Byudjet mexanizimi tushinchasi

1. Davlat hokimiyati va mahalliy o'zini o'zi boshqarish organlari bilan moliyaviy munosabatlarni amalga oshirish
Zamonaviy davlat o'zining qadimiy vazifalarini bajarishdan tashqari (mudofaa, boshqaruv, ichki xavfsizlikni saqlash) iqtisodiy vazifalarni ham bajaradi. Zamonaviy davlat amalga oshiradi davlat tomonidan tartibga solish iqtisod. Buni ta'minlash uchun davlatning iqtisodiyotga aralashuvi zarur samarali rivojlanish iqtisodiyotning barcha tarmoqlari, chunki daromadlarni faqat bozorda taqsimlash unchalik samarali emas va shu sababli ishlab chiqarish bo'lmagan sektor qoldiq hisobidan moliyalashtiriladi.
Davlat sog'lom raqobatni, jamoat mahsulotlarini rivojlantirish zarurligini, inflyatsion jarayonlarni to'xtatishni, aholining bandligini tartibga solishni ta'minlashi shart. Nafaqat zamonaviy bozor iqtisodiyotga aralashishni, balki ijtimoiy sohani saqlab qolish, ijtimoiy adolatsizlik va tengsizlikni bartaraf etish zarurati kabi muhim masalani hal qilishni ham talab qiladi. Har qanday jamiyatda keksa va keksa fuqarolar, kasallar va nogironlar, ko'p va kam ta'minlangan oilalar, ishsizlar bor va aynan demokratik davlat bunday fuqarolarga g'amxo'rlik qiladi va doimiy ravishda ko'payib borayotgan ijtimoiy xarajatlarni o'z zimmasiga oladi. Davlatning iqtisodiyotga aralashuvi byudjet kabi universal shakl bilan ta'minlanadi.
Iqtisodiyotni tartibga solish byudjet daromadlarini shakllantirishda va xarajatlarni amalga oshirishda sodir bo'ladi.
Byudjet mablag'lari tijorat tashkilotlariga ularning faoliyatini davlat tomonidan qo'llab -quvvatlash doirasida yuboriladi. Bozor transformatsiyasi sharoitida moliyaviy resurslar manbalarida byudjet mablag'larining ulushi tijorat tashkilotlari sezilarli darajada tushib ketdi. Shunga qaramay, tijorat tashkilotlari byudjet mablag'larini subsidiyalar, byudjet sarmoyalari va byudjet ssudalari shaklida olishlari mumkin. Tijorat tashkilotlarini byudjet mablag'lari bilan ta'minlash qat'iy maqsadli bo'lib, qoida tariqasida, tanlov asosida amalga oshiriladi. Ba'zida tijorat tashkilotining boshqa moliyaviy manbalaridan byudjet mablag'larini ajratish qiyin. Shunday qilib, davlat yoki shahar buyurtmasi uchun to'lov shaklida olingan byudjet mablag'lari sotishdan tushgan tushum sifatida aks ettiriladi.