D tojiboyeva, A. Yo‘ldoshev maxsus fanlarni o'qitish metodikasi

«IQTISODIY RESURSLAR YA JAMIYAT EHTIYOJLARI» mavzusida seminar darsining texnologik xaritasi Texnologikbosqich, vaqt
Faoliyatning mazmuni
0‘qituvchi		Talabalar
Mavzu bo'yicha dars o'tishga tayyorla­ nish	Talabalarni axborot, dars jarayonida amalga oshirilishi lozim bo'lgan top­shiriqlar bilan ta’minlash maqsadida: munozara uchun savollar tayyor- laydi; mini-test savollari, masala-mashqlar tuzadi yoki kafedra tomonidan tuzil- gan bo'lsa, mavzu bo'yicha tanlab, dars o'tishga tayyorlaydi; mavzu bo'yicha ko'rgazmali va tarqatma materiallar tayyorlaydi, dars o'tish metodlarini tanlaydi. Dars o'tishning texnologik xaritasini tayyorlaydi.		Seminarga tayyorlani- shadi.

1 bosqich Kirish: av­valgi mavzu bi­lan bog‘!ash. Mavzuni o'rganishni motivatsi- yasi 5-8 daqiqa	Avvalgi darsda o'tilgan iqtisodiy qonunlar va kategoriyalarning maz­munini qisqacha (blits)-so‘rov meto­dini qo'llab esga solinadi. Yangi mavzuni e’lon qiladi, uni o‘tgan mavzu bilan bog'laydi. Mavzuning maqsadi, darsning natijasi va uni o‘tkazish rejasini e’lon qiladi. Testlar, masala-mashqlaming vazifasi, ularni talabalar bilimini chuqurlashtirishga ta’sirini ko‘rsatib beradi.	Og'zaki javob beri- shadi. Asosiy tu- shun- chalaming mazmunini aytishadi. Eshitadilar.
II Asosiy bosqich. Talabalarni bilim ol- ishda faol- lashtirish. Seminar darsining birinchi sa- voli muho- kamasi. Individual ishlash 10-12 daqiqa	2.1.1.Talabalarga: inson yashashi uchun nimalar kerak? Nega ehtiyoj­larga turli jihatdan yondashib, ularni turli guruhlarga bo'lamiz? Bunga qanday ehtiyoj bor deb o'ylaysiz? de­gan savollar bilan murojaat qilinadi. «Munozara» metodi qo'llaniladi. Muhokamani yakunlaydi.	2.1.1. Eshitadilar, javob beradilar, muhokama qiladilar
Seminar- ning ik­kinchi savoli mu- hokamasi. Individual va guruh bilan ish­lash 10-12 daqiqa	2.2.1,0‘zbekistonda fuqarolarning ehtiyojlari shakllanishining o‘ziga xos xususiyatlari bormi? Sizningcha, bunga qanday omillar ta’sir ko'rsatadi? «Aqliy hujum» metodi qo'llaniladi. 2.2.2 Kichik guruhlarda aytilgan fikrlarni saralab, baho berish amalga oshiriladi. Muhokamani yakunlaydi.	2.21. Awal individual tarzda, so'ngra ki­chik gu- ruhlar mu­hokama qilib javob beradilar
Uchinchi savol mu-	2.3.1.Savol bo'yicha tuzilgan test va javob jadvali tarqatiladi.	2.3.1.Tala­balar jad-

hokamasi. Individual ishlash 8-10 daqiqa	Test javoblarini yig'ishtirib oli- nadi Test javoblarining muhoka­masini uyushtiradi. Muhokamani yakunlaydi.	valni to'ldirisha­di. 2.3.2. Test javob­larini mu­hokama qilishadi
To'rtinchi savol mu- hokamasi. Kichik gu­ruhlarda ishlash 10-12 daqiqa	Kichik guruhlarga masala va mashqlar tarqatiladi. Har bir kichik guruh top- shiriqlarni yechishi va javobini taqdim etishini nazorat qiladi. Topshiriqlaming javobi tarqatiladi.	Ma- sala-mashq- lami yechishadi. Ular­ni javobi bilan sol- ishtiri- shadi.
Seminar- ning beshinchi savoli mulio- kamasi. Kichik gu­ruhlarda ishlash 10-15 daqiqa	«Qaror qabul qilishning qadam-baqadam modeli», «Qaror qabul qilish setkasi» tarqatma mate- riallarini kichik guruhlarga beradi. Kichik guruhlar tomonidan cheklangan resurs (kitob, jurnal)Iarni tanlashni tashkil qiladi. Qaror qabul qilish setkasini to'ldirishni va kichik guruhlar taqdi- motini tashkil qiladi.	Tar­qatma ma­terial bilan tanishadi- lar. Kichik guruhlar tanlaydilar. Qaror qabul qilish setkasini to'ldiradilar Nima sababdan tanlaganla- rini, tanlov mezonlari qanday va nima sa­babdan o'zgarishini izohlaydilar
Oltinchi . savol mu-	2.6.1. «Iqtisodiyotning bosh muammosi nimalardan iborat	2.6.1. Ki­chik gu-

hokamasi. Kichik gu­ruhlarda ishlash 8-10 daqiqa	bo'lishi mumkin? Nima sababdan uni bosh muammo deymiz» degan savol qo'yadi. Kichik guruhlarda muhoka­mani tashkil qiladi. Muhokamani yakunlaydi.	ruhlar mu­hokama qiladilar. 2.6.2. O'z flkrlarini bildiradilar
Yettinchi savol mu- hokamasi Kichik gu­ruhlarda ishlash 8-10 daqiqa	Ayrim ehtiyojlarni qondirish darajasi ko'rsatilgan statistik ma’lumotlar tarqatiladi. Ehtiyojlarning qondirilish da- rajasini yana qanday iqtisodiy ko'rsatkichlar orqali ifodalash mum- kinligi muhokamasini tashkil qiladi.	Sta­tistik ma’­lumotlar bilan tani- shadilar. Ki­chik gu­ruhlarda muhokama qilinadi. Har bir kichik guruh va- kili guruh fikrini bildiradi
III. Yakuniy bosqich 5-8 daqiqa	Talabalarga har bir kichik gu- ruhning darsda faol qatnashishini ba- holashni taklif qiladi: birinchi o‘rin - 1 ball; ikkinchi o‘rin — 0,8 ball; uchinchi o'rin — 0,7 ball; to'rtinchi o'rin — 0,6 ball; beshinchi o'rin — 0,5 ball. Darsga yakun yasaydi. Talabalar diqqatini asosiy masalaga qaratadi, seminar darsiga tayyorlanishda nima- larga e’tibor qaratilishi lozimligi haqida, tushunmay qolgan savollarni o'quv adabiyotlaridan o'qish haqida ko'rsatma beradi.	3.1. Kichik guruhlarni topshiriqni bajarish bo'yicha bajargan ishlari va bildirgan fikrlari asosida qo'yilgan ballar e’lon qilinadi.

	a	b		V			g			d
1
2
3
4
5
Ilova 2(3.2) Birinchi kichik guruh uchun topshiriq: 1. Zahro opasi va singlisi Adiba bilan kichik korxona ochdi. Zahro bir yilda 400 dona qizlar ko'ylagi yoki 450 dona erkaklar ko'ylagi tika oladi. Opasi esa 350 dona qizlar ko'ylagi yoki 400 dona erkaklar ko‘vlagi tika oladi. Singlisi esa 300 dona qizlar ko‘ylagi yoki 350 dona erkaklar ko‘ylagi tika oladi. Oilaviy kichik korxonaning ishlab chiqarish imkonini hisoblang va uni grafikda tasvirlang. T/N Individual ehtiyoj — bu har bir oilaning, jamoaning ehtiyoji bo‘lib, u birgalikda yashash va faoliyat yuritishga bo'lgan ehti­yojni o‘z ichiga oladi. Guruh ehtiyoji — bu oilaviy yoki kishilaming biror maqsadda birlashgan to‘pi, mehnat jamoasi, turli uyushmalar ehtiyojlari bo'lib, birgalikda yashash, faoliyat yuritish jarayonida vujudga keladigan umumiy ehtiyojlardir. 3. Umumjamiyat ehtiyojlari — mamlakat miqyosida, qolaversa, yer shari miqyosida insonlarning bir butun bo‘lib tarkib topgan ehtiyojlaridir.