Cho‘qqilar esa mohiyat, ob'yektlar, hodisalar, jarayonlar yoki mavjudlik tushunchalaridir

4.2. Tarmoqli semantik modellar
https://itteach.ru/predstavlenie-znaniy/setevaya-model-predstavleniya-znaniy
Bilimlarni taqdim etishning ushbu modeli amerikalik psixolog Quillian tomonidan taklif qilingan. Ushbu turdagi modellar semantik tarmoq deb nomlangan tuzilishga asoslangan. Semantik tarmoq bu bilimlarni tasavvur qilishning bir usulidir. Avval semantik tarmok psixologiyada uzoq muddatli xotirani tasavvur qilish modeli sifatida o‘ylab topilgan bo‘lsa, keyinchalik bu ekspert tizimida bilimlarni tasavvur qilish usullaridan biriga aylandi.
Semantik tarmoq bilimni tasavvur qilish va bilimi tarkiblash usuli sifatida ko‘rib chiqiladi. Umumiy holatda, semantik tarmoq predmet sohalarida - ma'lumotlarini graflar ko`rinishidagi modellari bo'lib, tepalari soha ob'ektlariga va yoylari ular orasidagi munosabatlarga mos keladigan grafik shaklga ega. Yoylarni taqdim etilgan bilim turiga qarab turli yo'llar bilan aniqlash mumkin.
Sun'iy intellekt tizimlarini qurishda semantik yondashuv tabiiy tilni tushunish tizimlarida, savol-javob tizimlarida, turli mavzularga yo'naltirilgan tizimlarda qo'llaniladi.
Semantik atama ma'noni anglatadi va semantikaning o'zi bu belgilar va ular belgilaydigan narsalar o'rtasidagi munosabatlarni o'rnatadigan fan, ya'ni belgilarning ma'nosini belgilaydigan fan.
Demak Semantika- simvollar va shu simvollardagi ob'yektlar o‘rtasidagi umumiy aloqadorlikni anglatadi. Ushbu modellar asosida cho‘qqilar va yoylar tushunchalari yotadi.
Tarmoqlar sodda va iyerarxik bo‘ladi, cho‘qqilar esa mohiyat, ob'yektlar, hodisalar, jarayonlar yoki mavjudlik tushunchalaridir. Ushbu mohiyatlar orasidagi munosabatlar yoylar orqali tasvirlanadi. Tushuncha sifatida odatda abstrakt va konkret ob'yektlar turadi, munosabatlar esa bu, qismiga ega, tegishli, … kabi aloqalardir.
Sodda tarmoqlar ichki strukturaga ega bo‘lmaydi, iyerarxik tarmoqlarda esa ayrim cho‘qqilar ichki strukturaga ega bo‘ladi.
Semantik tarmoqlarning xarakterli xususiyati bo‘lib uch tur munosabatning mavjudligi hisoblanadi:
1. Sinfning sinf-elementi
2. Xossa-mazmun
3. Sinf element andozasi

Semantik tarmoqqa misol:

choynak	Sinf	Sig`im
	Tarkib	m etal, chinni
	Misol	chinni

Ob'yektlar o‘rtasidagi iyerarxik munosabat o‘rnatish va semantik tarmoqda yagona semantikani-ma`noni kiritish uchun protsedur tarmoq ishlatiladi.
Tarmoq sinf (tasavvur) asosida quriladi; cho‘qqi, yoylar va ob'yektlar sifatida berilgan protseduralar.
Ma’lumotlar bazasidan qarorni topish muammosi semantik tarmoqni qo‘yilgan tarmoqqa javob beruvchi, ayrim tarmoqostiga mos keluvchi tarmoq fragmentini izlash vazifasiga olib keladi.
Odatda, ierarxiyani ifodalash uchun ishlatiladigan yoylarga "to'plam", "kichik to'plam", "element" kabi yoylar bo`ladi.
Tabiiy tillarni tavsiflash uchun ishlatiladigan semantik tarmoqlar "agent", "ob'ekt", "qabul qiluvchi" kabi yoylardan foydalanadi.
Tushunchalar odatda mavhum yoki aniq ob'ektlar bo'lib, munosabatlar "bu" ("is"), "uning qismi bor" ("qismi bor"), "tegishli", "sevadi" kabi munosabatlardir.
Semantik tarmoqlarning bir nechta tasniflarini (sinfini) kiritish mumkin.