Chirchiq Davlat Pedagogika Universiteti Boshlang’ich ta’lim 20/3 guruh talabasi Rajabova Gulrux

Sinfdan tashqari ishlarning barcha turlari bir-birlarini to’ldirishi va takomillashtirishi lozim. Individual topshiriq yoki o’qituvchining tavsiyasini bajarishda muayyan qiziqish uyg’onishi mumkin. Bir necha o’quvchilardagi o’xshash qiziqishlarni aniqlab, o’qituvchi ularni to’garak yoki klubga birlashtiradi. Bunday birlashmalar ommaviy sinfdan tashqari tadbirlarning tashkiliy markazi bo’lib qolishi mumkin, ularni muvaffaqiyatli o’tishi uchun turli tayyorgarlik ishlari va ko’p sonli ishtirokchilar kerak.

Sinfdan tashqari ishlarning barcha turlari bir-birlarini to’ldirishi va takomillashtirishi lozim. Individual topshiriq yoki o’qituvchining tavsiyasini bajarishda muayyan qiziqish uyg’onishi mumkin. Bir necha o’quvchilardagi o’xshash qiziqishlarni aniqlab, o’qituvchi ularni to’garak yoki klubga birlashtiradi. Bunday birlashmalar ommaviy sinfdan tashqari tadbirlarning tashkiliy markazi bo’lib qolishi mumkin, ularni muvaffaqiyatli o’tishi uchun turli tayyorgarlik ishlari va ko’p sonli ishtirokchilar kerak.

Sinfdan tashqari ishlar tashkiliy shakli, mazmuni, o’tkazish metodlari jihatidan xilma-xil bo’lishi kerak. Uning mazmuni qandaydir doimiy bo’lmaydi. U o’quvchilar tarkibi, yoshi, qiziqishi va ehtiyojiga, maktabning tabiiy o’rami, yil fasli, xona va jihozlarga bog’liq.

Boshlang’ich sinf o’qituvchilari foydalanishi mumkin bo’lgan ishlarning taxminiy ro’yxati quyidagicha:

- tabiatda kuzatishlar, tabiiy hodisalarning sabablarini aniqlash;
- tabiiy material to’plash va rasmiylashtirish, kollektsiya, gerbariy, maket, model tuzish;
- jonli tabiat burchagi tashkil qilish, o’simlik va hayvonlarni kuzatish va ular ustida tajribalar o’tkazish, shuningdek maktab oldi maydonchasida tajriba va kuzatishlar olib borish;

• - o’lkashunoslik muzeyiga (tabiat muzeyiga), qazilma boyliklar olinadigan joylarga, dala va fermalarga to’plangan materiallarni rasmiylashtirish bilan ekskursiyalar;

• - maktabning atrof tabiat xaritasi va unga yondoshgan joyning planini tuzish;
• - ilmiy-ommabop tabiatshunoslik adabiyotni, “G’uncha”, “Yosh tabiatshunos” jurnallari hamda “Turkiston” gazetasidagi maqolalarni jamoa bo’lib o’qish;

• - tabiatshunoslik mazmunidagi kinofilm, diafilm, diapozitivlarni ko’rish;

- xalq xo’jaligi yutuqlari ko’rgazmalari bilan tanishish;
- ommaviy tadbirlarda (bayram, ertalik va h. k.) qatnashish;
- zoopark hayvonlari bilan tanishish;
- tabiatni muhofaza qilish, odam hayotida o’simlik va hayvonlarning foydasi va ahamiyati to’g’risida suhbatlar;
- tabiatshunoslik mazmunidagi bolalar ilmiy-ommabop adabiyotiga obzor;
- tabiat muhofazasiga qaratilgan ijtimoiy-foydali ishlar, ko’kalamzorlarni
- tabiat muhofazasiga qaratilgan ijtimoiy-foydali ishlar, ko’kalamzorlarni muhofaza qilish, daraxt va butalar o’tkazish hamda ularni parvarish qilish, begona va madaniy o’simliklarning urug’ va mevalarini yig’ish, begona o’tlar, dala, poliz, bog’, o’rmon zararkunandalarga qarshi kurash, foydali hayvonlarni muhofaza qilish;
- tabiatshunoslik xonasini o’lkashunoslik burchagini, ko’rgazmalarni, tabiat burchagini jihozlash;