ѐndashuviga aytiladi.




Tarbiya printsiplarini sanab bering.

Tarbiyaning hayot bilan mehnat bilan bog’liqligi, bola shaxsini xurmat qilish, talabchanlik, yosh va o’ziga xos xususiyatlarni hisobga olish.

Tarbiyaning insonparvarligi. Onglilik, faollik, puxtalik printsiplari.

Tarbiyaning maqsadga qaratilganligi, mustaqillik, tarbiyaga xama fuqarolarning tengligi printsipi.

Tarbiyada onglilik. tashabbuskorlik. ishbilarmonlik. Ilmiylik printsipi




Pedagogik ta’sir ko’rsatishning asosiy usullari qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?

Talab, istiqbollar belgilash, rag’batlantirish, jazolash, jamoatchilik fikri.

Darsni to’g’ritashkil etish, nutq, tashabbuskorlik. Qobiliyat.

Mehnatsevarlik, iroda, jazolash, muomala.

Suhbat, badiiy adabiyot, muomala.




Bolalar (o‘quvchilar) jamoasining shakllanishi necha bosqichlarda kechadi?

to‘rt bosqichda;

uch bosqichda;

ikki bosqichda;

bir bosqichli bo‘ladi;

besh bosqichda.




Bolalar (o'quvchilar) jamoasi shakllanishining qaysi bosqichida guruh (sinf) faollari shaxsga nisbatan talablar qo‘yadi?

ikkinchi bosqichda;

to‘rtinchi bosqichda;

beshinchi bosqichda;

birinchi bosqichda;

uchinchi bosqichda.




Sinfdan va maktabdan tashqari ishlarning ta’siri nimaga bog’liq?

o’quv jarayonini tashkil etish saviyasiga, o’quvchilar jamoasining xilma – xil ishlarni qanday yo’lga qo’yilishiga bog’liqdir

maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar unda qatnashuvchilarning ma’naviy va jismoniy rivojlanishiga bog’liqo’quvchilarning bilim salohiyati va faoliyatiga bog’liq

ijtimoiy faollikni tarkib toptirish bilan bog’liq jamoani o’rnini o’rganishi




Maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar – bu ...

o’quvchilarni darsdan bo’sh vaqtlaridagi o’quv tarbiya jarayonini to’ldiradi va kengaytiradi

o’quvchilarni mustaqil bilim olishlariga imkoniyat yaratadi

bolalarni ijodkorlikka da’vat etuvchi tarbiyaviy maskandir.

o’quvchilarni axloqiy va aqliy tarbiyalash

hamma javob to’g’ri




Sinf rahbarining yakka tartibda olib boradigan ishidan maqsad nima?

o’quvchilarni tegishli malaka va ko’nikmalar bilan qurollantirishdan

maktab o’quvchisini o’z – o’zini tarbiyalashga jalb etish.

o’quvchilarning o’qishdagi mustaqilligini shakllantirish.

ota – onalar bilan hamkorlik ishlarini to’g’ri yo’lga qo’yish

hamma javob to’g’ri




Sinf rahbari ishida asosiy markaziy vazifa bo’lib nima hisoblanadi?

o’quvchilar jamoasini shakllantirish.

o’quvchilarga tarbiya berish

tarbiya usullaridan o’rinli foydalanish

ta’limniisloh qilish usullarini o’rgatish

ta’lim bilan tarbiyani uzviy bog’liqlikda olib borish


Maktab, oila va jamoatchilik hamkorligida kimlar qatnashadi?

o’quvchilar, o’qituvchilar, ota – onalar, turli jamoalar

o’quvchilar va jamoalar

o’quvchilar va o’qituvchilar

ota – onalar va jamoalar

o’qituvchilar bilan ota – onalar




Jamoaning rivojlanish darajasini aniqlashning eng ishonchli usuli

o’quvchilarni darsda, darsdan tashqari, maktabda, maktabdan tashqarida o’zaro faol hamkorlik qilish jarayonida kuzatishdan iborat

anketa tarqatish pedagogik vaziyatlarni vujudga keltirishdan iborat

bolalarning xulq – atvorini jamoa bo’lib tahlil etishdan iborat

tushuntirish va suhbat usuli




Xulqi yomon o’quvchilar bilan ishlashda eng samarali usul

yakka suhbat

rag’batlantirish

jazolash

jamoa orqali ta’sir ko’rsatish




Jamoa bu...

ikki yoki undan ortiq maqsadi bir bo’lgan uyushma

yoshi, saviyasi, kelib chiqishi, irqi bir xil bo’lgan uyushma

bilim saviyasi bir xil bo’lgan uyushma

qiziqishlari bir xil bo’lgan uyushma



Tarbiyaviy soat necha qismdan iborat va ular qaysilar?

3 qismdan: ma’rifiy, baholovchi, yo’naltiruvchi

2 qismdan: ma’rifiy, baholovchi

1 qismdan: yo’naltiruvchi

4 qismdan: yo’naltiruvchi, ma’rifiy, baholovchi, ma’naviy




Sinf rahbari ishining maqsad va vazifalari nimalardan iborat?

hamma javoblar to’g’ri

o’quvchilarga ta’lim va tarbiya berish

o’quvchilarni to’g’ri tarbiyalash

o’quvchilarni o’qitish

o’quvchilarga madaniyatni o’rgatish




O’quvchining har tomonlama o’sishi va rivojlanishi nimaga bog’liq?

o’quvchi va o’qituvchi o’rtasidagi o’zaro muomala munosabatiga jamoani jipsligiga

o’quvchining bilimiga

o’quvchining tarbiyasiga

o’qituvchining bilim va tarbiyasiga




Sinf rahbar ota – onalar bilan hamkorligida qaysi ish shaklidan ko’proq foydalaniladi?

ommaviy tarzdagi ish shakli

guruh tarzidagi ish shakli

yakka tartibdagi ish shakli

to’g’ri javob yo’q




Qaysi javob variantida, xalq pedagogikasida qo’llaniluvchi tarbiya metodlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan?

tushuntirish, namuna, nasihat qilish, o‘git, qoralash va jazo;

amaliy mashg‘ulotlar metodi, ekskursiya, sayohat;

modellashtirish, shkalalash; og'zaki bayon qilish;

ogohlantirish, jazolash, undash;

namuna, ekskursiya, suhbat, ko‘rsatish.




Tarbiya metodi

tarbiya maqsadiga erishishning yo’li; tarbiyalanuvchilarning ongi, irodasi, tuyg’ulari va xulqiga ta’sir etish usullari;

tarbiyalanuvchiga majburiy ta’sir o’tkazish yo’li;

xulq atvorni shakllantirish usuli hisoblanadi;

axloqiy tarbiyani takomillashtirish yo’li demakdir.




O’rgatish, mashq qilish, topshiriq, tarbiyalovchi vaziyatlar qanday tarbiya metodlariga kiradi?

amaliy metodlar guruhiga;

og’zaki metodlar guruhiga;

ijtimoiy ongni shakllantirish metodlar guruhiga;

ko’rgazmali metodlar guruhiga.




Ijtimoiy munosabatlar hamda shaxs xatti-harakatini tartibga soluvchi, muayyan jamiyat tomonidan tan olingan va rioya qilinishi zarur bo‘lgan xulq atvor qoidalari, mezonlari yig‘indisi.

Axloq

Vijdon

Tafakkur

Ma’rifat




Axloqiy tarbiyaga berilgan to’g’ri ta’rifni toping

Muayyan jamiyat tomonidan tan olingan va rioya qilinishi zarur bo’lgan xulq-atvor qoidalari, mezonlarini o ‘quvchilar ongiga singdirish ularda axloqiy ong, axloqiy faoliyat ko'nikmalari hamda axloqiy madaniyatni shakllantirishga yo'naltirilgan pedagogik jarayon bo‘lib, ijtimoiy tarbiyaning muhim tarkibiy qismlaridan biri sanaladi.

Ijtimoiy munosabatlar hamda shaxs xatti-harakatini tartibga soluvchi, muayyan jamiyat tomonidan tan olingan va rioya qilinishi zarur bo‘lgan xulqatvor qoidalari, mezonlari yig‘indisi.

Ijtimoiy ong shakllaridan biri bo’lib, jamiyat tomonidan tan olingan va rioya qilinishi zarur bo‘lgan xulq-atvor qoidalari, mezonlari, shuningdek, milliy istiqlol g‘oyasining o‘quvchilar ongida aks etishidir.

Ijtimoiy ong shakllaridan biri bo’lib, jamiyat tomonidan tan olingan va rioya qilinishi zarur bo‘lgan xulq-atvor qoidalari, mezonlari, shuningdek, milliy istiqlol g‘oyasining o‘quvchilar ongida aks etishidir.




Ijtimoiy ong shakllaridan biri bo’lib, jamiyat tomonidan tan olingan va rioya qilinishi zarur bo‘lgan xulq-atvor qoidalari, mezonlari, shuningdek, milliy istiqlol g‘oyasining o‘quvchilar ongida aks etishi – bu …

Axloqiy ong

Aqliy tarbiya

Ma’rifat

Ma’naviyat




... - ijtimoiy taraqqiyotga ijobiy ta ’sir o ‘tkazuvchi falsafiy, huquqiy, ilmiy, badiiy, axloqiy, diniy tasavvur, tushuncha va g‘oyalar majmui

Ma’naviyat

Ma’rifat

Fazilat

Madaniyat




Fazilat –bu …

Alohida shaxs, el, elat, xalq ulusga taalluqli bo'lgan ijobiy axloqiy sifat majmuyi.

Har bir insonning o'zi bir inson yoki jamoa bilan bo'lgan muloqotida hamda yurish-turishida o'zini tuta bilishidir.

Jamiyat va unda yashovchi fuqarolaming faoliyati jarayonida to'plangan barcha ijobiy yutuqlar majmuasi.

Inson ongidagi mavjud ilmiy va hayotiy bilimlar majmualaridan keragini saralab olish va amaliyotga qo'llash.

Inson faoliyati uning o'zligini kuch - qudratini o'zagini tashkil qiluvchi ma’naviy-insoniy sifatdir.




Odob – bu …

Har bir insonning o'zi bir inson yoki jamoa bilan bo'lgan muloqotida hamda yurish-turishida o'zini tuta bilishidir.

Alohida shaxs, el, elat, xalq ulusga taalluqli bo'lgan ijobiy axloqiy sifat majmuyi.

Jamiyat va unda yashovchi fuqarolaming faoliyati jarayonida to'plangan barcha ijobiy yutuqlar majmuasi.

Inson ongidagi mavjud ilmiy va hayotiy bilimlar majmualaridan keragini saralab olish va amaliyotga qo'llash.

Inson faoliyati uning o'zligini kuch - qudratini o'zagini tashkil qiluvchi ma’naviy-insoniy sifatdir.




Quyidagi ta’rif qaysi tushuncha mohiyatini anglatadi: «Ma’naviy-axloqiy yuksalish, ma’rifiy-tarbiyaviy ishlarning rivojini ta’minlovchi, ularning maqsad va yo‘nalishlarini aniqlashda yetakchi o‘rin tutuvchi g‘oyalar tizimi»?

mafkura;

ma’naviyat;

madaniyat;

siyosat;

iqtisodiyot.




Dunyoqarash

tabiat, ijtimoiy jamiyat, tafakkur hamda shaxs faoliyati mazmunining rivojlanib borishini belgilab beruvchi dialektik qarashlar va e’tiqodlar tizimidir.

Voqelikning inson ongida namoyon bo’lishi

Insonning tashqi muhitga bo’lgan ta’siri

Atrofdagi voqea-hodisalarni ruhiy jihatdan anglash




Aqliy tarbiyaning vazifasi nimadan iborat?

aql va zakovat yordamida ob’ektiv dunyoni yaxlit idrok etadigan, o’zligini tushunadigan hayotda o’z o’rnini anglab o’z oldida turgan vazifalarni ongli bajara oladigan, insoniy qadr-qimmatni ulug’lashni shakllantirishdan iborat

Odob va axloq mavzusidagi suxbatlar, odob muammolariga oid lektsiya, suxbat, uyin, sport o’yinlarini tashkil eish orqali inson shaxsini shakllantirishdan iborat.

ongni ustirishdan,insonning ijtimoiy muhitda o’z o’rniga ega bo’lishini ta’minlashdan iborat

tabiat, ijtimoiy jamiyat, tafakkur hamda shaxs faoliyati mazmunining rivojlanib borishini belgilab beruvchi dialektik qarashlar va e’tiqodlar tizimidir.




Aqliy tarbiya qaysi qobiliyatni ustiradi?

ijodiy tafakkur va aqliy qobiliyatni o’stiradi

mehnat qilish qobiliyatini o’stiradi

Muomala qobiliyatini o’stiradi

To’g’ri javob ko’rsatilmagan




Aqliy tarbiya jarayonida quyidagi vazifalar hal etiladi:

Tarbiyalanuvchilarga ilmiy bilimlarni berish, ularda ilmiy bilimlarni o’zlashtirishga nisbatan ongli munosabatni qaror toptirish, mavjud bilimlardan amaliyotda foydalanish ko’nikma va malakalarini tarkib toptirish, bilimlarini doimiy ravishda boyitib borishga intilish tuyg’usini shakllantirish, bilimlarni o’zlashtirishga yordam beradigan psixologik qobiliyatlar va xususiyatlarni rivojlantirish.

O’quvchilarga ma’naviy tarbiya berish.G’oyaviy-siyosiy bilimlar bilan qurollantirish

Mavjud bilimlardan amaliyotda foydalanish ko’nikma va malakalarini tarkib toptirish.

Yoshlarni vatan himoyasi hamda harbiy mudofaaga tayyorlash, ularda favqulotda holatlarda harbiy mudofaani tashkil etish ko’nikma va malakalarini shakllantirishga yo’naltirilgan vazifalar.



Iqtisodiy tarbiya

o’quvchilarga iqtisodiy bilimlarni berish, ularda xo’jalik yuritish faoliyat (oila byudjetini shakllantirish, xo’jalikni yuritish, mavjud moddiy boyliklarni asrash, ko’paytirish, savdo-sotiq munosabatlarini to’g’ri tashkil etish va hokazolar)ni tashkil etish ko’nikma va malakalarini shakllantirishdan iborat pedagogik faoliyat jarayoni.

o’quvchilarga mehnatning mohiyatini chuqur anglatish, ularda mehnatga ongli munosabat, shuningdek, muayyan ijtimoiy-foydali harakat yoki kasbiy ko’nikma va malakalarini shakllantirishga yo’naltirilgan pedagogik faoliyat jarayoni hisoblanadi

tarbiyalanuvchilarga ilmiy bilimlarni berish, ularda ilmiy bilimlarni o’zlashtirishga nisbatan ongli munosabatni qaror toptirish, mavjud bilimlardan amaliyotda foydalanish ko’nikma va malakalarini tarkib toptirish,bilimlarni doimiy ravishda boyitib borishga intilish tuyg’usini shakllantirish jarayonidir.

muayyan jamiyat tomonidan tan olingan va rioya qilinishi zarur bo’lgan xulq-atvor qoidalari, mezonlarini o’quvchilar ongiga singdirish ularda axloqiy ong, axloqiy faoliyat ko’nikmalari hamda axloqiy madaniyatni shakllantirishga yo’naltirilgan pedagogik jarayon hisoblanadi.




Iqtisod atamasining ma’nosi:

Bu tushuncha yunon olimi Geliot tomonidan kiritilgan bo’lib, bu – «uy xo’jaligini boshqarish san’ati» ma’nosini anglatadi

Bu tushuncha yunon olimi Arastu tomonidan kiritilgan bo’lib, “mehnat tarbiyasi” ma’nosini anglatadi.

Bu tushuncha Demosfen tomonidan kiritilgan bo’lib “ oila xarajati” ma’nosini anglatadi.

Geraklit tomonidan kiritilgan bo’lib “mahsulot” ma’nosini bildiradi.




Tejamkorlik, rejalilik; intizomlilik, uddaburonlik; uyushqoqlik, ishchanlik; tartibsizlikka nisbatan murosasiz bo’lish qaysi tarbiya turiga mansub?

Iqtisodiy tarbiya

Mehnat tarbiyasi,

axloqiy tarbiya

Fuqarolik tarbiyasi




Odamning inson sifatida shakllana borishi jarayonida uning kamoloti darajasini belgilovchi me’yorlarini ko’rsating

Odob, axloq, madaniyat va ma’naviyat mujassamligi

Diniy va dunyoviy ishlarning chuqurligi va uyg’unligi

Real voqe’likda bo’layotgan voqe’likka va tashqi ta’sirlarga ongli yondashish

Ma’naviy etuklik darajasi, ahliy salohiyati




Qaysi qatorda ekologik tarbiyaga to’g’ri ta’rif berilgan?

o’quvchilarga dastlabki ekologik bilimlarni berish, ularning mavjud ekologik bilimlarini boyitish, ularda tabiat va atrof-muhit muhofazasini tashkil etish ko’nikma va malakalarni shakllantirishga qaratilgan pedagogik jarayon.

o’quvchilarni voqelik, tabiat, ijtimoiy va mehnat munosabatlari va turmush go’zalliklarini anglash, idrok etish va to’g’ri tushunishga o’rgatish, ularning badiiy didini o’stirish, ularda go’zallikka muhabbat uyg’otish, ular tomonidan go’zallikni yaratish qobiliyatlarini tarbiyalashga yo’naltirilgan pedagogik jarayon

o’quvchilarga mehnatning mohiyatini chuqur anglatish, ularda mehnatga ongli munosabat, shuningdek, muayyan ijtimoiy-foydali harakat yoki kasbiy ko’nikma va malakalarini shakllantirishga yo’naltirilgan pedagogik faoliyat jarayoni hisoblanadi

muayyan jamiyat tomonidan tan olingan va rioya qilinishi zarur bo’lgan xulq-atvor qoidalari, mezonlarini o’quvchilar ongiga singdirish ularda axloqiy ong, axloqiy faoliyat ko’nikmalari hamda axloqiy madaniyatni shakllantirishga yo’naltirilgan pedagogik jarayon hisoblanadi.




Qaysi fanlarni o’qitganda ekologik tarbiyani amalga oshirish nazarda tutiladi?

Geografiya,tabiatshunoslik

Matematika,chizish, fizika

Mehnat

Iqtisod




O’zbekiston Respublikasining «Tabiatni muhofaza qilish to’g’risida»gi Qonuni qachon qabul qilingan

1992-yil 9-dekabrda

1991-yil 9-dekabrda

1992-yil 19-dekabrda

1991-yil 19-dekabrda




Ekologik tarbiyaning asosiy maqsadi va vazifalari:

Tevarak atrofdagi tabiiy muhitga ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo’lishga o’rgatish, tabiatga, insonga, hayvonlarga muhabbatni tarbiyalash, tabiatni muhofaza qilish sohasidagi asosiy tushunchalarni bilish;

Umuminsoniy madaniyat va milliy qadriyatlarga jalb qilish;

Baxtli shaxsni tarbiyalash;

Hukuqiy davlat qonunlari va huquklarni hurmat qilishni tarbiyalash, o’z mamlakatining ramzlarini hurmatlash;




Jismoniy tarbiyaning asosiy vazifasi

Sog’lom turmush tarzini vujudga keltirish, jismoniy ko’nikma va malakalarni hosil kilish, ahloqiy fazilatlarni shakllantirish

Umumbashariy va milliy qadriyatlar asosida axloqiy ongni, axloqiy his-tuyg’uni, shaxsning xulqi va irodaviy sifatlarini shakllantirish

Fanni o’rganishga muhabbat o’yg’otish, bilimga tashnalik fazilatlarini tarbiyalash, iqtisodiy ongni shakllantirish

Huquqiy ongni rivojlantirish, qonunlarga hurmatni tarbiyalash, tabiatga mas’ullik munosabatini shakllantirish




«Ekologiya» tushunchasi

E.Gekkel tomonidan qo’llanilgan bo’lib grekcha «oikos» -turar joy, makon, «logos» -fan ma’nosini anglatadi.

Sechenov tomonidan kiritilgan bo’lib, «oikos-“atrof-muhit”, «logos» -fan ma’nosini anglatadi.

Sukachev tomonidan kiritilgan bo’lib «oikos- “makon”, «logos» -fan ma’nosini bildiradi.

T.Braun tomonidan qo’llanilgan bo’lib «oikos» - olam, «logos» -fan ma’nosini anglatadi.




Ekologik tarbiyaning asosiy maqsadi va vazifalari:

Tevarak-atrofdagi tabiiy muhitga ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo’lishga o’rgatish, tabiatga, insonga, hayvonlarga muhabbatni tarbiyalash, tabiatni muhofaza qilish sohasidagi asosiy tushunchalarni bilish

Umuminsoniy madaniyat va milliy qadriyatlarga jalb kilish, atrof muhitni sevishga o’rgatish

Baxtli shaxsni tarbiyalash

Huquqiy davlat qonunlari va huquqlarini himoya qilishni tarbiyalash, o’z mamlakatining ramzlarini hurmat qilish




Respublikamizda o’tkaziladigan uch bosqichli sport musobaqalari :

«Umid nihollari» bellashuvi. «Barkamol avlod» bellashuvi. «Universiada» bellashuvi.

Barkamol avlod bellashuvi, To’maris bellashuvi,Barchinoy bellashuvi

Alpomish bellashuvi,Barchinoy bellashuvi,To’maris bellashuvi

Umid nihollari bellashuvi,Alpomish va Barchinoy musoboqalari Universiada bellashuvi




Odamning inson sifatida shakllana borishi jarayonida uning kamoloti darajasini belgilovchi me’yorlarini ko’rsating

Odob, ahloq, madaniyat va ma’naviyat mujassamligi

Diniy va dunyoviy ishlarning chuqurligi va uyg’unligi

Real voqe’likda bo’layotgan voqe’likka va tashqi ta’sirlarga ongli yondashish

Ma’naviy etuklik darajasi, ahliy salohiyati




Ekologik joy – ekomuhit - ….

tabiatda tur yashashi mumkin bo’lgan barcha muhit omillari majmuyi.

ekologik tizimlar, alohida hududlar yoki biosfera miqyosidagi tabiiy ofatlar: toshqin; er silkinishi; vulqon otilishi; qurg’oqchilik; dovul; chigirtkalar ofati; yong’in va boshqa holatlar oqibatida yuz beradigan ekologik vaziyat.

inson, o’simlik va hayvonlar uchun zarur bo’lgan tabiiy sharoitlar muvozanati.

atrof-muhitning organizmlar faoliyatiga o’ziga xos ta’sir etuvchi ma’lum sharoitlar va elementlar majmuyi.




Ekologiktizimlar, alohida hududlar yoki biosfera miqyosidagi tabiiy ofatlar: toshqin; yer silkinishi; vulqon otilishi; qurg’oqchilik; dovul; chigirtkalar ofati; yong’in va boshqa holatlar oqibatida yuz beradigan ekologik vaziyat.

Ekologik krizis - ekologik tanglik

Ekologik joy - ekomuhit

Ekologik muvozanat

Ekologik omillar




Inson, o’simlik va hayvonlar uchun zarur bo’lgan tabiiy sharoitlar muvozanati.

Ekologik muvozanat

Ekologik krizis - ekologik tanglik

Ekologik joy - ekomuhit

Ekologik omillar




Atrof-muhitning organizmlar faoliyatiga o’ziga xos ta’sir etuvchi ma’lum sharoitlar va elementlar majmuyi.

Ekologik omillar

Ekologik joy - ekomuhit

Ekologik muvozanat



Download 1.68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   93




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling