D. A. Boymatova O‘zbek tilining sohada qo’llanilishi

Noverbalmuloqot-Noverbalmuloqotyuzifodalari, imo-ishoralarvashuningdek, yaxshilabtikilganharakatlarorqaliamalgaoshiriladi. Odamlarko'pog'zakibo'lmaganmuloqotqilishadi. Ikkikishiningbir-birlariningtillarinibir-biribilanaloqaqilishinibilmasliginiko'rganmisiz?
Ularjudako'pqiyinchiliklarniboshdankechirayotganbo'lsalar ham,

ularqandaydirtarzdayuzma-yuz,

ko'ztegishivaqo'llarningharakatibilanxabarnietkazmoqchibo'lgannarsalarinibir-

birlarigaaytaolishadi.

Negatilnibiladiganodamlarhaqidagapirishgashunchalikborasiz?

Onao'zharakatlariorqaliyangitug'ilganbolasibilanaloqaqiladiva bola

tezdauningistaklarinitushunishnio'rganadi. Go'dakhechqandaytilbilmaydi, ammo

onao'zbolasihaqidahammabiladi, bola qandayharakatlarqilishivatovushlarnichiqarishiyokichiqarishiusullariyordamida. Bularningbarchasiog'zakibo'lmaganaloqa.

Hattoishjoylarida, maktablarda, ko'chalardanoverbalaloqabo'libo'tadi. Ishjoyida, jamoaa'zolarivamenejero'rtasidanoverbalbo'lmaganaloqabo'lishimumkin. Birmisoluchun, bo'ysunuvchio'zqavminingchehrasiyokiyuzifodasiyordamidao'ziningyuqoridarajadagioda mningkayfiyatinitushunishnio'rganadi.

Sinfxonasidao'qituvchiningchaqnashiuningqichqirishiyokiso'kishidanko'rasamaralidir. Haqiqiyhayotdaog'zakibo'lmaganmuloqotog'zakimuloqotdanustuvorroqekanliginita'kidla
ydi, chunkibirinchitaassurotodamningishonchivatanatiliorqaliamalgaoshiriladi,


bunoverbalmuloqotningbirturi.


Endiog'zakivanoverbalmuloqoto'rtasidagifarqniquyidagichaumumlashtiramiz.
81

Og'zakivanoverbalbo'lmaganaloqao'rtasidagifarqnima?
	 Tilso'zlashuvningmuhimqismidir,			chunki	u
		so'zlarorqaliog'zakimuloqotgayordamberadi. Bu bizgafikrlarimizni, g'oyalarimizni,
		fikrlarimizni,	hattointilishlarimiznivaumidsizliklarimiznietkazishdayordamberadi.
		Biroq, tanatili, yuzifodalari, ko'zharakativaimo-ishoralarog'zakibo'lmaganaloqa
		deb	nomlanuvchialoqaningmuhimqisminitashkiletadi.

Noverbalog'zakialoqaempatiktinglashdajudasamaralibo'lib, og'zakivanoverbalso'zlashuvlarbirmaqsadgaxizmatqiladi, garchiba'ziholatlarbo'lsa, og'zakiso'zlashuvorqaliog'zakimuloqotoshibboradi.
“O’zbek tilini sohada qo’llanilishi” fanidan talabalar bilimini baholash MEZONI
Oraliq nazoratlar va yakuniy nazorat o’quv jarayoni jadvali asosida o’tkaziladi. Talabalarning bilimini O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim

vazirining 2018-yil 9-avgustdagi 19-2018-sonli buyrug’ining ilovasi bilan tasdiqlangan “Oliy ta’lim muassasalarida talabalar bilimi nazorat qilish va baholash tizimi to’g’risida”gi Nizomning 2-§ 15-bandi asosida baholanadi.

Talaba mustaqil xulosa va qaror qabul qiladi, ijodiy fikrlay oladi, mustaqil mushohada yuritadi, olgan bilimlarini amalda qo’llay oladi, fanning (mavzusning) mohiyatini tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo’yicha tasavvurga ega deb topilganda – 5 (a’lo) baho;

Talaba mustaqil mushohada yuritadi, olgan bilimini amalda qo’llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo’yicha tasavvurga ega deb topilganda - 4 (yaxshi) baho;

Talaba olgan bilimini amalda qo’llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo’yicha tasavvurga ega deb topilganda – 3 (qoniqarli) baho;

Talaba fan dasturi o’zlashtirmagan, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunmaydi hamda fan (mavzu) bo’yicha tasavvurga ega emas deb topilganda – 2 (qoniqarsiz) baho bilan baholanadi.

Nazorat turlarini o’tkazish bo’yicha tuzilgan topshiriqlarning mazmuni talabaning o’zlashtirishini xolis (obektiv) va aniq baholash imkoniyatini berilishi shart.