Darsning maqsadi. Xujayra tuzilishi va uning organoidlari tuzilishi va vazifasini bilish Umumiy tushuncha

6-labaratoriya mashg’uloti

• Mavzu: Hujayra organizmlarining moddiy asosi ekanligini tahlil qilish

Darsning maqsadi. Xujayra tuzilishi va uning organoidlari tuzilishi va vazifasini bilish

Umumiy tushuncha.

• Xujayra- tirik organizmning tuzilish asoslari,yashash jarayonlarini taminlovchi hamda irsiy belgilarni o’zida mujassamlashtirgan tuzilmadir.Binobarin, o’simlik yoki hayvonlar bir butun organizm holida hujayralar va hujayralararo tuzilmalar yig’indisidan tarkib topgan. Fizeologik holatga ko’ra, hujayralar shakli va tarkibi har hilligi bilan bir biridan farq qiladi yani hujayralarning vazifasi ularning shaklini belgilaydi.Tarixiy biologik rivojlanish nuqtai nazaridan qaraydigan bo’lsak, xayotyer yuzasidagi jonsiz materiyaning jonli materiyaga aylanishdan, aniqroq qilib aytganda, hujayralar paydo bo’lishidan kelib chiqqan.

Xujayralardan tashkil topgan tirik tabiat olamining barcha organizmlari ikki yirik guruhga bo’linadi

• 1. Prokariotlar (Pro-avvalgi, Kariop- Yadro) Bakteriyalar ko’k yashil suvo’tlari, yadrosiz hujayralar. Ularning oziqlanishi geterotrof ham – Avtotrof yoki fotorof jarayonlari bilan boradi, ko’payishi-jinsiz. 2. Eukariotlar bir hujayralilar, zamburg’lar,o’simliklar va hayvonlar hujayarlari

Malumki, xozirgi fan nuqtayi nazaridan qaraganda tirik organizmlarning rivojlanishida nuklein kislotalar-(DNK) va(RNK) lar asosiy vazifani bajaradi. Ular organizm uchun zarur bo’lgan oqsil moddalarni sintezlaydi va o’zida ginetik malumolarni saqlab keladi

Hayvon hujayrasi 1-lizosoma 2-ribosomalar 3-mitoxondriyalar 4-golji majmuasi 5-sentriola 6-endoplazmatik to’r 7-yadro 8-yadroning membranasi 9-yadrocha 10-xromatik 11-vakuola 12-silliq endoplazmatik to’r 13-sitoplazma membranasi 14- sitoplazma 15-pinositoz pufakcha

• Hayvon hujayrasi 1-lizosoma 2-ribosomalar 3-mitoxondriyalar 4-golji majmuasi 5-sentriola 6-endoplazmatik to’r 7-yadro 8-yadroning membranasi 9-yadrocha 10-xromatik 11-vakuola 12-silliq endoplazmatik to’r 13-sitoplazma membranasi 14- sitoplazma 15-pinositoz pufakcha

E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT Ibragimov Alijon