Dak raisi “Arxitekturaviy loyihalash”

Bakalavr diplom loyihasiga
«QURILISH KONSTRUKSIYALARI» BO`LIMI


Mavzu: Jizzax viloyati, Baxmal tumanida tibbiyot markazi binosi taklif loyihasi
Diplomant: F.Saloxiddinova __________
(F.I.Sh., imzo)
Bo`lim bo`yicha
konsultant:__ O`.Ablayeva._________
(F.I.Sh., imzo)
Mutaxassislik bo`yicha
konsultant:___ E.Kuldashev._ _________
(F.I.Sh., imzo)


Jizzax viloyati, Baxmal tumanida tibbiyot markazi binosi taklif loyihasi
QURILISH KONSTRUKSIYALARI ISHLARI
Jizzax viloyati, Baxmal tumanida tibbiyot markazi binosi taklif loyihasi g`ishtli qalinligi 380 mm devordan tashqil topgan. Bino zilzila joylashishligi 8 ligi uchun 12 ta joydan serdichniklar yer tuladan to z qavat yopmasigacha davom ettiriladi va ora, ustki yopma plitalari tekisligida zilzila belbog`i bilan kuchaytililib ushbu binomiz kuyidagi kanstruksiyalardan tashqil topgan:
Eng sovuq sutkalarning temperaturasi t_h=8⁰C
Iyul oyining o`rtacha temperaturasi t<sub>h</sub>=26<sup>0</sup>C
Tashqi havo sutkaboy o`zgarishining iyul oyidagi maksimal temperaturasi
A_th=24,2⁰C
G`arbga qaragan vertikal sirtga Jmaksimal =740 Vt/m<sup>2</sup>
G`arbga qaragan vertikal sirtga Jo`rtacha =169 Vt/m<sup>2</sup>
Respublikamizdagi iyul oyidagi shamolning o`rtacha tezliklarining qaytalanishi
16% dan ko`p bo`lgan minimal qiymati m/s ga ega.
Loyihalash uchun iqlimiy va fizikaviy-geologik ma`lumotlar.
QMQ-2.01.01.94 bo`yicha. SHamolning bosh yo`nalishini aniqlash.
Qurilish konstruksiyalari deganda qurilish ishlari jarayonida o`zaro bog`langan elementlardan yaralgan bino yoki inshootning turli vazifaga mo`ljallangan (bino devori, tom, yopma, poydevor va shunga o`xshash) qismi tushuniladi.
Poydevor binodan tushadigan yuklarni kabul kilish va uni zaminga uzatish uchun muljallangan kutarib turuvchi tuzilmalar (konstruksiyalar) poydevorlar deb ataladi. Poydevorlarga kuyiladigan talablar birinchi navbatda ag`darilishiga nisbatan puxtalik va ustivorlik hamda poydevor tagi tekisligida sirpanishga nisbatan talablar kuyiladi.
Poydevor konstruksiyasi temirbeton bolib 400 mm ni tashqil etadi.
Poydevorlarning puxta-mustaxkamligiga tegishli materiallar (tabiiy) ishlatish ustivorligiga esa poydevorga tosh, beton va temir beton hisoblashda nazarda tutiladigan hamma kuchlarning (kupincha sikuvchi kuchlarning)teng ta`sir etuvchisi poydevor tagining urtasidan utadigan qilib shakl berish yuli bilan erishiladi. Poydevorlarnging uzoqqa chidashi umuman binoning xizmat kilish muddatiga mos bulishi kerak. Buning uchun ular zarur sovuq bardoshlikka va zangbardoshlikka ega bulishi, sizot suvlari ta`siriga chidamli bulishi kerak.Industriallik va tejamlilik talablari yigma poydevorlardan va mahalliy materiallardan keng foydalanishda uz aksini topadi. Binoning yertulalari bulganida poydevorlarga ulardan foydalanish (ekspluatatsion) talabdari kuyiladi.
Bino va inshootlarni loyixalash va uni tiklash jarayonida poydevor tuzilmasini tanlash va uning sifatini ta`minlashga ayniksa katta e`tibor bermok darkor. Chunki binoning kuzlangan muddatgacha xavfsiz xizmat kilishda poydevor tuzilmalarining aloxida urni bor.
Ilgari aytib utilgandak, poydevor turini va uning quyilish chuqurligini tanlashda joyning injenerlik –geologik va gidrogiologik shart –sharoitlari birinchi navbatda hisobga olish zarur.
Buni biz (Fargona, Andijon, Namangon viloyatlarini uzichiga olgan) Farg`ona vodiysi misolida kursak o`zining injenerlik-geologik va gidrogeologik shart-sharoitlarining xilma-xilligi bilan ajralib turadi.Bu yerlarda kurilish sharoitlari yaxshi bulgan joylar bilan bir katorda injenerlik-geologik va gidrogeologik shart –sharoiti uta ogir (murakkab) hamdaumuman kurulish uchun yaroksiz joylar ham mavjud. Ayrim joylarda sizot suvlarining yer yuziga juda yakin (0,8-1,5) joylashganligi ular tarkibida yemiruvchi tuz(sulfat)lar mavjudligi, gruntlarning ham shur va shurxok turlari tarkalganligi sababli bu yerlarda poydevorlar kurilishiga aloxida etibor bilan qarash zarur. Devorlar binolarning asosiy kismi bulib, kutarib turish va tusish vazifalarini bajaradi.
Orayopmalarga quyiladigan talablar.Ularning vazifasidan kurinib turibdiki, ular binoning kutarib turuvchi va ayni bir vaqtga iqtisoslovchi qismlari hisoblanadi. Ora yopmalar kutarib turuvchi qismlar sifatida mustaxkamlik talablariga, kismlar sifatida esa tovushdan va issiqdan izolyatsiyalash talablariga javob berishlari kerak (keyingitalab – chordoqli vayertulaustidagi orayepmalar uchun). Orayepmalarga, shuningdek, utgachidamlilik va uzoqqa chidash, industriallik va konstruktiv yechimlarning tejamli bulishi kabi talablar kuyiladi.
Pollarga quyiladigan talablar. Fukaro binolarining pollari mustaxkamlik (zarbga, yeyilishga nisbatan) va sanitariya-gigena talablariga javob berishi: egiluvchan bulishi (yurish yengil bulishi uchun), birok likillamasdan turishi, shovkin chikarmasligi, uy-joylarda issik bulishi, namlik ko`proq bo`lgan binolarda suv utkazmaydigan bulishi, chang yuktirmadigan bulishi, oson yigishtiriladigan, sillik bulishi, sirpanchik bulmasligi kerak. Bundan tashkari, pollarni tuzatish kulay bulishi, industrial, tejamli va tashqi kurinishi chiroyli bulishi kerak.
Pollarning qismlari. Pollar birin-ketin yetuvchi katlamalardan iborat. Grunt yeki orayepmalarning kutarib turuvchi turuvchi kismi pol uchun zamin buladi. Grunt buyicha yetkiziladigan pollarda, yuk asosan tushama katlam orkali taksimlanadi. Tushama katlam kalinligi 100-200 mm li yaxlit betondan, kalinligi kamida 80mm bulgan ohak-chakiktosh katlamidan, qalinligi kamida 600 mm bulgan asfalt-beton katlamidan va boshkalardan iborat bulishi mumkin.. Tushama katlam turini va uning qalinligini tanlash bir kancha omillarga va avvalambor yuqorida joylashgan qatlamlarning kattikligiga boglik.
Bino tom bilan tugaydi, u binoni yogin-sochindan va oftob nuridan v.x. ximoya qiladi. Tom tarkibiga nishab stropilar kurinishidagi kutarib turuvchi qism, stropila fermalari, temir-beton panel va yopma kiradi.
Tomlarga quyiladigan talablar. Tomning kutarib turuvchi kismiga kor, shamoldan hosil buladigan yuklamlar va tomning uz ogirligi tushadi u msutaxkam, bikir va ustivor bulishi kerak: yopma – suv utkazmaydigan, yengil, atmosfera ta`sirlariga chidamli bulishi zarur. Umuman olganda, tom konstruksiyasi industrial va tejamli bulmogi darkor. Tomning kutarib turuvchi asosini mustaxkam konstruksion materiallardan: yegoch, metall (pulat, alyuminiy) va temir-betondan tayyorlanadi. Yopma ruxlangan pulatdan, tulkinsimon asbest-sement listlardan, cherepitsa va urama materiallar (tol ruberoid, gidroizol) dan tayyorlanadi, ular atmosfera ta`sirlariga yaxshi karshilik kursatadi.
Tomlarning turlari. Chordoq bor yuqligiga qarab chordoqli va chordoqsiz yoki boshqacha aytganda qo`shma tomlar bo`ladi.
-chordoqli tomlarda chordoqning xajmidan muxandislik kommunikatsiyalari va jixozlarini: isitish va shamollatish sistemalarining tarmoklarini, liftlayarning mashina xonasini joylashtirish uchun foydalaniladi. Odamlarning utishi, tomni kuzdan kechirish va tuzatish uchun kulay bulishi maqsadida chordoqning kutarilgan kismi kamida 1,9 m balandlikda, past qismi kamida 0,4 m balandlikda bulishi kerak.
Zinalar qavatlar aro aloqa qilish, bog`lanish, va xalokat yuz berganida odamlarni xavfli joydan chikarish uchun xizmat kiladi. Keyingi xolni hisobga olib, g`isht-tosh binolarning asosiy zinalari, odatda yenmaydigan zina kataklariga (devor va chordoq yopmalarining utga chidamli konstruksiyalari hosil kilgan xonaga, joylashtiriladi. Ko`pincha zina kataklari bino kompozitsiyasining muxim elemennti va hamma vakt uning bikirlik elementi hisoblanadi.
Poydevori: - quyma betondan iborat bulib kalinligi 400 mml bulib chukurligi polga nisbatan 2, 5 metr chukurlikda bulib poydevor lentali yostigini eng chekka devor tagidagi poydevor eni V<sub>1</sub>= 1,0; 1,20 m, urta poydevor tagidagi yostiq eni 1,20 m ni tashqil kiladi. Poydevor uchun beton sinfi V 12,5 va GOST 5727 =80 A – II armatura sinfidagi armatura turlari bilan jixozlangan. Poydevori tashqi sirti kizdirilgan bitum bilan 2-martagina surkalgan.
Tashqi devor: - G`ishtdan iborat bulib, devor kalinligi b=380 mm 1 ½ katorli, gisht ulchamlari 250x120x65 mm ni tashqil etib, ushbu binoning devori sement-kum korishmasi markasi M5O dan kam bulmagan korishma bilan teriladi.
Har 6-7 qatordan keyin ichki va tashqi kalin devorlar birikish burchaklariga uzunligi 12-1,5 m uzunlikdagi Vr-1 GOST 6727-82 armatura diametri Ǿ 3 mm li simli turlar bilan jixozlangan.
Ichki qalin devor: - pishik gishtdan iborat bulib, devor kalinligi b=380 mm 11/2 katorli, g`isht ulchamlari 250x120x65 mm ni tashqil etadi, ushbu binoning devori sement-kum korishmasi markasi M50 dan kam bulmagan korishma bilan teriladi.
Orayopma: -qavatlararo yopma binolarning ichki fazosini qavatlarga bo`lib turuvchi gorizontal to`siq konstruksiyadir. Ora yopma konstruksiyalari otsek chegarasida gorizontal va vertikal tekisliklar bo`yicha bikr mustahkam. Vertikal elementlarga bog`langan. Bu bog`lanish gorizontal kuchlarni vertikal elementlarga uzatishi zilzila jarayonida konstruksiyalarning birgalikda ishlashini ta`minlaydi.

Zinapoya –maydoni va kadami yigma temirbetonli konstruksiyalardan tashqil topgan bulib, uningseriyasi 1.271.1 –1 vipusk, maydoni 1,272.1 – 1 vipusk – 1 lardan iborat bulib, markasi S – LM 30 – 12; S - LPU 26 – 14 lardan iborat bulib, zinapoya kadami uzunligi 3,0 metr, eni 1,20 metr, balandligi N =1,50 metr, zinapoya maydonining uzunligi 2,6 metr, eni 1,35 metrkalinligi 280 mmdan 120 mmgacha tashqil etadi. Zinapoya tusigi: - metal prokatlardan tashqiltopgan zinapoya tusigi seriyasi 1.238 – 1, vipusk 1, zinapoya tusigini kundalang kesimik va drat shaklida bulib tusik uzunligi L= 3,4 m, balandligi N= 1m tashqilkiladi.

Serdechnik: - Quyma ustun kundalang kesimi 380 x 400 mml iborat bo`lib betonsinfi V 15, armaturalar sinifi A – III GOST 5781 – 80 armaturalar bilan karkaslar 250 x 250 mml bulgan armaturalar bilan jixozlangan. Cherdakli tom yopma:- binoning ustki yakunlovchi va uni qor, yomg`ir va boshqa nobop ta`sirlardan himoya qiluvchi qismidir. Bino tomi; Manalitli gidro ezalyatsiya bilan qoplangan.

Pollar: - binodagi xonalarda inson uchun shinam sharoit yaratish va sanitariyagigiyena talablariga javob beradigan sirt hosil qilish uchun yertula, sokol va qavatlararo yopmalar ustida yoki birinchi qavatlarda bevosita grunt ustida pol qilinadi.

Loyihalanayotgan binomiz jamoat ya`ni sanatoriya sog`lomlashtirish binosi bo`lgani uchun undan xonalarning foy-dalanish sharoitidan kelib chiqib, oshxona, yuvinish xonasi va yo`lak pollari keramik plitadan bo`lib qalinligi 50 mm li plitalardan o`rnatiladi, qolgan bemorlar uchun joylashtirilgan xonalar taxta pol kalinligi V=29 mm taxtalar urnatilgan. Umumiy omborxona betonli va sementli pollar o`rnatiladi.

Tutashtirgichlar: - sifatida yigma temir betonli tutashtirgichlar bulib ularning seriyasi 1,138 – 10 vipusk 1, markasi 2pr 27.38. 19- 72 A IV 2pr 24.38. 19- 72 A IV 2pr 21.38. 19- 72 A IV 2pr 18.38. 19- 72 A IV 2pr 16.38. 19- 72 A IV va 1pr 24. 12. 19 – 38 A III lardantashqiltopganbulibuzunliklari 2,7 m 2,4 m 2,1 m 1, 8 m 1,6 m 1,5 m bulibeni V=38 sm 12sm balandligi N = 19 smdaniboratbulgankanstruksiyalartanlabolingan