D tojiboy еva, F. Xusainova

 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
153 
ISLOMDAGI DINIY LAVOZIMLAR, UNVONLAR VA MANSABLAR 
(maqomiga ko
’ra) 
 
Xalifa 
–  butun  dunyo  musulmonlarining  diniy  va  dunyoviy  oliy  hukmdori; 
Payg
’ambarning noibi, o’rinbosari; hozirda tarixga aylangan mansab. 
Amir  al-mo
’minin  –  mo’minlar  amiri  dеgani  bo’lib,  ilk  islom  davridagi  xalifalar 
(Muhammad payg
’ambar o’rinbosarlari)ning unvoni. Diniy, dunyoviy, harbiy hokimiyat 
yakka  hukmdor 
–  xalifa  qo’lida  jamlanganligi  uchun  bu  vazifalarni  bajaruvchilar 
“xalifa”,  “imom”,  “amir”  istilohlari  o’rniga,  har  uchala  mazmunni  ifodalovchi  yagona 
ana  shu 
“Amir  al-mo’minin”  istilohi  bilan  atalgan.  Bu  unvonni  birinchi  bo’lib  xalifa 
Umar qabul qilgan. Undan k
еyingi barcha xalifalar ham shu unvon bilan atalganlar. 
Muftiy 
–  “fatvo  beruvchi”,  “diniy  qarorlar  chiqaruvchi”  ma'nolarini  anglatadi; 
sunniylikda  oliy  martabali  ruhoniy;  uning  fikr  va  qarorlari  fatvolarda  bayon  etilib, 
musulmonlar uchun dasturilamal hisoblanadi; aqoid olimi, Qur
’oni Karimni sharhlovchi, 
fatvo  beruvchi,  shariat  hukmini  bayon  etuvchi  qonunshunos;  mamlakatning  diniy 
rahnamosi. Diniy qurultoyda saylanadi.