C h e t e L m u s I q a t a r I x I

Listning Venadagi debyuti 1822 yil 1 dekabrda bo4ib 
o4di. 
Tanqidchilar hayratda qolishdi va shundan e’tiboran List uchun shuhrat 
va to'la zallar ta’minlandi. U mashhur noshir A. Diabellidan uning о zi 
tomonidan o'ylab topilgan vals mavzusiga variatsiyalar yozish takhtini 
oladi; shunday qilib, yosh musiqachi noshir xuddi shu iitimos bilan 
murojaat qilgan buyuk Betxoven va Shubert davrasiga qo's’nilib qoldi. 
Shunga qaramay List (xorijlik sifatida) Parij konservatoriyasiga qabul 
qilinmagan va u o‘z ta’limini xususiy shaklda davom ettirishga majbur 
bo'lgan. List musiqa nazariyasi bo'yicha Parijda italyan operasi 
kapelmeystri F. Pauer va konservatoriya professori chex A. Reyxdan 
xususiy dars oldi. Lstning birinchi bastakorlik tajribalaridan biri 1825 yil 
Grand Operada qo'yilgan «Don Sancho yoki muhabbat qasri» operasi 
bo'ldi. Bu vaqtda u konsertlar bilan Fransiya va Angliyaga bir qator 
safarlami amalga oshirdi. Otasining o'limidan so'ng (1827) List dars 
bera boshladi. O'sha paytda yosh bastakorlar G. Berlioz va F. Shopen 
bilan tanishdi. Ulaming san’ati Listga katta ta’sir ko'rsatdi: u 
-p j^Berliozning partiturasidagi milliy-mahalliy boylikni «fortepiano tiliga 
K
o'girish» hamda Shopenning mayin lirizmini o'zining jo'shqin 
temperamenti bilan qo'shib olib borishni uddalay olardi. List Shopenga
bag'ishlangan, ko'plab nozik va aniq tavsiflar va kuzatishlarga ega kitob
i
t.» • 
yozadi. ■
1830-yillar boshida italiyalik skripach-virtuoz M. Paganini Listning 
eng yaxshi ko'rgan san’atkorriga aylandi; List o’sha darajada ajoyib
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

fortepiano uslubini yaratishni maqsad qilib oldi va hatto Paganining 
konsert estradasida o'zini tutishidagi ayrim xususiyatlariga taqlid qilardi. 
Endi List pianist-virtuoz sifatida deyarli raqobatchiga ega emasdi.
List hissiyotli va jozibali odam bo‘lgan, u chiroyli edi va uning har 
bir konserti haqiqiy tomoshaga aylanardi. List butun Yevropaning 
idealiga aylandi va konsert safarlariga uch yil davomida muttasil baland 
va ommaviy muhokama etiluvchi «romanlar»lar hamrohlik qildi. 1834 
yil List grafmya Mari d'Agu (keyinchalik Daniel Stem taxallusi bilan 
yozuvchi sifatida chiqish qildi) bilan birgalikdagi hayotni boshladi. 
Ularning turmushida uch farzand - o;g‘il va ikki qiz tug‘ildi. Ulaming 
kichigi Kozima buyuk pianist va dirijyor G. fon Byulovga turmushga 
chiqqan, keyin esa R. Vagneming rafiqasi boMgan.