Buxoro iqtisodiyot va bank kolleji
Yangi o’quv materialini mustahkamlash
Mikroiqtisodiyot fanidan uslubiy ishlanma. Shodjonova F.S.
- Bu sahifa navigatsiya:
- 3- bosqich. Yakun iy bosqich. ( 5 min)
| Yangi o’quv materialini mustahkamlash:
5.Mavzuni mustahkamlash uchun mavzuga oid savollarni beradi (8-ilova ) | ||||
|
Uy vazifasini taqdim etadi Savollarga javob beradilar. Mavzu nomi va rejasini yozib oladilar. Diqqat qiladilar. Savollarga javob beradilar. Yozadilar hamda tinglaydilar. Savollarga javob beradi. Topshiriqni bajaradi. O’qib beradi | ||||
|
3- bosqich. Yakuniy bosqich. (5 min) |
Mashg’ulot yakuni: 1.Faol ishtirok etgan o’quvchilarni baholaydi va rag’batlantiradi. 2. Uyga vazifa sifatida kichik guruhlarga birlashgan holda korxona ochish g’oyasini tuzish va uning asosiy va aylanma fondlarini ajratib ko’rsatishni vazifa qilib beradi.
|
Baholari bilan tanishadilar. Uyga vazifani yozib oladi. | ||
TAYANCH SO’Z VA IBORALAR:
Korxona, Korxona maqsadi, Korxona funksiyalari, Korxona fondlari, Asosiy fondlar, Aylanma fondlar, Jismoniy eskirish, Ma’naviy eskirish, Amortizatsiya, Ishlab chiqarish zaxiralari, Yarim tayyor mahsulotlar, Kelgisi davr xarajatlari - Nomoddiy aktivlar.
Ilova №1
Tezkor savollar:
1.To’lovga qobil ehtiyoj bu nima?
2. Iste’molchi didi, daromadi, ularning soni va narx o’zgarishining kutilishi bu qaysi ko’rsatgichga ta’sir etuvchi omillar?
3. Narxga nisbatan teskari mutanosiblikda o’zgaruvchi iqtisodiy kategoriya bu nima?(qaysi qonun)?
4.Tovarni muayyan narxda, ma’lum miqdorda, mayyan bir vaqtda sotish istagi bu nima?
5. Narxga nizbatan to’gri mutanosiblikda o’zgaruvchi kategoriya bu nima?
6. Texnologiya darajasi, resuslar narxi, raqobatchilar soni va narx o’zgarishining kutilishi qaysi ko’rsatgichga ta’sir etuvchi omillar?
7.Talab miqdori va narxning bog’liqligini ifoda etuvchi egri chiziq qaysi ?
8.Talab oshsa talab egri chizig’I qanday o’zgaradi?
9.Talab kamaysa egri chiziq qanday o’zgaradi?
10.Taklif miqdori va narxning bog’liqligini ifoda etuvchi egri chiziq qaysi ?
11.Taklif oshsa talab egri chizig’I qanday o’zgaradi?
12.Taklif kamaysa egri chiziq qanday o’zgaradi?
13. Muayyan narxda talab va taklif miqdori bir biriga mos tushib bozorda mahsulotning ortiqchaligi yoki yetishmovchiligi kuzatilmasa bu qanaqa holat?
14. Muvozanat holatida talab oshsa muvozanat narx qanday o’zgaradi?
15. Muvozanat holatida talab oshsa muvozanat miqdor qanday o’zgaradi?
16. Muvozanat holatida talab kamaysa muvozanat narx qanday o’zgaradi?
17. Muvozanat holatida talab kamaysa muvozanat miqdor qanday o’zgaradi?
18. Muvozanat holatida taklif oshsa muvozanat narx qanday o’zgaradi?
19. Muvozanat holatida taklif oshsa muvozanat miqdor qanday o’zgaradi?
20. Muvozanat holatida taklif kamaysa muvozanat narx qanday o’zgaradi?
21. Muvozanat holatida taklif kamaysa muvozanat miqdor qanday o’zgaradi?
22. Bozor muvozanatida talab va taklif tenglashgan miqdor bu nima?
23. Bozor muvozanatida talab va taklif miqdorlari mos tushgan narx bu nima?
Ilova №2
Faollashtirish uchun savollar:
1.Korxona tushunchasiga ta’rif bera olasizmi?
2.Korxonaning maqsadini ko’rsata olasizmi?
3.Korxonaning funksiyalarini tushuntirib bera olasizmi?
Ilova №3
Bozor iqtisodiyoti subyektlari
Uy xo’jaliklari
Korxona yoki tadbirkorlik sektori
Davlat sektori
Ilova №4
Inson ehtiyojlarini qondirishning yagona manba’i
Korxona - musta’qil xo’jalik yurituvchi subyekt bo’lib, ishlab chiqarish omillarini birlashtirish hisobidan tovar yoki xizmat yaratuvchi musta’qil xo’jalik yurituvchi subyekt
Moddiy boyliklar
Ijtimoiy boyliklar
Ma’naviy boyliklar
Ilova №5
Ilova №6
Ilova №7
Asosiy fondlar – korxonaning moddiy boyligi bo’lib, ishlab chiqarish jarayonida bir necha marta ishtirok etadigan , o’zining tabiiy ko’rinishini uzoq vaqt davomida o’zgartirmaydigan , qiymatini tayyor mahsulotga qisman o’tkazadigan vozitalar.
Asosiy fondlarning eskirishi
Jismoniy eskirish
Ma’naviy eskirish
Jismoniy eskirish- asosiy fondlarning boshlang’ich iste’mol qiymatining bosqichma – bosqich yo’qotib borilishi. Bunda ularning nafaqat ishlash jarayonidagi eskirishi, balki bekor turishi natijasida ham eskirganligi kiradi. .
Ma’naviy eskirish- mashina va uskuna qiymatining ularni takror ishlab chiqarish uchun ketadigan umumiy , zaruriy xarajatlarning qisqarishi, yangi va unumdor mashinalarning joriy qilinishi ta’sirida pasayishidir. Ushbu omillar ta’sirida asosiy fondlar o’zining texnik tavsifi va iqtisodiy samaradorligi jihatdan qoloq bo’lib qoladi, ma’naviy eskiradi.
To’liq eskirish- ishlab turgan asosiy fondlar yo’qotiladi va o’rniga yangisi joriy etiladi.
Qisman eskirish- ta’mirlash yo’li bilan qoplanadi.
Amartizatsiya - asosiy fondlarning eskirish qiymati . Amartizatsiya ajratmalari – asosiy fondlarning tayyor mahsulotga o’tkazgan qiymatini har bir aylanish davridan yig’ib boriligan toplami.
Amortizatsiya hisoblanadigan mulk tarkibiga O’zbekiston respublikasi qonunchiligiga ko’ra qiymati eng kam ish haqining 50 barobaridan ortiq bo’lgan va foydalanish muddati 1 yildan oshadigan mulklar kiradi.Yer uchastkalari, qazilma boyliklar, o’rmonlar va moliyaviy aktivlar bunga kirmaydi.
Ilova №8
BLUM SAVOLLARI:
1.KoRxona musta’qil xo’jalik yuRituvchi subyekt ekanligiga ishonasizmi?
2.KoRxonaning asosiy maqsadi nimada deb o’ylaysiz?
3.KoRxona tuRlaRini taRkibiy qismlaRga ajRating.
4.Mulkchilik shakliga ko’Ra koRxonalaR tuRlaRini taqqoslang.
5.Faoliyat yuRitish muddatiga ko’Ra koRxona tuRlaRini qanday ta’Riflaysiz.
6.TaRmoq belgilaRiga ko’Ra koRxona tuRlaRini biR biRidan faqlay olasizmi?
7. Ishlab chiqaRish miqyosi va xodimlaR soniga qaRab koRxona tuRlaRini eng muhim xususiyatlaRini bilasizmi.
8.KoRxona fondlaRini taRkibiy qismlaRga ajRating.
9.KoRxonaning asosiy fondlaRi haqida siz ma’lumotga egamisiz?
10. koRxonaning aylanma fondlaRining o’ziga xos xususiyati nimada?
ADABIYOTLAR RO’YXATI:
1.Salimov.B.T Hamdamov.S, O’Roqov Sаlimоv.B.T, Hаmdаmоv.S, O’Rаqоv.N.I . MikRoiqtisodiyot.”Ijod dunyosi” nashRiyoti 2003 yil.
2.EgambeRdiyev.E MikRoiqtisodiyot. «Ilm ziyo» nashRiyoti. Toshkent-2005
3.XudoybeRdiyev.Z, Homitov.K TadbiRkoRlik va biznes asoslaRi. Toshkent -2009yil.
4.ShakaRov.A.B AbdukaRimov.F.B. TyRdibekov.H.I, “MikRoiqtisodiyot” Toshkent 2009 yil.
Do'stlaringiz bilan baham:
