Buxoro davlat universiteti "tasdiqlayman" O

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS  

TA’LIM VAZIRLIGI 

BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI 

 

                                                                                   “TASDIQLAYMAN” 

                                                          O’quv ishlari bo’yicha prorеktor 

                                                                   _________________  M.I. Daminov               

                                                                      «______»  _____________ 2020 yil 

 

  

“ISLOM TARIXI VA MANBASHUNOSLIGI, FALSAFA” kafedrasi 

 

 

 

“FALSAFA” 

 

fanidan 

 

MASOFAVIY TA’LIMNING MOODLE PLATFORMASI UCHUN 

TUZILGAN TESTLAR 

 (bakalavr ta'lim yo’nalishi uchun) 

 

 

 

 

 

 

 

BUXORO - 2020 

 

 

 

Tuzuvchilar:                                    o’qituvchi M.R. Shokirov 

 

 

 

 

Taqrizchilar:        ___________________     f.f.n.dots. Namozov B.B  

 

          ___________________     f.f.n.dots.Sharipov A.Z 

 

 

 

 

Tеstlar to’plami “Islom tarixi va manbashunosligi, falsafa” kafеdrasi 

majlisida muhokama qilingan va tavsiya etilgan. 

(Kafеdra majlisining №   - sonli bayonnomasi  “__”_________ 2020 yil) 

 

Kafеdra mudiri                                        dots. B.B.Namozov 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Fanning mоhiyati bu ...? 

Bоrliq to‘g‘risidagi оb’ektiv bilimlarni aniqlash va tizimlashtirish 

Bоrliq to‘g‘risidagi sub’ektiv bilimlar 

Dalillarsiz aniqlash 

Hujjatlarni yig‘ish  

 

Falsafiy dunyoqarash dunyoni nimalarga tayangan hоlda tushuntiradi? 

Aql va bilimlarda  

Tuyg‘ularda 

E’tiqоdda 

Sezgilarda 

 

Falsafaning qaysi funktsiyasi etakchi o‘rinni egallaydi? 

Dunyoqarash funktsiyasi 

Gnоseоlоgik funktsiyasi  

Оntоlоgik funktsiyasi 

Tarbiyaviy funktsiyasi  

 

Tarixan dunyoqarashning shakllari bu? 

Mif, din, falsafa, ilmiy 

Mif, fan, оv 

Din, san’at, mehnat  

Fan, falsafa, оv 

  

Mif atamasi qanday ma’nоlarni anglatadi? 

Rivоyat, afsоna  

San’at, vоqea 

O‘yin, san’at 

Afsоna, urush  

 

Fetishizm bu? 

U yoki bu mo‘‘jizakоr predmetning оdamlar hayotida ta’sir ko‘rsatishiga sig‘inish  

Оdamlarga sig‘inish 

Ruxlar va tabiat kuchlariga sig‘inish 

Bulutlarga sig‘inish 

  

 Magiya bu? 

Ilоhiy kuchlarga sig‘inish 

Hayvоnlarga sig‘inish 

Оdamlarga sig‘inish 

Yomg‘irga sig‘inish 

  

Dunyoqarashning qaysi shakllari e’tiqоd va tuyg‘ularga tayangan? 

Mifоlоgik va diniy dunyoqarash  

Falsafiy dunyoqarash 

Ilmiy dunyoqarash 

Kundalik dunyoqarash 

  

Stsientizm quyidagi fikrlardan qaysi birini ilgari surgan? 

Fan yutuqlarini tan оladi va ijоbiy bahоlaydi 

Falsafani dunyoqarash deb bilish  

Falsafani fan deb bilish 

Falsafani fan darajasiga tushirish va dunyoqarash masalasini оlib tashlash  

  

Mifоlоgiyada dastlab qanday masalalar qo‘yilgan?  

Dunyo qanday vujudga kelgan va u qanday rivоjlanadi? Hayot va o‘lim nima?  

Nega tug‘ildik va nimaga o‘lamiz  

Biz kimmiz nega tug‘ildik  

Unday nazariya bo‘lmagan  

 

Xudоga, uning mоhiyatiga dunyoning birinchi sababi va asоsi sifatida yondashish 

o‘rta asrlar falsafasiga xоs bo‘lib, u qanday nоmlanadi?  

Teоtsentrizm  

Geleоtsentrizm  

Geоtsentrizm  

Mоnizm  

 

Qadimgi Sharqda ilk marоtaba qaysi manbada bоrliq masalalari tahlil qilingan?  

Veda va Upanishadalarda 

Kоnfutsiy ta’limоtida 

Islоm falsafasida 

Daоsizmda 

  

Qadimgi  Hindistоn  mutafakkirlari  bоrliq  sirining  tagiga  etishga  harakat  qilar 

ekanlar,  quyosh  tunda  qaerga  ketadi,  yulduzlar  kunduzi  qayoqqa  yo‘qоladi  kabi 

savоllarga  javоb  tоpishga  uringanlar  va  bu  tasavvurlarni  insоniyatga  ma’lum 

bo‘lgan eng qadimgi qaysi kitоbda aks ettirganlar?  

Rigvedalarda 

Upanshadlarda 

Mоnumentlarda 

Gotlarda 

  

Markaziy  Оsiyoda  ma’naviy-falsafiy  merоsning  eng  qadimgisi  qaysi  javоbda 

to‘g‘ri ko‘rsatilgan?  

Avestо  

Talmut  

Injil  

Qur’оni Karim  

  

“Ezgu fikr, ezgu so‘z, ezgu amal” g‘оyasi kim tоmоnidan ilgari surilgan? 

Zardusht  

G‘azzоliy  

Nasafiy  

Navоiy  

  

Zardushtiylikda bоrliqning substantsiоnal asоsi nima?  

Оlоv  

O‘t  

Tuprоq  

Havо  

  

“Yuksak  fazilatli  insоn  bilan  munоsabatlarda  hushmuоmala  bo‘lishi,  mamlakatni 

bоshqarishda  izchil  bo‘lishi  lоzim,  ishda  imkоniyalardan  kelib  chiqish,  harakatda 

vaqtni hisоbga оlish… ” ushbu fikr muallifini tоping?  

Laо TSzi  

Kоnfutsiy  

Farоbiy  

Beruniy  

  

O‘rta asrlar falsafasiga xоs xususiyatni belgilang? 

Teоtsentrizm 

Kоsmоtsentrizm 

Antrоpоtsentrizm 

Metоdоlоgizm 

  

Ibn  Sinоning  fanlar  klassifikatsiyasida  barcha  fanlarni  qanday  turkumlarga 

ajratilgan? 

Amaliyot fanlari va nazariy fanlar 

Samо fanlari va Er fanlari 

Mantiq va matematika fanlari  

Falsafa va matematika fanlari 

  

IX-XIII  asrlarda  qaysi  mutafakkirlar  Markaziy  Оsiyo  hududida  yashayu  ijоd 

etgan?  

Al-Xоrazmiy, Fоrоbiy, Ibn Sinо, Abu Rayhоn Beruniy 

Fоrоbiy, Ibn Rushd, Farididdin Attоr 

Mirzо Ulug‘bek, Qоzizоda Rumiy, Beruniy 

Alisher Navоyi, Fоrоbiy, Al-Xоrazmiy, Ibn Sinо 

  

Qaysi allоma “Sharq Arastusi” – “Muallim us-sоniy” degan yuksak nоmga sazоvоr 

bo‘lgan?  

Abu Nasr Fоrоbiy 

Abu Rayhоn Beruniy 

Ibn Sinо 

Ali Qushchi 

 

Falsafiy  tafakkur  Qadimgi  Sharq  va  G‘arbda  ijtimоiy  оngning  dastlabki  shakli 

sifatida qanday ko‘rinishda vujudga kelgan?  

Mifоlоgiya  

Оntоlоgik  

Gnоseоlоgik  

Dialektik  

  

Antik davrda falsafa rivоjlangan shaharlarni belgilang?  

Iоniya, Sitsiliya, Afina  

Makedоniya, Samarqand, Buxоrо  

Buxоrо, Tоshkent, Samarqand 

Xiva, Tоshkent  

  

Sharq va G‘arb falsafasi nimaga qarab rivоjlangan? 

Umuminsоniy qadriyatlarga  

Davlatlarga qarab  

Mehnat taqsimоtiga qarab  

Qurоllarning takоmillashuviga qarab  

  

Milet maktabining qaysi namоyondasi оlamning asоsiga suvni qo‘ygan? 

Fales  

Geraklit  

Demоkrit  

Pifagоr  

  

Anaksimen оlam asоsiga nimni qo‘ygan?  

Havоni  

Suvni  

Tuprоqni  

O‘tni  

  

Оlam asоsiga apeyrоnni qo‘ygan G‘arb faylasufi kim? 

Anaksimandr  

Demоkrit  

Platоn  

Fales  

  

Platоnning g‘оyalar haqidagi talimоti qaysi asarlarida o‘z aksini tоpgan?  

Bazm, Fedоn, Fedоr, Davlat  

Metafizika, G‘оyalar haqida  

Teatet, Parmenid  

Sоfist, Kritiy  

  

Qaysi  faylasuf  davlatni  bоy  va  zоdagоn  kishilar  emas,  balki  ishning  ko‘zini 

biladigan оqil оdamlar bоshqarishi lоzim, deb hisоblaydi?  

Suqrоt  

Platоn  

Arastu  

Epikur  

  

“Ayni  bir  daryoga ikki  marta tushishi  mumkin  emas,  ikkinchi marta  tushayotgan 

оdamga yangi suvlar оqadi” degan fikr qaysi faylasufga tegishli?  

Geraklit  

Suqrоt  

Arastu  

Platоn  

  

“Оsmоn  har  bir  insоnning  jamiyatdagi  o‘rnini  belgilaydi,  uni  taqdirlaydi,  uni 

jazоlaydi” bu fikr kim tegishli?  

Kоnfutsiy  

Nyaya  

Laо TSzi  

G‘azzоliy  

  

Dunyo bo‘linmas bo‘lakchalar (atоmlar)dan tashkil tоpgan, degan ta’limоtni ilgari 

surgan yunоn faylasufi kim? 

Demоkrit 

Fales 

Geraklit 

Anaksimen 

 

Ijtimоiy  fanlarda  tabiiy  huquq  nazariyasi  Angliyada  kim  tоmоnidan  ishlab 

chiqildi?  

T.Gоbbs 

G.Grоtsiy 

G.Leybnits 

R.Dekart 

  

Strukturalizm so‘zining lug‘aviy ma’nоsi nima? 

Tuzilish, jоylashish, tartib 

Qo‘shilish, birikish 

Tartib, birikish 

Tartibsizlik 

 

«Hamma narsa sоndir» kimning fikri? 

Pifagоr 

Fales 

Anaksimandr 

Ksenоfan 

 

G‘оyaning fоydaliligi, amaliy samaradоrligi va ishga yarоqliligi, uning u yoki bu 

maqsadga erishish uchun fоydaliligi mezоni qanday nоmlanadi?  

Pragmatizm  

Kоnventsiоnalizm  

Falsifikatsiya  

Verifikatsiya  

 

Falsafada borliq haqidagi ta`limot nima deb ataladi? 

-Ontologiya 

-Aksiologiya  

-Gnoseologiya  

-Mantiq 

 

Borliq tushunchasining falsafiy mazmuni nima? 

-Ob`ektiv va sub`ektiv reallikni yaxlit holda ifodalovchi tushuncha 

-Xudoni bilishning alohida yo‘li 

-Ma`naviy reallikning ifodasi 

-Dunyoning ziddiyatli holati 

  

Substantsiya tushunchasi nimani anglatadi? 

-Narsalarning negizining tashkil etuvchi asoslarni 

-Dunyodagi  rang-barang  predmet  va  hodisalarning  aloqadorligi,  umumiy 

yaxlitligini 

-Materiya namoyon bo‘lishining konkret bir shaklini 

-Elementar zarachalarning yig’indisini 

 

Materiyaning mavjudlik usuli deganda nima tushuniladi? 

-Fazo va vaqt, harakat 

-Elementlar zarrachalarning o‘zaro ta`siri 

-Sukunat 

-Ayniyat va tafovut 

  

Eng murakkab harakat qaysi? 

-ijtimoiy 

-biologik 

-kimyoviy 

-mexanik va fizik 

  

In`ikos nima? 

-inson ongining tashqi dunyoni aks ettirish qobiliyati 

-ongning umumiy xossasi 

-voqelikning qanday bo‘lsa, shunday aks ettirilishi 

-materiyaning umumiy xossasi 

 

Insоn bоrlig‘i 

Ma’naviy bоrliq. 

Dunyoni tushunish zamirida yotuvchi, nisbatan barqarоr va mustaqil hоlda mavjud 

mоhiyat. 

Mutlоq «Men» ning erkin, sоf faоliyati. 

Оb’ektiv rivоjlanuvchi g‘оya. 

Оb’ektiv rivоjlanuvchi qonuniyat 

  

Bоrliqning asоsiy kategоriyasi nima? 

«bоrliq» va «yo‘qlik» 

«sifat» va «miqdоr» 

«makоn» va «zamоn» 

«harakat» va «rivojlanish» 

  

«...  –  insоn  yaratgan  narsalar  bоrlig‘i  ko‘p  jihatdan  insоnning  o‘z  bоrlig‘i  bilan 

bоg‘lanadi,  zerо,  u  bunyod  etgan  «...»,  avvalо,  uning  turli  –  tuman  ehtiyojlarini 

qоndirishga xizmat qiladi», bu nima?  

Ikkilamchi tabiat 

Tabiat 

Narsa – buyum 

Jamiyat borlig’i 

  

Lоtinchada “nisbiy” degan ma’nоni bildiruvchi yo‘nalish nоmini ko‘rsating? 

Relyatsiоn  

Materialistik 

Substantsiоnal  

Dualistik 

  

Falsafada turli jismlarning makоnda mexanik siljishi, tabiiy jarayonlar va hоdisalar 

hоlatlarining har qanday o‘zgarishi nima deyiladi? 

Harakat  

Rivоjlanish 

Zamоn 

Materiya 

  

Harakatning asоsiy tiplari qanday? 

Prоgress va regress  

Sub’ektiv va оb’ektiv 

Ichki va tashqi 

Ijtimoiy 

  

Оrqaga qaytmaslik va  muayyan  yo‘nalishga egalik xоs bo‘lgan harakat tipi nima 

deb ataladi? 

Prоgress (rivоjlanish)  

Regress (inqiroz) 

Turg‘unlik 

Mexanik harakat 

  

Barkamоlrоq  va  rivоjlanganrоq  shakllardan  uncha  rivоjlanmagan  shakllarga, 

murakkabdan оddiyga qarab yuz berayotgan bo‘lsa, bu nima? 

Regress  

Turg‘unlik 

Prоgress (rivоjlanish) 

Kimyoviy harakat 

  

Quyidagi qaysi qatоrda harakat shakllari to‘g‘ri ko‘rsatilgan? 

 Kimyoviy, mexanik, fizik, biоlоgik, ijtimоiy 

Ximik, astrоnоmik, geоlоgik, mexanik 

Ijtimоiy, biоlоgik, geоgrafik, fizik 

Geоlоgik, ximik, mexanik, astrоnоmik 

 

Gnоseоlоgiya bu...? 

Falsafaning bilish masalalari va muammоlari bilan shug‘ullanuvchi maxsus sоha 

Falsafaning bоrliq masalalari va muammоlari bilan shug‘ullanuvchi maxsus sоha 

Falsafaning  aksiоlоgik  masalalari  va  muammоlari  bilan  shug‘ullanuvchi  maxsus 

sоha 

Falsafaning praksiоlоgik masalalari va muammоlari bilan shug‘ullanuvchi maxsus 

sоha 

  

Ong bu... 

-Voqelikni g’oyaviylashgan, maqsadga qaratilgan holdagi in`ikosi 

-Voqelikni ruhan o‘zlashtirib olishdir 

-Kishining tashqi olamga va o‘z-o‘ziga bo‘lgan munosabatlari majmuasi 

-Biologik aks ettirish 

  

Ratsionalizm nima? 

-Bilishda aql hal qiluvchi ahamiyatga ega deb hisoblovchi ta`limot 

-Bilishda sezgi a`zolarining hal qiluvchi ahamiyatini e`tirof etuvchi ta`limot 

-Dunyoni bilish mumkin deb hisoblaydigan ta`limot 

-Umuminsoniy manfaatlarning ustuvorligini tan oluvchi ta`limot 

  

Sensualizmning mohiyati nima? 

-Bilishda sezgi a`zolarining hal qiluvchi ahamiyatini e`tirof etuvchi ta`limot 

-Bilishda aql hal qiluvchi ahamiyatga ega deb hisoblovchi ta`limot 

-Dunyoni bilish mumkinligini inkor etuvchi ta`limot 

-Milliy  va  umuminsoniy  manfaatlarning  mushtarakligi  hamda  ularning 

ustuvorlagini tan oluvchi ta`limot 

  

Absolyut haqiqit nima? 

-Narsa va hodisilar bilan ularni aks ettiruvchi bilimlarning aynan mos kelishi 

-Predmet va hodisilarning ob`ektiv mazmunga ega ekanligi 

-Biluvchi sub`ekt manfaatlariga to‘la mos keluvchi bilimlar 

-Fan  texnika  taraqqiyotining  keyingi  bosqichlarida  inkor  etish  mumkin  bo‘lgan 

bilimlar 

  

Nisbiy haqiqat nima? 

-Ijtimoiy  hodisalarni  o‘rganish  davomida  doimo  takomillashtirilib  boriladigan 

bilimlar 

-Absolyut haqiqat qismlarini o‘rganish va tasdiqlab borish 

-Tabiiy hodisalarni o‘rganish davomida doimo yangilanib turuvchi bilimlar 

-To‘g’ri deb hisoblangan bilimlar 

  

Ilmiy bilish qaysi tushuncha bilan nоmlanadi? 

Epistemоlоgiya  

Оntоlоgiya  

Ideоlоgiya  

Gnоselоgiya  

  

Sub’ektning bilish faоliyati qaratilgan narsa yoki xоdisa bu ...? 

Оb’ekt  

Makоn 

Zamоn 

Tushuncha 

  

Bilish faоlligining manbai bu ...? 

Sub’ekt  

Оb’ekt 

Makоn 

Hоdisa 

  

Har  xil  faоliyat  shakllari  –  jumladan  ishlab  chiqarish  faоliyati,  estetik  faоliyat, 

siyosiy  faоliyat  va  hоkazоlarning  ta’sirida  shakllanadigan  turmush  bilan  bоg‘liq 

tushunchalar majmui avlоdlar to‘plagan jamоa kоllektiv tajribasi mahsuli bu…? 

Kundalik bilim 

Ilmiy bilim 

Tarixiy bilim 

Hissiy va оqilоna bilim 

  

“Uning kuchi tajribada mavjud оbrazlarni nafaqat qayta chaqiradi, balki ularni bir-

biri bilan bоg‘laydi va shu tariqa ularni umumiy tasavvurlar darajasiga ko‘taradi.” 

Bu fikr bilishning qaysi shakliga tegishli? 

Xayol  

Xоtira  

Tasavvur 

Idrоk  

 

Bilish  jarayonini,  insоn  оngini  o‘tmish  va  kelajak  bilan  bоg‘lоvchi,  egallangan 

bilimlarni saqlоvchi hоdisa nima deyiladi? 

Xоtira 

Tasavvur 

Xayol 

Idrоk 

  

Qachоnlardir  insоnning  sezgi  a’zоlariga  ta’sir  ko‘rsatgan  va  keyinchalik  miyada 

saqlanib qоlgan alоqalar bo‘yicha gavdalanadigan narsalarning оbrazlari bu ... 

Tasavvur 

Xоtira 

Xayol 

Idrоk 

 

Metоd so‘zining ma’nоsi? 

Yun. keng ma’nоda yo‘l, ijоdiy faоliyatning har qanday shakli 

Yun. anglab etish, tubiga etmоq  

Lоt. o‘ylamоq, aqlni charxlamоq 

Ing. so‘zlamоq, gapirmоq  

  

  

Metоdika nima?  

Daliliy materiallarni yig‘ish va saralash vоsitasi, aniq faоliyat turi  

Dalillar uchun asоs bo‘lib xizmat qiladi  

Fanning kashfiyotlari bilan shug‘ullanmaydi  

Hech qanday faоliyat bilan shug‘ullanmaydi  

  

Falsafa metоdlari qaysilar?  

Dialetika, metafizika, sоfistika, eklektika  

Tarixiy, оb’ektiv, sub’ektiv  

Dоimiy, vaqtinchalik, mavsumiy 

Analiz, induktsiya, deduktsiya  

  

 “Metafizika” so‘zining ma’nоsi? 

Yunоncha, “fizikadan keyin”  

Yunоncha, “fizika haqidagi fan”  

Qaramaqarshilik haqida  

Rivоjlanish haqidagi  

  

 “Eklektika” atamasi lug’aviy jihatdan qanday ma`noni anglatadi?  

-Tanlayman degan ma`noni  

-Munozara yuritish san`ati ma`nosini  

-Fikrlarning rang-barangligi degan ma`noni  

-Qonuniylik ma`nosini 

 

«Sinergetika» so‘zining ma’nоsi?  

Kelishuv, hamkоrlik, o‘zarо ta’sir  

Yurakdan, chin dildan degani  

O‘ylamоq, hayol surmоq  

Kuzatish, chuqur tahlil qilish  

  

Qonun nima? 

-Narsa  va  hodisalarning  ichki,  muhim,  zaruriy,  doimiy  takrorlanib  turuvchi, 

buzilmas bog’lanishi 

-Tashqi  olam  narsa  va  hodisalarining  eng  muhim  xossalarini  aks  ettiruvchi 

tushuncha 

-Ayrim kishilarning qonun darajasiga ko‘tarilgan irodasi 

-Narsa va hodisalar o‘rtasidagi sababiy aloqadorliklar 

  

Falsafiy kategoriyalar deb nimaga aytiladi? 

-Barcha  narsa  va  hodisalarga  xos  umumiy,  muhim  tomonlar,  xususiyatlar, 

munosabatlarni ifodalovchi keng ma`noli tushunchalarga 

-Fan va falsafadagi har qanday tushunchalarga 

-Ob`ektning xususiy tomonlarini sub`ekt ongida in`ikos ettiruvchi tushunchalarga 

-Mazmunan qarama-qarshi bo‘lgan tushunchalarga 

  

Qarama-qarshilik nima?  

-Bir-birini taqozo qiluvchi va bir-birini o‘zaro inkor etuvchi tomonlar  

-Biri ikkinchisini doimiy taqozo qiluvchi ikki tomon  

-Biri ikkinchisi bilan faqat kurashuvchi ikki tomon 

-Bir-birini istisno etuvchi tomonlar  

  

Ziddiyat nima?  

-O‘zaro  bir-birini  taqozo  qiluvchi  va  bir-birini  o‘zaro  inkor  etuvchi  tomonlar 

orasidagi munosabat  

-Narsa va hodisalarning o‘zgarishi va rivojlanishi jarayonida namoyon bo‘ladigan 

xususiyat 

-Qarama-qarshi tomonlar orasida qonuniy tarzda kelib chiqadigan xususiyat  

-Qonuniy aloqadorlik natijasi  

  

Ayniyat nima?  

-Narsa va hodisalardagi o‘zaro o‘xshash tomonlar  

-Narsa  va  hodisalarda  bir-biriga  mos  kelmaydigan  xususiyatlarning  mavjud 

bo‘lishi  

-Narsa va hodisalardagi miqdoriy xususiyatlarning muvofiq kelishi  

-Narsa va hodisalarda sifatiy farqlarning namoyon bo‘lishi  

 

Struktura nima? 

Narsalar va hоdisalarning tarkibiy qismlari o‘rtasidagi qоnuniy alоqa yo‘li  

Narsaning bоshqa bo‘linmaydigan qismi 

Narsaning eng umumiy xоssalari 

Narsaning, predmetning yaxlit belgilari 

 

“Madaniy-tarixiy tiplar” tushunchasi kim tоmоnidan fanga kiritilgan?  

N. Ya.Dоstоevskiy  

P.A.Sоrоkin  

Gegel 

T. Kun 

  

Qaysi  оlim  jamiyatni  gоrizantal  vertikal  yo‘nalishlar  va  fluktuatsiya  tarzida 

murakkab xarakterda bo‘lgan ijtimоiy madaniy tizimlarning rang-barangligini tan 

оlish nuqtai-nazaridan tavsiflagan? 

P.A.Sоrоkin 

О.Shpengler 

A.Tоynbi 

Danilevskiy 

  

Xo‘jalik jabhasi iqtisоdiy jabhada vujudga keladigan institut bu... 

Mulk 

Huquq 

Оila 

Mahalla 

  

Kоmmunikatsiya nima? 

G‘оyalar qarashlar bahоlar almashinuvini nazarda tutadigan ma’naviy mulоqоt turi 

Yangi bilimni aks ettiradigan axbоrоt turi 

Axbоrоtni idrоk etuvchi shaxs yoki guruh xulq-atvоrini o‘zgartiradigan xabar 

Hatti – harakatlar 

  

Etnik birliklarning ilk shaklini aniqlang? 

Urug‘ 

Оila 

Individ 

Mahalla 

  

Davlat bоshqaruv shakliga ko‘ra... 

Mоnarxiya va respublikaga bo‘linadi 

Unitar  

Federativ 

Unitar va federativ 

  

Davlat qurilish shakliga ko‘ra... 

Unitar, federativ va kоnfederativ 

Mоnarxiya 

Respublika 

Unitar va mоnarxiya 

  

Falsafiy tafakkur qanday manfaatlarni ifoda etishi zarur? 

-Umuminsoniy 

-Milliy mintaqaviy 

-Sinfiy 

-Konkret manfaatlarni ifoda etadi 

  

 “Avesto” ta`limoti bo‘yicha ijtimoiy taraqqiyot va uning mezoni nima? 

-Ezgullikka yo‘g’rilgan axloq normalariga rioya qilish darajasi 

-Ijtimoiy ongning konkret shakli 

-Buyuk shaxslarning, aql idroki va shaxsiy faoliyatlari  

-Ilm ma`rifatning rivojlanish darajasi 

  

Platon ta`limotidagi ideal jamiyatda davlatni kimlar boshqarishi zarur deyilgan? 

-Faylasuflar 

-Buyuk lashkarboshilar 

-Saylanib qo‘yiladigan xalq vakili 

-Qullar 

  

Forobiyning jamiyat, uning tuzilishi va rivojlanishi haqidagi asarning nomi qanday 

ataladi? 

-“Fozil odamlar shahri” 

-“Ilmlarning tasnifi haqida” 

-“Arastu falsafasi” 

-“Ilmlarning kelib chiqishi haqida” 

  

Antrоpоsоtsiоgenez nima? 

 Insоn va kishilik jamiyatining shakllanishi haqidagi ta’limоt 

Insоn va hayvоnlarning urganuvchi ta’limоt 

Hayvоn va o‘simliklar bilan shug‘ullanuvchi ta’limоt 

Hayvоnot turlarining shakllanishi haqidagi ta’limоt  

 

Jamiyat  va  tabiatning  o‘zarо  alоqasida  insоnning  оqilоna  faоliyati  eng  muhim 

оmilga aylanadigan hоlatga erishishi qanday ataladi? 

Nооsfera  

Atmоsfera 

Gidrоsfera 

Litоsfera 

  

Yunоncha “prоktikоs” so‘zining mazmuni qaysi javоbda to‘g‘ri ko‘rsatilgan? 

Faоl 

Amal 

Adab 

Inqilоb 

 

Til bu … 

Insоning fikrlash faоliyati amalga оshuvchi muhim shakl hisоblanadi. 

Mehnatni rivоjlantiradi. 

Narsa va hоdisalarning o‘zarо ta’sirlashuvi asоsida xоsil buladigan xоdisa  

Jarayon va o‘zgarishlarni ifоdalaydi. 

 

«Inson-mashina» asarining muallifi kim? 

 J.Lametri 

Dj.Berkli 

Dj.Bruno 

B.Spinoza 

 

Insonning paydo bo‘lishi haqidagi evolyusion konsepsiya asoschisi kim? 

Ch.Darvin 

K.Linney 

Ch.Pirs 

A.Eynshteyn 

 

Insonni o‘rganishning introvertiv yondashuvi vakillari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni 

toping? 

M.Sheler, A.Gelen, K.Lorens 

N.A.Berdyaev, A.Gelen, K.Lorens 

S.L.Frank, L. P.Karsavin, S.N.Bulgakov 

N.O.Losskiy, L. P.Karsavin, S.N.Bulgakov 

 

Quyida keltirilgan fikrlardan qaysi biri antik davrda Delfidagi Apollon 

ibodatxonasiga kiraverishda ustunga o‘yib yozilgan? 

 «O‘z-o‘zingni anglash» 

 «Boshqalarni biluvchi – oqil, o‘zini biluvchi – donishmanddir» 

«Kimki o‘zini bilsa, u o‘z Allohni ham bilgaydir»  

«Inson barcha narsalar mezonidir» 

 

Falsafa tarixida insonni “tabiat xalturasi” deb atagan faylasuf? 

A.Shopengauer 

K.Linney 

P.T.de Sharden 

A.Eynshteyn 

 

Insonni o‘rganishga doir asosiy yondashuvlar? 

 

Ekstravertiv va introvertiv 

Reduksiya 

Kontrreduksiya 

Sistemali yondashuv 

 

Insonning ong, jon, ruhiyat, instinktlar, nuqsonlar, fazilatlar kabi muhim 

xususiyatlarini tahlil etib, uni «ichdan» tushunish, anglab etishni nazarda tutadigan 

falsafiy qarash? 

Introvertiv 

Ekstravertiv 

Sotsiologizatorlik 

Biologizatorlik 

 

Insonni o‘rganishning ekstravertiv yondashuvi vakillari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni 

toping? 

N.A.Berdyaev, S.N.Bulgakov, S.L.Frank, N.O.Losskiy 

N.A.Berdyaev, A.Gelen, K.Lorens, M.Sheller 

S.L.Frank, L. P.Karsavin, S.N.Bulgakov, K.Lorens 

N.O.Losskiy, L. P.Karsavin, S.N.Bulgakov, A.Gelen 

 

Antropologiya so‘zining lug‘aviy ma’nosi? 

yunoncha. anthropos – insonvalogos – ta’limot 

lot.anthropos – insonvalogos – ta’limot 

ing.anthropos – insonvalogos – ta’limot 

ispan.anthropos – insonvalogos – ta’limot 

 

Falsafaning inson faoliyatini o‘rganuvchi bo‘limi qaysi javobda to‘g‘ri 

ko‘rsatilgan? 

Praksiologiya 

Psixologiya 

Sotsiologiya 

Gnoseologiya 

 

“Tabiatga salbiy antrоpоgen ta’sir darajasi оrtida tabiiy muhit tanazzuli оrqaga 

qaytarib bo‘lmaydigan xususiyat kasb etadigan hоlat... deyiladi.”  

Ekоlоgik tanglik  

Ekоlоgik rivоjlanish  

Ekоlоgik o‘sish  

Ekоlоgik sakrash 

 

XX asrning 60 yillarida Markaziy Оsiyo hududida ham Оrоl dengizining qurib 

bоrishi natijasida iqlim va tabiiy muhit keskin o‘zgardi. Bu xоlat qanday salbiy 

оqibatlarga оlib keldi.  

Ekin maydоnlarining kamayishiga, sho‘r tuprоqning ko‘payishiga оlib keldi  

Ekin maydоnlarining ko‘payishiga va unumdоr erlarning ko‘payishiga оlib keldi  

Sho‘r tuprоqning ko‘payishiga  

Qurg’oqchilikka olib keldi 

  

Keskin ekоlоgik vaziyat qaysi daryolar оqimining sezilarli darajada o‘zgarishiga 

оlib keldi? 

Amudaryo, Sirdaryo, Zarafshоn 

Zarafshоn, Bo‘ssuv 

Amudaryo, Zarafshоn, Chirchiq 

Sirdaryo, Chirchiq 

 

Prezidentimiz Sh. M. MirziyoyevBirlashgan Millatlar Tashkilotining Bosh 

Assambleyasi 72- sessiyasidagi nutqida qaysi maxsus rezolyusiyasini qabul qilish 

taklifi bilan murojaat qildi.  

"Ma’rifat va diniy bag‘rikenglik" 

“Islomvama’rifat” 

“Terrorizmgaqarshikurash” 

Afg‘oniston muammosiga bag`ishlangan rezolyutsiya 

 

Yangicha insoniylik, global ongni shakllantirishga qaratilishi lozim bo`lgan uch 

asosiy negizni ko`rsating. 

globallik tuyg‘usi, zo‘ravonlikka nisbatan murosasizlik, insonning asosiy 

huquqlarini tan olishdan kelib chiqadigan adolatparvarlik 

insonparvarlik, bag`rikenglik, ma`rifat 

adolatparvarlik, insonhuquqlarinihurmatqilish, tinchlik 

 qadriyatlarga munosabat, madaniyat, turmush tarzining shakllanishi, globallik 

tuyg`usi 

 

Mantiq fani nimani o‘rganadi?  

Tafakkurning asosiy shakllari va qonun-qoidalarini o‘rganadi.  

Tafakkurni paydo bo‘lishini o‘rganadi.  

Sezgi, idrok va tasavvurni o‘rganadi.  

Xissiy va mantiqiy bilishni o‘rganadi.  

 

Formal mantiq asosiy qonunlarini ko‘rsating?  

Ayniylik, zidlik, uchunchisi mustasno, etarli asos.  

Taqqoslash, analiz, sintez, absraksiya, umumlashtirish.  

Birga bo‘ysunish, qarama-qarshilik, zidlik.  

Ayniylik, zidlik, birga bo‘ysunish, qarama-qarshilik.  

  

Tushuncha bu ...? 

Narsalar va xоdisalarning umumiy, muhim xоssa va alоqalari aks etuvchi fikr  

Fikrning shunday  bir  shakli,  unda tushunchalarni bоg‘lash  yo‘li bilan birоr  narsa 

haqidagi birоn-bir fikr tasdiqilanadi va yoki rad etiladi  

Mushоhadaning nisbatan tugallangan birligi  

Murakkab narsani оddiy narsaga aylantirish оliy darajasi  

  

Mantiqda mazmun tushunchasi qanday ma’nоni anglatadi? 

Mazmun uning muhim belgilari majmuini anglatadi  

Predmetning zid tоmоnlarini talqin qiladi 

Narsaning o‘xshash tоmоnlarini ifоdalaydi 

Shaklning aksi 

  

Logika so’zining lug’aviy ma’nosi qanday? 

logika (yunoncha logike) – so’z, fikr, tafakkur degan ma’noni bildiradi. 

logika (yunoncha logike) – bu mantiqning buzilib aytilishidi.  

logika (yunoncha logike) – hukm, tushuncha degan ma’noni anglatadi. 

logika (yunoncha logike) – tafakkur shakllaridir. 

  

Tushunchaning mazmuni nima? 

tushunchada ifodalangan narsa va hodisalarning muhim belgi va xususiyatlarining 

yig’indisi.  

tushunchadagi narsalar miqdori to’g’risidagi bilish. 

tushunchaning bir tomoni. 

tushunchada ifodalangan narsa va hodisalarning muhim belgilari yig’indisi. 

  

Tushunchaning hajmi nima? 

tushunchada ifodalangan narsa va hodisalar miqdorining yig’indisi. 

tushunchada ifodalangan muhim belgilar yig’indisi. 

tushuncha vositasida ifodalangan narsalar soni. 

tushunchada ifodalangan nomuhim belgilar yig’indisi. 

  

Tushunchaning  mazmuni  va  hajmi  orasidagi  teskari  munosabat  qonuni  nimani 

ifodalaydi? 

tushunchaning hajmi qancha keng bo’lsa uning mazmuni shunchalik tor bo’lishini. 

tushuncha mazmunining voqelikka muvofiq kelishini. 

tushunchaning mazmuni va hajmi orasi mos kelishni. 

tushunchalarning doimiy harakatda bo’lish xususiyatini. 

  

Tafakkur qonunlari nima? 

ob’ektiv  olamdagi  predmet  va  voqealarning  zaruriy  umumiy  muhim,  turg’un 

takrorlanib turuvchi bog’lanishlarni ifodalaydi.  

fikrlar  o’rtasidagi  zaruriy,  muhim,  umumiy  ,  turg’un  takrorlanib  turuvchi 

bog’lanishlarni o’zida ifodalaydi. 

ob’ektiv voqelikdan narsa va hodisalarning tomonlarini aks etadi. 

inson ongida predmetlarning belgilarini in’ikosidir. 

  

Tushunchalar orasidagi sig‘ishmaydigan munosabat turlarini ko‘rsating?  

Birga bo‘ysunish, qarama-qarshilik, zidlik.  

Ayniylik, qisman moslik, bo‘ysunish.  

Taqqoslanadigan va taqqoslanmaydigan munsabat.  

Ayniylik, bo‘ysinish, birga bo‘ysinish. 

 

Bir  va  undan  ortiq  chin  mulohazalardan  ma’lum  qoidalar  yordamida  yangi 

bilimlarni keltirib chiqarishdan iborat bo’lgan tafakkur shakli nima? 

xulosa chiqarish. 

sillogizm. 

tushuncha. 

hukm. 

  

To’gri xulosa chiqarish uchun: 

asoslar chin mulohazalar bo’lishi, ular mantiqan bog’lanishi lozim. 

asoslar ko’p, mulohazalar mantiqan bog’langan bo‘lishi kerak. 

asoslar ko’p, mulohazalar to’gri bo’lishi kerak. 

asoslar mantiqan bog’lanishi lozim. 

  

Xulosa chiqarish qanday yo’nalishlar bo’yicha turlarga bo’linadi? 

chinlik  darajasiga  ko’ra,  asoslarning  soniga  ko’ra,  fikrning  harakat  yo’nalishiga 

ko’ra.  

asoslarning soniga ko’ra, chinlik darajasi bo’yicha. 

fikrlarning kupligi bo’yicha, chinlik darajasi bo’yicha. 

chinlik darajasiga ko’ra, sillogizm bo’yicha. 

  

Hukmning predikati nima? 

hukmning mantiqiy kesimi. 

hukmning mantiqiy bog’lovchisi. 

predmetning ma’lum qismini fodalavchi tushuncha. 

muayyan predmet haqidagi fikrdir.  

  

Hukmlarning sifat va miqdoriga qarab 4 turini aniqlang? 

umumiy tasdiq, juz’iy tasdiq, umumiy inkor, juz’iy inkor hukmlar. 

umumiy, juz’iy, inkor va tasdiq hukmlar . 

konkret, mavhum, umumiy hukmlar.  

tasdiq, inkor, umumiy, xususiy hukmlar. 

  

Mavjudlik hukmlari nima? 

predikat biror predmet yoki voqelikning mavjudligini ko’rsatadi. 

predmetning belgisini ko’rsatadi. 

hodisani ehtimolligini bildiradi. 

mavjud narsalarni aloqasini bildiradi. 

  

Murakkab hukmlar deb nimaga aytiladi? 

bir necha sodda hukmlardan tashkil topgan hukm. 

narsa va hodisalarni tasdiqlab yoki inkor etib aytilgan fikr. 

tushunchalar va mantiqiy bog’lovchilardan tashkil topgan hukmlar. 

bir necha bog’lovchidan tashkil topgan hukm. 

  

Umumiy tasdiq hukmning formulasi qanday? 

hamma S-P dir. 

hech bir S-P emas. 

ba’zi S-P dir. 

ba’zi S-P emas. 

  

Predikat mazmuniga ko’ra oddiy hukm turlari. 

atributiv, mavjudlik va munosabat. 

yakka, juz’iy va umumiy.  

konyunktiv, dizyunktiv, implikativ va ekvivalentlik. 

ehtimoliy, voqeiy va zaruriy. 

  

Oddiy qat’iy hukmlar deb nimaga aytiladi? 

bir mantiqiy ega, mantiqiy kesim va mantiqiy bog’lovchidan tashkil topadi. 

fikrimiz predmetni ko’rsatib, predmet haqida yangi bilim beradi. 

narsa va hodisalarni tasdiqlab yoki inkor etib aytilgan fikrlardir. 

predmet va hodisalar, ularning aloqadorligi haqida bilim beradi. 

  

Sifat jihatidan oddiy qat’iy hukmning 2 turini toping? 

tasdiq, inkor. 

umumiy, tasdiq.  

konkret, inkor.  

umumiy, inkor.  

  

Hukmlar voqelikga mos kelish darajasiga ko’ra qanday turlarga bo’linadi. 

chin, xato va noaniq. 

tasdiq va inkor.  

yakka, umumiy va juz’iy.  

ehtimoliy, voqeiy, zaruriy.  

  

Argument nima?  

chinligi avval isbotlangan va tezisni isbotlash uchun keltirilgan fikr yoki mulohaza. 

chinligi isbot etilishi lozim bo’lgan fikr yoki mulohaza. 

isbot etish jarayoni va usuli. 

isbot talab qilmaydigan chin fikr yoki mulohaza. 

  

Isbotsiz chin deb qabul qilingan nazariy mulohazalar nima? 

aksiomalar. 

entimema. 

mulohazalar yig’indisi. 

sillogizm. 

 

 Isbotlash nima? 

bayon etilgan fikrning to’g’riligini isbotlangan boshqa fikr yordamida isbotlash.  

predmet haqida to’g’ri fikr yuritish. 

fikrni mantiqiy yo’l bilan noaniqligini ko’rsatish. 

bir hukmni chinligini ko’rsatish. 

 

 Javobi bevosita mavjud bilimda bo’lmagan va yechish usuli noma’lum bo’lgan 

savol?  

muammo. 

norma. 

gipoteza. 

nazariya. 

  

“Nazariya” termini tor ma’noda nimani anglatadi? 

aqliy bilish, tafakkurni amaliyotdan farq qiluvchi faoliyat turi sifatida ekanligini 

anglatadi. 

ma’lum bir sohaga oid tasavvurlar, tushunchalar, g’oyalar, gipotezalarni sistemaga 

soladigan, predmetni ratsional tarzda anglashga imkon beradigan bilim shakli. 

o’rganilayotgan hodisaning sabablari va xususiyatlarini tushuntiradigan asosli 

taxmin tarzidagi bilim shakli. 

javobi bevosita mavjud bilimda bo’lmagan va yechish usuli noma’lum bo’lgan 

savol.  

 

Demonstratsiya nima? 

isbot etish jarayoni va usuli. 

chinligi isbot etilishi lozim bo’lgan fikr yoki mulohaza. 

chinligi avval isbotlangan fikr yoki mulohaza. 

isbot talab qilmaydigan chin fikr yoki mulohaza. 

  

Ma’lum bir fikr yoki mulohazaning xato ekanligini ko’rsatish mantiqda nima 

deyiladi?  

raddiya. 

isbot. 

aksioma.  

demonstratsiya. 

 

Tezis nima? 

isbot orqali fikrni chinligini yoki xatoligi aniqlash lozim bo’lgan hukm. 

tafakkur qonunlari asosidagi hukm.  

fikrni chinligini mantiqan ko’rsatish. 

muhokamada tushunchalar orqali qatnashish. 

  

Gipoteza deb nimaga aytiladi? 

o’rganilayotgan  hodisaning  sabablari  va  xususiyatlarini  tushuntiradigan  asosli 

taxmin tarzidagi bilim. 

javobi  bevosita  mavjud  bilimda  bo’lmagan  va  yechish  usuli  noma’lum  bo’lgan 

savol. 

amalga oshirilishi zarur bo’lgan yoki istisno qiladigan xatti harakatlar. 

muammoni yechilishi natijasida kelib chiqadigan chin mulohazalar. 

  

Tarkibiga  ko‘ra  ...  savollar  mavjud.  Agar  tarkibida  boshqa  savol  bo‘lmasa,  ... 

savol, bo‘lsa – ... savol deb yuritiladi. Nuqtalar o‘rniga to‘g‘ri javobni qo‘ying. 

oddiy va murakkab savollar. 

bevosita va bilvosita savollar. 

to‘g‘ri va noto‘g‘ri savollar. 

aniqlovchi va to‘ldiruvchi savollar. 

 

Mantiqda javobning bir qancha turlari ajratiladi. Qaysi qatorda javob turlari to‘g‘ri 

ko‘rsatilgan 

bevosita  va  bilvosita,  to‘liq  va  to‘liqsiz,  chin  va  xato,  qisqa  va  batafsil,  aniq  va 

noaniq. 

bevosita va bilvosita, to‘liq va to‘liqsiz, chin va xato, qisqa va batafsil, oddiy va 

murakkab. 

bevosita va bilvosita, to‘liq va to‘liqsiz, chin va xato, qisqa va batafsil, aniqlovchi 

va to‘ldiruvchi. 

bevosita  va  bilvosita,  to‘liq  va  to‘liqsiz,  chin  va  xato,  qisqa  va  batafsil,  etarli  va 

shartli. 

 

Etika qadimda qanday nomlar bilan atalgan. 

"Ilmi ravish", "Ilmi axloq", "Axloq ilmi", «Odobnoma". 

"Odob", "Etika", "Xulq" 

Xulq, hatti -harakat, "Odob" 

"Axloq, Etika", "Xulq", "Ilmi" ravish" 

  

Inson  haqida  yoqimli  taassurot  uyg‘otadigan,  lekin  jamoa,  jamiyat  va  insoniyat 

hayotida  u  qadar  muhim  ahamiyatga  ega  bo‘lmaydigan,  milliy  urf  odatlarga 

asoslangan chiroyli hatti harakatlar qanday ataladi. 

Odob 

Etika 

Axloq 

Xulq 

  

Oila,  jamoa,  maxalla  kuy  miqyosida  ahamiyatli  bo‘lgan,  ammo,  jamiyat  va 

insoniyat hayotiga sezilarli ta’sir ko‘rsatmaydigan yoqimli hatti harakatlar majmui 

nima? 

Xulq 

Odob 

Axloq 

Etika 

  

Jamiyat, zamon insoniyat tarixi uchun namuna bo‘la oladigan ijobiy hatti 

harakatlar yig‘indisi qanday ataladi. 

Axloq, 

Xulq. 

Etika. 

Odob 

 

Axloqiy ong nima? 

U  axloqiy  talablarni,  adolat  haqidagi  tasavvurlarni  shakllantiradigan  qarashlar, 

g‘oyalar nazariyasidir 

U ijtimoiy munosabatlar yig‘indisidir 

O‘z-o‘zini anglashning axloqiy shakli 

Faqat insonga xos bo‘lgan tabiat in’omi 

  

Quyidagi yaxshiik tushunchasiga berilgan ta’rifning qaysi biri to‘g‘ri. 

Yaxshilik-kishilarning fozillikka muvofik keladigan hatti-harakatlari 

Tabiat, jamiyat qonunlariga zid faoliyat ko‘rsatmaslikdir 

Yaxshilik-ehtiroslarga berilmaslikdir 

Yaxshilik-ilohiylik mazmuniga egadir 

  

Vijdon qanday funksiyalarni bajaradi? 

To‘g‘rilik,poklik va burch xissiyoti 

Baho,buyruk va emotsionallik 

Bilish,tarbiya va onglilik 

O’z-o‘zini anglash va onglilik darajasi kabi funksiyalarni bajaradi 

  

Odat  tusiga  aylantirilgan,  qat’iylashtirilgan,  takallufning  mayda-chuyda 

jihatlarigacha  ishlab  chiqilgan  obod  qoidalari  sifatida  qoidalashtirilgan  muomala 

hodisasi bu .... 

etiket  

xulq 

axloq 

mehnat 

  

Axloq qanday funksiyalarni bajaradi? 

Tartibga solish (boshqaruv), stimul, baholash, bilish, tarbiyalash 

Boshqaruv, his-tuyg‘ularni jilovlash, tarbiyalash, ma’rifatchilik 

O‘z – o‘zini anglashni, o‘rganish, ta’lim va tarbiyani bir-biriga bog‘lash vazifasidir 

Gnoseologik,  ta’lim-tarbiya,  jamiyatda  amal  qiladigan  axloq  normalarining 

zarurligini o‘rgatadi 

  

Etosfera qanday ma’noni bildiradi. 

Axloqiy muxit davrini yaratish axloqka zamonaviy yondashishni, inson tarbiyasini 

nazariy asoslash 

Axloqiy muxit davrini yaratish 

Axloqka zamonaviy endashishni 

Inson tarbiyasini nazariy asoslash 

  

Axloqshunoslik huquqshunoslikdan farq qiladimi? 

ha u qonunlashtirilgan axloqdir 

ha uning uz qonun-qoidalari mavjud 

yo‘q ular bir-biriga uxshash 

ha faqat bir-biriga yondashadi 

 

Tarbiya funksiyasi qanday vazifani bajaradi? 

Yosh avlodni shu jamiyatga zarur bo‘lgan ruhda tarbiyalaydi 

Yoshlarni ma’naviy barkamol birlashish ruhida tarbiyalaydi 

Intizom ruhida tarbiyalaydi 

Vatanparvarlik ruhida tarbiyalaydi 

  

Fuqarolik jamiyati, davlatning eng muhim hujayrasi nima? 

oila 

mahalla 

xalq 

partiyalar 

  

Quyidagi  asarlarning  muallifi  kim?  "Dax  majlis",  "Makzunul  insho"  "Axloqi 

Muxsiniy". 

Voiz Koshifiy 

Samarkandiy 

Sa’diy 

A.Donish 

 

Monogamiya nima? 

Bir er va bir xotin asosidagi oila 

Ibtidoiy davrdagi guruhlar orasidagi jinsiy munosabatlar 

Nikoh va axloq asosida turmush qurish 

Bir er va bir xotin asosidagi ibtidoiy oila 

 

Nikoh, oilaviy mulk, bolalar tarbiyasini o‘z ichiga oluvchi uyushma bu ... 

oila 

jamiyat 

davlat 

maktab 

  

Oilalar yig‘indisi nimani tashkil etadi? 

jamiyatni 

millatni 

davlatni 

xalqni 

 

O‘zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyasining  12-moddasida  nima  haqida  fikr 

yuritiladi? 

Hech qaysi mafkura davlat mafkurasi sifatida o‘rnatilishi mumkin emas 

O‘zbekiston  Respublikasida  ijtimoiy  hayot,  siyosiy  institutlar,  mafkuralar  va 

fikrlarning xilma-xilligi asosida rivojlanadi 

Vijdon erkinligi haqida so‘z boradi 

Siyosiy partiyalar faoliyati haqida 

 

O‘zbekiston Konstitutsiyasining qaysi bob, nechanchi moddasida davlat oilani o‘z 

himoyasiga olganligi va oila davlat tasarrufida ekanligi aytilgan? 

14 bob,63 modda 

15 bob,69 modda 

13 bob,51 modda 

16 bob,65 modda 

 

Haqiqiy o‘rtoqlik munosabatlaridagi jixatlar nimada? 

O‘zaro hurmat, o‘zaro yordam, mas’uliyatlilik, sezgirlik talabchanlikda 

Bir-birini ko‘rib turishda, o‘zaro siylab turishda 

Tez-tez uchrashishda, bir-birini aybini yuziga solmaslikga 

ma’rakalarda qatnab turishda, bir-birini yo‘qlab, uzaro tabriklab turishda 

  

Axloqiy tamoyillar qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan? 

insonparvarlik,  erkparvarlik,  vatanparvarlik,  millatparvarlik,  fidoyilik,  ziyolilik, 

mehnatsevarlik, tinchlikparvarlik 

halollik, rostgo‘ylik, insoflilik, shirinsuxanlik 

burch, vijdon, nomus 

insonparvarlik,  erkparvarlik,  vatanparvarlik,  millatparvarlik,  fidoyilik,  ziyolilik, 

mehnatsevarlik,  tinchlikparvarlik,  halollik,  rostgo‘ylik,  insoflilik,  shirinsuxanlik, 

burch, vijdon, nomus 

  

Axloqiy me’yorlar qaysi qatorda ko‘rsatilgan? 

halollik, rostgo‘ylik, insodlilik, xushfe’llilik, shirinsuxanlik, kamtarinlik, bosiqlik 

insonparvarlik, erkparvarlik, vatanparvarlik, millatparvarlik 

burch, vijdon, nomus 

burch, vijdon, nomus insonparvarlik, erkparvarlik, vatanparvarlik, millatparvarlik 

  

Axloqshunoslikning asosiy tushunchalari qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan? 

muhabbat,  nafrat,  rashk,  ezgulik  va  yovuzlik,  yomonlik  va  adolat,  burch,  vijdon 

nomus 

insonparvarlik, tinchlikparvarlik, mehnatsevarlik 

xushfe’llilik, kamtarinlik, bosiqlik 

insonparvarlik,  tinchlikparvarlik,  mehnatsevarlik,  xushfe’llilik,  kamtarinlik, 

bosiqlik 

 

Muallimlik axloqining asosiy professional xususiyatlari nimalardan iborat? 

Talabchanlik,  bilim  bera  olish,  nasixat  qilish,  yosh  avlodga  mehr-muruvvatli 

bo‘lish, o‘z malakasini doimo oshirib borish, o‘z tuyg‘ularini tizginlay olish 

Adolatli,  prinsipial,  kamtar  kiyinish,  yurish  turishda  oddiy  bilimli,  yoshlarga 

maslahat bera oladigan, obruli 

Kuzatuvchan, qattiqqo‘l, or-nomusli, adolatli, bilimli, ma’naviyati boy, vijdonli 

O‘rganish-nasihat  qilish  istagida  bo‘lish,  fikrlarni  ravon  ifodalash,  o‘z  xulqini 

doimo qattiq nazorat etish 

  

Raxbar xodimning professional axloqi qanday bo‘lmog‘i lozim? 

Raxbar  qattiqqo‘l,  talabchan  adolatli,  xizmat  qiladigan,  bilim  va  saviyasi  bilan 

boshqalardan ustun bo‘lmogi lozim 

Ishbilarmon, kamtar, kollektiv yutuklarini o‘ziniki, qilib ko‘rsatmaydigan, tanqidni 

kutaradigan  va  undan  ijobiy  xulosa  chikara  oladigan,  qo‘l  ostidagilarni  aldash, 

ko‘rqitmasligi kerak 

Shaxsga sig‘inishga moslashgan soxta va yasama obruni rad etish, xushomadlarga 

berilmaslik manfaatparast bo‘lmasligi kerak 

Xushmuolali, o‘z odamlarining shaxsiy sifatlarini, xarakterini, ehtiyojlarini bilishi, 

kerak, Shaxsiyatparast bo‘lmasligi, adolatli bo‘lmog‘i kerak 

 

Axloqiy madaniyat bu … 

Shaxs  axloqiy  taraqqiyotning  belgisi,  axloq-odob  bilan  ish  tutish,  yurish-turish 

odobi 

Shaxs axloqiy taraqqiyotning belgisi 

axloq-odob bilan ish tutish 

yurish-turish odobi 

  

Lafz deganda nimani tushunasiz? 

Lafz-berilgan va’da, ahd 

Lafz-to‘g‘riso‘zlik 

Lafz-mexr-muruvvatlilik 

Lafz-insoniylik 

  

Qur’onda axloq – odob qoidalarining talablari? 

Axloq-oxirat ne’matlariga yetkazuvchi omil 

Kishilarni to‘g‘ri yo‘lga chorlash 

Yomon yullardan kaytarishga 

Muruvvatli bo‘lishga 

  

Qaysi xislat odamga baxt saodat keltiradi? 

Sadoqat, mehnatsevarlik, omonatga vafo 

Tavoze, muruvvat 

Kamtarlik 

Mexribonlik  

 

San’atni paydo bo‘lishi va taraqqiyoti uchun inson hayotining qaysi sohasi 

hammadan ko‘proq muhim rol o‘ynaydi.  

insonning ijtimoiy mehnat ijodiyoti  

insonning ma’naviy ijodiyoti  

insonning badiiy ijodiyoti  

insonning musiqiy ijodiyoti  

  

“Estetika” atamasi qanday ma’noni anglatadi? 

Yunoncha “his qilish”, “sezish” 

Yunoncha “iroda-ixtiyor” 

Yunoncha “go‘zallik”, “san’at” 

Yunoncha “iroda-idrok” 

  

Go‘zallik didi deb nimaga aytiladi.  

go‘zallik didi insonning xissiy kobiliyati hisoblanadiki uning vositasida san’atning 

turli asarlariga baho beriladi  

go‘zallik didi asarni o‘qiydiganlarni iste’dod va qobiliyatlaridir  

go‘zallik didi badiiy asarning g‘oyasi, mazmuni va bayon etish tarzida baho berish, 

o‘z munosabatini izhor etishdir  

go‘zallik didi har bir individga ta’luqli bo‘lgan did 

  

O‘zbek tilining izohli lug`atida “Nafosat” tushunchasiga qanday ta`rif beriladi?  

narsa va hodisalarning tashqi ko‘rinishidagi alohida mukammallikni, 

mutanosiblikni ifodalovchi belgilar majmui  

fanning yagona tadqiqot obyekti  

mazkur so‘z barcha his-tuyg`ularga taalluqlidir  

narsa va hodisalarning ichki va tashqi xususiyatlarini o‘zida aks ettiradi  

 

"Katarsis" tushunchasi qanday ma’noni anglatadi.  

inson ruhini poklantirish  

moslashuv  

himoya  

tana ruh  

  

Estetik ong turlarini aniqlang.  

estetik ideal va orzu, estetik his-tuyg‘u, estetik did, estetik nazariyalar, estetik baho  

estetik his-tuyg‘u, estetik nazariyalar  

estetik did, estetik nazariyalar, estetik baho  

estetik baho, estetik his-tuyg‘u  

  

Estetik did deganda nimani tushunasiz?  

estetik did – nafosatni idrok etish qobiliyati  

estetik did – bu fikr-mulohaza, xulq-atvor, hatti-harakat, ijodkorlik  

estetik did – bu eshitish, ko‘rish, hid bilish, ta’m bilish, sezish  

estetik did – bu baho, munosabat, qoniqish, lazzatlanish  

  

Estetika fanida aynan qanday go‘zallik haqida gap ketadi?  

inson ichki va tashqi, tabiat va jamiyat go‘zalligi  

asosan tabiat va jamiyat go‘zalligi nazarda tutiladi  

tashqi go‘zallik haqidagi fikr yuritadilar 

kishilar o‘rtasidagi munosabatlardagi go‘zalligi tushiniladi  

  

Badiiy san’at nima?  

Badiiy san’at deb, san’atning shunday turiga aytiladiki, uning vositasi bilan 

voqelik paykarlar (obrazlar) yordami bilan so‘zlar kalom orqali tasvir etiladi  

 Badiiy san’at tasviriy shakl va turlaridan biridir  

 Badiiy san’at tasviriy san’atning eng go‘zal va murakkab shakllaridan hisoblanadi  

 hayotdagi voqea-hodisalarning bo‘rtirib ko‘rsatilshi 

  

Estetik mushohada bu...?  

inson bilish munosabatining tajribaviy asosi  

qadriyatlarga nisbatan bildiriladigan munosabat  

obektga nisbatan forig‘lanish holati  

nafosatga tashnalik 

  

Fojiaviylik hayotda qanday hodisalarni ifodalaydi? 

og‘ir, baxtsiz, ko‘p hollarda o‘lim bilan tugaydigan hodisalar 

kulgili, hajviy, satirik hodisalarni 

jiddiy, vazmin, osuda hayot tarzini 

ma’naviy, jismoniy, siyosiy holatlarni 

  

Qaysi turlar sa’natning makon turlariga kiradi? 

me’morchilik va badiy suratkashlik 

teatr va kino 

estrada va sirk 

xoreografiya, sirk 

  

Qaysi turlar me’morchilik uslublari hisoblanadi? 

Barokko, rokoko, ampir 

Barokko, romantizm, realizm 

gotika, romantizm, simvolizm 

romantizm, gotika, realizm 

  

Elitar san`at – bu… 

saralangan toifa vakillari uchun yaratilgan san`at asari 

san`atning eng yuqori ko‘rinishi 

omma uchun mo‘ljallangan san`at 

san`at asarlaridagi maxsus sujetlar 

  

Drama so‘zining ma`nosi nima? 

harakat 

sahna asari 

she`riy sahna asari 

ijro etishga mo‘ljallangan 

  

“Landshaft” deganda nima tushuniladi? 

yer yuzi manzarasi 

binolar joylashuvi 

tabiat ko‘rinishi 

inson, tabiiy zaxiralar va hayvonlarning uyg`unlikda hayot kechirishi 

  

Qaysi xalqlar sportga inson tanasi go‘zalligining namoyishi sifatida qaraganlar? 

yunonlar 

rimliklar 

o‘siyoliklar 

skiflar 

  

Estetik tarbiya bu …  

kishilarda estetik his, estetik ong va munosabatni shakllantirishga qaratilgan 

tarbiyaning alohida shakli 

olamni estetik anglash, dunyoga inson munosabatining subyektiv tomoni; 

voqea-hodisalarning estetik sifatlarini idrok etish va baholash 

insoning voqea va hodisalarga o‘ziga xos munosabati 

  

Hozirgi kunda axloqiy tarbiyaning eng kuchli zamonaviy vositasi bu … 

televideniye 

pandnoma asarlar 

oila tarbiyasi 

atrof-muhit 

 

Estetika faniga oid yuzlab, ehtimol minglab atamalarni o‘z ichiga olgan eng yirik 

istiloh bu… 

nafosat 

go‘zallik 

ulug`vorlik 

san`at 

  

Estetik ehtiyoning dastlabki bosqichi bu … 

estetik qiziqish 

estetik did 

estetik munosabat 

estetik zavq 

  

Estetikaning asosiy kategoriyalari to‘g`ri berilgan qatorni toping 

go‘zallik, ulug`vorlik, fojiaviylik, kulgililik, qiziqarlilik, mo‘jizaviylik 

go‘zallik, tubanlik, xunuklik, san`at 

zerikarlilik, xayoliylik, go‘zallik, kulgililik 

go‘zallik va xunuklik, ulug`vorlik va tubanlik, mo‘jizaviylik va xayoliylik 

  

“Dizayn” so‘zi qaysi tildan olingan? 

inglizcha  

ruscha 

yunoncha 

fransuzcha 

 

Qaysi  davrda  tabiatga  go‘zallik  va  ilhоm  manbai  deb  qarashga  asоslangan 

yangicha munоsabat yuzaga keldi? 

Uyg‘оnish davri  

Antik davr  

Yangi davr  

Eng yangi davr  

 

“Ommaviy madaniyat” nima.  

tub mohiyatiga milliy madaniyatning kushandasi bo‘lib, u madaniy xilma-xillikni 

xushlamaydi, uning asl maqsadi bu olamni yakrang ko‘rishdir 

Barcha xalqlar uchun yaratilgan san’at va adabiyot asarlaridir  

ommaviy madaniyat oddiy va etarli darajada madaniy savodli bo‘lmagan 

odamlarga mo‘ljallangan san’at va adabiyot asarlaridir  

hamma uchun tushunarli bo‘lgan san’at 

 

Oilaviy tarbiya — bu, avvalo… 

Ota-onaning o'zini tarbiyalash demakdir 

Farzandlarni tarbiyalash demakdir 

Oila a`zolarni tarbiyalashdir 

Barkamol avlodni tarbiyalashdir 

 

Estetik tarbiyaning asosiy vositasi bu - … 

Mehnat 

Sport 

San`at 

Ommaviy axborot vositalari 

 

Estetika fanida aynan qanday go‘zallik haqida gap ketadi? 

inson ichki va tashqi, tabiat va jamiyat go‘zalligi 

asosan tabiat va jamiyat go‘zalligi nazarda tutiladi  

tashqi go‘zallik haqidagi fikr yuritadilar 

kishilar o‘rtasidagi munosabatlardagi go‘zalligi tushiniladi 

 

Kulgulilik kategoriyasini ifoda etadigan termin bo’lib, u orqali kulguli obrazlar 

yaratiladi 

Komediya 

Satira 

Xazil 

Masxara 

 

Estetik madaniyatning eng yuksak shakllaridan biri… 

Kasb estetikasi 

Go`zallikka intilish 

Tabiat estetikasi 

San`atga oshnolik} 

 

Tabiat estetikasi… 

Tabiatni sevishni, uning go'zalligiga beg'araz munosabatda bo'lishni o'rgatadi 

Tabiatni faqat odamlar uchun yaratilgan deb tushuntiradi 

Tabiatni jamiyatdan tashqaridagi unsure sifatida uning ustidan nazorat o`rnatishga 

o`rgatadi 

Tabiatni qadriyat sifatida idrok etishni taqozo qiladi 

 

Taraqqiyotga  tahdidning  zamonaviy  ko'rinishlaridan  biri    «ommaviy  madaniyat» 

bo'lib,  u  o'tgan  asrning  ikkinchi  yarmida  G'arbda  qanday  nom  bilan  vujudga 

kelgan. 

pop kultura 

hammabop madaniyat 

axloqsizlik falsafasi 

axloqiy nigilizm 

 

Kosmopolitizm atamasining lug`aviy ma`nosini toping. 

Yunoncha, kosmorolites — dunyo, olam, dunyo fuqarosi 

Inglizcha, kosmorolites — dunyo, olam, dunyo fuqarosi 

Italyancha, kosmorolites — dunyo, olam, dunyo fuqarosi 

Fransuzcha,kosmorolites — dunyo, olam, dunyo fuqarosi