Buxoro muhandilik-texnologiya instituti yuldasheva saida nem atovna sanoat korxonalarida

partiyali yoki aralash ishlov berish potok chiziqlariga b o ’linadi.
7. U zluksizligi jihatidan potoklar uzlukli va uzluksiz potoklarga b o ’linadi.
U zlukli potok potoklarga tegishli barcha belgilarga ega b o ’lsada, am m o ish
joylarining unum dorliklari orasida m uvofiqlik m avjud b o ’lm aydi, har bir 
ish 
joylari ritm i bilan berilgan potok ritm i orasida katta farq bor. Ish joylarining va 
dastgohlam ing ishlashi bir tekisda em as va b ir qator ish joylarida ishchilarning va 
dastgohlam ing bekor turishiga sabab b o ’ladi.
Shu bilan birgalikda uzlukli potok ishlab chiqarishning potoksiz shakliga 
nisbatan bir qator afzalliklarga ega. Ushbu afzalliklar shundan iboratki, y a ’ni, birin 
ketin ishlab chiqarilayotgan ikki tayyor m ahsulot (partiya) orasidagi vaqt keskin 
qiskaradi.
U zluksiz ishlab chiqarish potoki - potokli ishlab chiqarishni tashkil etishning 
eng takom illashgan shaklidir. U potokning ham m a k o ’rsatkichlariga m os keladi va 
unda ham m a ish jo y larin in g unum dorligi bir-biriga m os keladi. Ish joylarining ritmi 
bir-biri bilan va potok ritm i 
bilan teng. M ehnat predm etlari bir ish joy id an
keyingisiga to ’xtovsiz uzatiladi.
8. Ixtisoslashtirish darajasi b o ’yicha potok chiziqlari: bir predm etli va k o ’p 
predm etli potok chiziqlariga b o ’linadi.
B ir predm etli potok chiziqlarida bir turdagi b ir xil m ahsulot ishlab chiqariladi, 
k o ’p predm etli potok chiziqlarida har xil lekin texnologik jih atd an o ’xshash k o ’p 
turdagi m ahsulotlar ishlab chiqiladi.
9. Potok chiziqlarida jih o zlam i joylashtirish shakliga qarab to ’g ’ri chiziqli 
potok chiziqlari, yopiq potok chiziqlar, to ’rtburchak shaklli potok chiziqlari, П- 
shaklli va Г -shaklli potok chiziqlariga b o ’linadi.
U zlu k li va u z lu k siz p otok .
U zluksiz potok alohida ish joylarining va m ashinalam ing vaqt b o ’yicha 
ishining m uvofiqlashtirilishi, operatsiyalam ing sinxronligi, jih o z la r va ishchilar
109

---

ishining uzluksizligi, ish joylarida m ehnat predm etining to ’xtovsiz harakati, ishlab 
chiqarishning b ir m e ’yorda b o ’lishi bilan xarakterlanadi.
U zluksiz potok m ashinalari va ishchilari 
to ’la yuklangan m aksim al 
unum dorlikdan foydalanishadi v a tanaffussiz ishlashadi.
U zluksiz potok uchun quyidagi nisbatlar xarakterli.
M ashina ishi ritm i bilan m ehnat predm etlariga ishlov berish davom iyligining 
tengligi:
r = t 'b
Ishlov berish davom iyligi va operatsiyalar ritm ining tengligi:
ti b' = S ■ r
S - operatsiyalarda band b o ’lgan m ashinalar soni.
3. 
H ar bir opcratsiyada m ehnat predm etlariga ishlov berish o ’rtacha 
davom iyligining potok bosh m ashinalarida bajariladigan operatsiyalarga ishlov 
berish o ’rtacha davom iyligi tengligi.
Ishlab chiqarish ritm i ishlab chiqarish topshirig’iga, y a ’ni r= Z va t=P ga teng 
b o ’lganligi sababli yuqoridagi nisbatlar quyidagi k o ’rinishga ega b o ’ladi.
1. 
A lohida m ashina ishlab chiqarish topshirig’ining uning unum dorligiga 
tengligi:
Z = P ■
*-4 
1 1 >
2. H ar bir operatsiya b o ’yicha alohida m ashina, unum dorligining shu operatsiya 
b o ’yicha ishlab chiqarish topshirig’iga tengligi:
Pi.j. S = Z;
3. 
Bir birlikka keltirilgan har b ir operatsiyalar b o ’yicha m ashinalar 
unum dorligining bosh m ashina unum dorligiga tengligi.
Bu nisbatlam ing to ’la bajarilishi faqat ideal tashkil qilingan potoklarda 
nam oyon b o ’lishi m um kin. H aqiqatda esa potok uzlukcizligini tahlil qilishda 
quyidagi ko ’rsatkichlardan foydalanish mum kin.
1. 
Potok m ashinalari unum dorligining um um iy m uvofiqlik koeffitsienti. U 
quyidagi form ula orqali aniqlanadi: