Chirchiq davlat pedagogika unversiteti


Download 238.43 Kb.
bet4/12
Sana16.06.2023
Hajmi238.43 Kb.
#1506220
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
Turkmaniston tojkiston qirgiziston

Maktabgacha ta'lim


Turkmanistonda maktabgacha ta’lim oilada, maktabgacha ta’lim muassasalarida oila bilan hamkorlikda amalga oshiriladi. Shaxsning har tomonlama barkamol kamol topishi, uni milliy va umuminsoniy ma’naviy qadriyatlar bilan yaqindan tanishtirish uchun oila mas’uldir.
Davlat bolalarni tarbiyalash va oʻqitishga koʻmaklashadi, ularning maktabgacha taʼlim muassasalarida turkman, ingliz va rus tillarini oʻrganishi boʻyicha ishlarni tashkil etadi, ushbu muassasalarni moddiy va moddiy taʼminlab beradi.

O'rta ma'lumot


Turkmaniston mustaqil taraqqiyotining birinchi bosqichida uning ta’lim tizimi (boshlang‘ich, o‘rta va oliy) sovet modeli bo‘yicha saqlanib qolgan. Biroq, 1993 yilda Prezident Saparmurod Niyozov bu sohada yangi siyosatni e'lon qildi; birinchi navbatda, to'qqiz yillik ta'limga o'tish boshlangan o'rta maktabga ta'sir qildi.
Turkmanistonda oʻrta taʼlim uch bosqichli umumtaʼlim maktablarida 10 yil davomida quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi:
boshlang'ich maktab (1-3 sinflar);
o'rta maktab - 5 yil davom etadigan o'rta ta'limning birinchi bosqichi (4-8-sinflar);
o'rta maktab - o'rta ta'limning ikkinchi bosqichi, 4 yil (9-10) sinflar uchun amalga oshiriladi.
2013-2014-o‘quv yilidan boshlab umumiy o‘rta ta’lim maktablari o‘n ikki yillik ta’limga o‘tadi. Oʻrta maktabda taʼlim olti yoshdan boshlanadi, boshlangʻich taʼlim birinchi sinfdan toʻrtinchi sinfgacha, 5-10-sinf oʻquvchilari asosiy oʻrta taʼlim bilan qamrab olinadi, 11-12-sinf oʻquvchilari umumiy oʻrta taʼlim, kimga ham o'z qiziqishiga ko'ra ta'lim tanlash imkoniyati beriladi.

Oliy ta'lim muassasalari


Turkmanistonda faqat davlat oliy ta’lim muassasalari faoliyat ko‘rsatmoqda. Ular bir necha guruhlarga bo‘lingan: universitetlar, akademiyalar, institutlar, konservatoriyalar, Mudofaa vazirligi, Ichki ishlar vazirligi, Turkmaniston Milliy xavfsizlik vazirligi universitetlari.
Universitetlar
– Magtimguli nomidagi Turkman davlat universiteti (TDU)
– Xalqaro Turkman-Turk Universiteti (HTTU)
– Turkman davlat tibbiyot universiteti (TDLU)
– S.A.Niyozov nomidagi Turkmaniston qishloq xo‘jaligi universiteti (TDHU)
akademiyalar
– Turkmaniston Davlat Badiiy Akademiyasi
Institutlar
– Turkmaniston xalq xo‘jaligi instituti
– Turkman davlat madaniyat instituti (TDMI)
– Turkman davlat transport va kommunikatsiya instituti (TDU va AI)
– Turkmaniston Milliy sport va turizm instituti (TMS we SI)
Turkman milliy jahon tillari instituti. D. Azadiy
– Turkmaniston Tashqi ishlar vazirligi Xalqaro aloqalar instituti (HGI)
– Turkmaniston davlat iqtisodiyot va boshqaruv instituti
– Seydiy nomidagi Turkman davlat pedagogika instituti
– Turkman davlat energetika instituti (TDEI)
– Turkmaniston davlat moliya instituti
– Turkman davlat neft va gaz instituti (TDN we GI)
– Turkmaniston davlat arxitektura-qurilish instituti
Konservatoriyalar
– Turkman milliy konservatoriyasi
Turkmaniston Mudofaa vazirligi, Ichki ishlar vazirligi va Milliy xavfsizlik vazirligining universitetlari
- nomidagi Turkmaniston Harbiy Akademiyasi. Saparmurod Turkmanboshi
– Turkmaniston Mudofaa vazirligi Saparmurod Turkmanboshi nomidagi harbiy institut
- nomidagi Turkmaniston Politsiya akademiyasi. Armiya generali S.A. Niyozov
– Turkmaniston Davlat chegara xizmatining Chegara qo‘riqlash instituti
Filiallar
- I.M.Gubkin nomidagi Rossiya davlat neft va gaz universiteti - I.M. nomidagi Rossiya davlat neft va gaz universiteti filiali. ULAR. Gubkin Ashxobodda
Prezident qaroriga ko‘ra, Ashxobodda ingliz tilida o‘qitiladigan yana bir oliy ta’lim muassasasini ochish masalasi o‘rganilmoqda.
Oliy o'quv yurtidan keyingi ta'lim
Turkmanistonda oliy o'quv yurtidan keyingi ta'limni 2007 yilda tiklangan Milliy Fanlar akademiyasida olish mumkin. Oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’lim kvotasi Turkmaniston Prezidenti tomonidan belgilanadi.
2013-yilda milliy oliy o‘quv yurtlari bitiruvchilarining 55 nafari aspiranturaga, yana ikkita davlat hisobidan doktoranturaga, 42 nafari klinik ordinaturaga, 241 nafari fan nomzodi ilmiy darajasiga abituriyentlarga, 9 nafari ilmiy darajaga qabul qilinadi. fan doktori.
Turkmanistonning amaldagi Konstitutsiyasining 38-moddasida har bir fuqaroning bilim olish huquqi e’lon qilingan, o‘rta ta’lim esa Konstitutsiyaga ko‘ra, majburiy va bepul, oliy ma’lumot olish imkoniyati mavjud.
Turkmanistonning 6 yoshga to'lgan fuqarolari bolalar bog'chalari va bog'chalarida maktabgacha ta'limni tugatgandan so'ng maktabga boradilar, u erda 12 yil ichida o'rta ma'lumot to'g'risidagi guvohnoma va o'qishni davom ettirish va kasb-hunar egallash imkoniyatiga ega bo'ladilar.
Turkmanistonda kasb-hunar ta’limi boshlang‘ich, o‘rta va oliy ta’limga bo‘linadi. Kasb-hunar ta’limi muassasalari boshlang‘ich va o‘rta kasb-hunar maktablaridan (sovet kasb-hunar maktablari va texnikumlarning vorisi)dan tortib, oliy o‘quv yurtlari (institutlar, universitetlar va boshqalar)gacha tashkil etiladi.
Boshlang'ich kasb-hunar maktablarida o'quvchilar o'rganilayotgan kasbga qarab 1 yildan 1,5 yilgacha, o'rta maktablarda 2 yildan 4 yilgacha o'qiydilar.
O'z navbatida, oliy kasbiy ta'lim bir bosqichli bo'lishi mumkin, uning oxirida "mutaxassis" diplomi (dastur 5-6 yilga mo'ljallangan) va ikki bosqichli - "bakalavr" (4 yil) / " magistr” (2 yil).
Va nihoyat, Turkmaniston ta'lim tizimi o'zining eng yuqori bosqichi - oliy o'quv yurtidan keyingi kasbiy ta'lim bilan toj oldi, uning maqsadi yuqori malakali ilmiy kadrlar tayyorlashdir.

Download 238.43 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling