Chirchiq davlat pedagogika universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi

o’tkazish metodikasi” deb nomlangan uchinchi bobida pedagogik tajriba-sinovni 
tashkil etish, o’tkazish va uning tahliliy natijalari keltirilgan. 
Tajriba-sinov ishi 2019-2020, 2020-2021, 2021-2022 yillarda Jizzax davlat 
pedagogika universiteti, Shahrisabz davlat pedagogika instituti va Toshkent kimyo-
texnologiya institutida olib borildi. Bunda jami bo’lib 519 nafar talabalar ishtirok 
etdi. Ulardan tajriba guruhida 257 nafar talaba va nazorat guruhida 262 nafar talaba 
qatnashdi. Talabalarga “Informatika" fani kompyuter telekommunikatsiya 
texnologiyalaridan foydalanib o’qitildi. Ta’lim jarayonida telekommunikatsiya 
texnologiyalarini pedagogik kasbiy faoliyatida qo’llashga qaratilgan vazifalardan 
foydalanildi. Talabalarining kasbiy kompetensiyalarini shakllanganlik darajasi 
diagnostik usullar orqali o’lchandi. Tajriba-sinov tadqiqotlari quyidagi: qayd 
etuvchi, izlanuvchi, ta’lim beruvchi bosqichlardan tashkil topdi.
Kasbiy kompetentlik mezonlari va darajalarini o’lchashning oddiy baholash 
tartibini tashkil qilish imkonini berdi.Bo’lajak texnologik ta’lim o’qituvchilarining 
telekommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanishga tayyorgarlik darajalari: 
Reproduktiv (past) -talabalarning telekommunikatsiya texnologiyalaridan 
foydalanib texnologik ta’lim jarayonini qisman amalga oshirishi, kasbiy 
kompetensiyalarini shakllanmaganligi; 
Izlanishli (o’rta) - muammoli vaziyatlarni hal qila olishi, talabalarning 
telekommunikatsiya texnologiyalaridan o’ kasbiy faoliyatida, ya’ni texnologik 
ta’lim jarayonida qo’llay olishi, kasbiy kompetensiyalarini o’rta darajada 
shakllanganligi; 
Kreativ (yuqori darajadagi kasbiy faoliyat)-talabalarning telekommunikatsiya 
texnologiyalari vositasida texnologik ta’lim fanidan ta’lim berishga yuqori darajada 
tayyorgarligi, kasbiy kompetensiyalarini yuqori darajada shakllanganligi. 
Tajriba-sinov ishini boshlashdan avval va ularni o‘tkazishda fan mazmunini 
ochib beruvchi ma’lumotlar, tadqiqotchi hamda professor-o‘qituvchilar bilan 
hamkorlikda o‘tkazilgan tajriba-sinov ishlarining natijasi tadqiqot ilmiy natijalarini 
tasdiqlashga xizmat qildi. Tajriba-sinov ishlari jarayonida talabalar bilim 
darajasining o‘sib borishi tasniflangan mezonni ko‘rsatdi. Fanlar yuzasidan 
ma’lumotlarni o‘zlashtirish, tahlil qilish, yangi ma’lumotlarni egallashga intilish, 
ularni amaliyotga tatbiq etish qobiliyatlarini shakllantirish, talabalarning 
mustaqilligi, ularning ijodiy faolligini, kasbiy kompetensiyani shakllantirish, 
informatika fani mavzularini asosiy ko‘rsatkichlari sifatida qabul qilindi. 
Tadqiqot mavzusi yuzasidan tajriba-sinov ishlarining talabalar bilim 
darajasini tajriba va nazorat guruhlarida aniqlash hamda qiyosiy tahlil qilish 
bosqichi amaliyotchi o‘qituvchilar bilan hamkorlikda amalga oshirildi. Har bir 
o‘quv yilining boshida tajriba-sinov ishlarining predmeti bilan bog‘liq bo‘lgan 
savollar bo‘yicha talabalar bilan suhbatlar va ta’lim muassasalarida olgan bilimlari 
asosida test topshiriqlarini bajarish ishlari olib borildi. Tajriba-sinov ishlari ma’ruza, 
laboratoriya hamda mustaqil ta’lim jarayonlarida olib borildi va har bir ta’lim turi 
bo‘yicha alohida o‘qituvchilar jalb qilindi.
Tadqiqot tajriba-sinov ishlariga tayyorgarlik hamda ularni olib borish davrida 
o‘rganilayotgan mavzular bo‘yicha o‘quv materiallarining mazmuni to‘la bayon 

---

19 
etilgan - reja va matnlar tuzildi. Tanlab olingan OTMlarida informatika fanidan 
interfaol ta’lim texnologiyalari va metodlaridan foydalanilgan holda o‘quv 
mashg‘ulotlari o‘tkazildi. Informatikaga oid fanlar mavzularini bayon etishda 
pedagogik texnologiya elementlaridan foydalanish yuzasidan didaktik materiallar va 
har bir dars uchun uslubiy ko‘rsatmalar ishlab chiqildi.