Buzilgan yerlarni rekultivatsiyalashning texnik sharoitlarini tayyorlash

Buzilgan yerlarni rekultivatsiyalashning texnik sharoitlarini tayyorlash. Vaqtincha. foydalanishga beriladigan va yerlarning buzilishi bilan bogiiq yer egaliklari va yerdan foydalanishlar uchun yer tuzish loyihasi tarkibida rekultivatsiyalashning texnik sharoitlari ishlanadi. Ularda quyidagilar k rsatiladi:

• buziladigan yerning rni, maydoni;

  
  

• rekiiltivatsiya qilingan yerlardan (yer boiaklaridan) foy­dalanish y llari;

  
  

• ustki unumdor qatlami olinadigan yerlar maydoni va unumdor qatlam qalinligi;

  
  

• rekultivatsiyalanadigan maydonlarning ustki qatlamlari tar- kibi va ular ustiga yotqiziladigan unumdor qatlam qalinligi;

  
  

• yer relefining rekultivatsiyadan keyingi holati (yer nishabligi va boshqalar), rekultivatsiyaning biologik bosqichiga q yiladigan talablar;

  
  

• rekultivatsiyani bajarish muddatlari k rsatiladi.

  
  

Texnik sharoitlarga chizma ilova qilinadi.

2. 
   
   Uchastkani berish shartlari b yicha tavsiyalar tayyorlash.
   

Yer uchastkasini berish shartlari noqishloq x jalik yerd?.n foy- dalanishlarini tashkil etish b yicha yer tuzish loyihasini tuzishda tayyorlanishi va uchastkadan foydalanishni boshlashgacha va un- dan foydalanish jarayonida bajarilishi kerak.
Bu shartlarga rioya qilish uchastkani olishga kelishish uc hun va berishga asos hisoblanadi. Ular yerlari olinadigan yer egalari va yer beriladigan yerdan foydalanuvchilar bilan kelishilgan h<="" u="">
Yer uchastkalarini berish shartlariga quyidagi tadbirlar kiriti Sadi: tabiatni va atrof-muhitni muhofaza qilish, qishloq x jalik yerlarini saqlash, yerlami eroziyadan, sh rlanishdan, botqoqlanishdan, qurib ketishdan va yer osti suvlarining sathi k tarilib ketishidan hinioya qilish, simliklarni, suv havzalarini, atmosferani (havoni), yer osti- ni hamda madaniy va tarixiy obidalarni himoya qilish, uzilib qolgan transport aloqalarini tiklash, davlat va boshqa yerdan foydalanuvchj- lar, hamda yerga egalik qiluvchilar manfaatlarini hisobga olvb, yer- dan foydalanuvchining huquqlarini cheklash.

2. 
   
   Mavjud yer egaliklari va yerdan foydalanishlarni, ularning hududlarini, ishlab chiqarishini va aholi tizimini qayta taahkil etish b yicha tavsiyalar ishlash. Mavjud x jaliklardan katta yer may­donlari olingan vaqtda ularning keyingi faoliyati maqr>adga mu­vofiq b lmay qolsa yoki noqulay joyiashgan yer maydonlari pay­do boiib, x jalik yer maydonlarida kamchiliklar yuzaga kelsa, ularda x jaliklararo yer tuzishni tkazish bo'yicha takJiflar ishlab chiqiladi. Takliflar yer tuzish chizmasi (sxemasi) yoki x jalik­lararo yer tuzish loyihasi tarzida ishlanadi. Ularda yer ajratilayot­gan korxona bilan chegaradosh x jaliklar yerlarini qayta tashkil qilish zarurati k rsatiladi. Agar maydonida joylashgan bino va inshootlarni k chirish bib^An bogiiq qurihsh ishlari belgilanadi. X jaliklar hududida ichki yer tuzish ishlarini qishloqlar yoki bino va inshoot- larni k chirish zarurati tu ilsa, aholining k chib tadigan joyi, k chirish ishlari hajmi, korxonaga ajratilayotgar_t yer tkazish zarurati ham aniqlanadi.
   

2. 
   
   Loyiha yechimlarini solishtirish va, baholash. Noqishloq x jalik yerdan foydalanishlarini loyihalas',ida ularni joylashtirish- ning bir necha yechimlari k rib chiqila di va baholanadi. Yaxshi yechim loyihaning tarkibiy qismlarini ishlashda hisoblanadigan texnik-iqtisodiy k rsatkichlarni solisht.jrish y H bilan tanlanadi. Bunda yangi yerdan foydalanishni .'_yoylashtirishning va mazkur hududdan kelajakda foydalanishning iqtisodiy, ijtimoiy va boshqa oqibatlari hisobga olinadi.
   

Loyihaning asosiy texnik-iqtisodiy k rsatkichlariga quyidagilar kiradi:
Yerdan foydalanishning maydoni — hammasi, shu jumladan haydalma yerlar, daraxtzorlar, yaylovlar, pichanzorlar;

• 
  
  tuproqlarning tiplari va turlari (ularning haydalma yerlardagi, daraxtzorlardagi, yaylovlardagi va pichanzorlardagi maydonlari);
  
• 
  
  beriladigan uchastkalardagi yerlarning sifatini baholash bal- lari;
  
• 
  
  qishloq x jaligi ishlab chiqarishining haydalma yerlardagi, yaylovlardagi, pichanzorlardagi va umumiy zararlari;
  
• 
  
  qishloq x jaligi ekinlarining va bogiarning normal (me'- yoriy) hosildorligi;
  
• 
  
  yalpi mahsulotning (sof daromadning) yillik kamayishi;
  
• 
  
  yer egalarining, yerdan foydalanuvchilarning, yer mulkdor- larining, ijarachilarning zararlarini qoplash uchun xarajatlar;
  
• 
  
  boy berilgan foyda (har yili olinmaydigan daromad, tikla- nish davri uzunligi, qayta hisoblash koeffitsienti, umumiy hajmi);
  
• 
  
  qamrab olinadigan yer egaliklari va va yerdan foydalanishlar soni (qishloq x jalik korxonalari, fermer x jaliklari va boshq.);
  
• 
  
  mavjud yer egaliklari va yerdan foydalanishlarga zgartirish kiritish talab etiladigan maydon (x jaliklararo yer tuzish);
  
• 
  
  x jalikda ichki yer tuzish talab etiladigan maydon va x ja­liklar soni;
  
• 
  
  yer tuzish xarajatlari;
  
• 
  
  tuproqlarning unumdor qatlami qirqib olinadigan maydon;
  
• 
  
  rekultivatsiyalanishi kerak boigan yerlar maydoni (shu jumladan qishloq, rmon, baliqchilik x jaliklarida va sh. . foy­dalanish uchun);
  
• 
  
  tuproq bilan qoplab, yaxshilanadigan maydon;
  
• 
  
  tuproq bilan qoplash hisobiga zararlarning kamayishi;
  
• 
  
  zararlar va xarajatlar — hammasi.
  

Quyidagi q shimcha k rsatichlardan ham foydalaniladi:

• 
  
  uchastkani va obyektni joylashtirishning salbiy oqibatlarini tugatishga xarajatlar;
  
• 
  
  tuproqlarning unumdor qatlamlarini qirqib olish va saqlash xarajatlari;
  
• 
  
  tuproq bilan qoplash xarajatlari;
  
• 
  
  rekultivatsiyalash xarajatlari;
  
• 
  
  yer uchastkasini berish shartlarini bajarish uchun xarajatlar;
  
• 
  
  sotib oiinadigan yerning bahosi;
  
• 
  
  yer soli i miqdori;
  
• 
  
  ijara haqi miqdori;
  
• 
  
  yer berilayotgan korxonalar, tashkilotlar va muassasalarning boshqa xarajatlari;
  
• 
  
  harajatlarning hammasi.
  

Yaxshi yechimni tanlashning asosiy mezoni — qishloq x jaligiga va atrof-muhitga eng kam zarar yetkazadigan yechim hisoblanadi.
Noqishloq x jalik maqsadidagi yerdan foydalanishni tashkil etish loyihasi quyidagi shaklda rasmiylashtiriladi.