Eritmalar konsentratsiyasi
Eritmaning biror macca birligida erigan modda miqdorini ko’rcatuvchi kattalik eritmaning konsentratsiyasi deyiladi va C - harfi bilan belgilanadi.
Eritma konsentratsiyasini ifodalashning quyidagi turlari mavjud:
a) erigan moddaning macca ulushi (ω) yoki foiz konsentratsiya (C%);
b) molyar konsentratsiya (Cm, mol/l);
v) normal yoki ekvivalent konsentratsiya (Cn; N, mol-ekv/l);
g) titr (T, g/ml);
d) molyal konsentratsiya (m, mol/1000 g);
e) molyar qism (N, ulchov birligi yuq yoki %; ulushbirligi yoki %).
Har bir konsentratsiya turini alohida qarab chiqamiz.
Foiz (protsent) konsentratsiya. Har qanday eritmaning 100 grammida erigan moddaning gramm miqdorini ko’rcatuvchi qiymat foiz (protsent) konsentratsiya deyiladi. Foiz konsentratsiya quyidagi formula yordamida hicoblanadi:
Ko’pchilik hollarda bu konsentratsiyani "macca ulushi" holida ifodalanadi.
Uning ma’nosi — eritma umumiy og’irligining qanchasi erigan modda hiccasiga to’g’ri kelishini bildiradi.
Molyar konsentratsiya .Eritmalarning molyar, normal konsentratsiyalari va titr hajmiy konsentratsiyalar qatoriga kirib, eritmaning hajm birligida erigan moda miqdorini ifodalaydi.
1 litr (100 ml) eritmada erigan moddaning «mol»lar miqdorini ko’rsatuvchi qiymat molyar konsentraitsya deyiladi. Uni hisoblash formulasi:
bo’ladi.
Bu yerda: V – eritmaning hajmi, n – V hajmga ega bo’lgan eritmada erigan moddaning miqdori, ya’ni “mol”Lar soni. Agar n = m/M va hajmini millilitrda ifodalasak, o’ holda:
bo’ladi
Bu yerda: mmodda – erigan moda massasi, g; M – erigan moddaning molyar massasi, g/mol.
Normal (ekvivalent) konsentratsiya. Har qanday eritmaning 1 litri (1000 millilitr) da erigan moddaning gramm-ekvivalent coni (ekvivalent miqdori) ni bildiruvchi qiymatga normal konsentratsiya deyiladi. Normal konsentratsiyani hicoblash formulalari:
yoki va
V = 1000 ml ekanligini e’tiborga olsak:
bo’ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |