Dastlabki davrlarda psixologiya fanining pivojlanishi

---

ORENTAL UNVERSITET Pedagogika 
pisixalogiya fakultet sirtqi 1 - kurs 5-
gurux talabasi Djumaniyazova 
Shaxinaning Amaliy psixologiya 
nazariyasi va tarixi fanidan tayyorlagan 
slaydi

---

MAVZU
: DASTLABKI 
DAVRLARDA PSIXOLOGIYA 
FANINING PIVOJLANISHI

---

REJA

---

Psixologiya – miyada voqeylikning obrazi sifatida sodir 
buluvchi psixika xaqidagi, psixik faktlar, qonuniyatlar va 
psixikaning mexanizmi tug’risidagi fandir, insonning 
shaxsiy xarakterga ega bulgan faoliyati voqeylikning 
miyadagi obrazi asosida va shu obraz yordamida qilinadi.
Psixologiya sizi yunoncha «psyuxe», ya`ni jon va
«logos», ta`limot degan ma`noni anglatadi.
Sezgi, idrok, diqqat, xotira, tafakkur, Iroda, xayol va
boshkalarni psixika yoki psixik jarayonlar deb ataymiz.»

---

---

Psixologiyaning predmeti. «Psixologiya» 
so’zi ikkita grek so’zlaridan - «rxusGge» -jon, 
Rux va «Logos» - ta`limot, ilm so’zlaridan iborat
bo’lib, an`anaviy ma`nodagi inson ruxiy
dunyosiga aloqador barcha xodisalar va jarayonlar
uning predmetini tashkil etadi. Boshkacha qilib
aytganda, Psixologiyaning predmeti xar
birimizning tashqi olamni va o’z-o’zimizni
bilishimnzning asosida yotgan jarayonlar, 
xodisalar, xolatlar va shakllangan xislatlar tashkil
etadi. Psixologiya buyicha adabiyotlarda uning
predmetini qisqacha qilib, psixikadir, deb ta`rif
berishadi.

---

Lekin bu qisqa ta`riflardan psixikaga aloqador jarayonlar
ongning aks ettirish shakllari ekan, degan yuzaki xulosaga
kelish notog’ri bo’ladi. Chunki inson psixikasi va uning
ruxiy olamiga aloqador xodisalar va jarayonlar shu qadar
murakkab va xilma-xilki, biz ba`zan o’z-o’zimizni xam
tushunmay kolamiz. Shunday qilib, psixologiya fani
o’rganadigan jarayonlar va xodisalar murakkab va xilma-
xil. Ularni o’rganishning ikki jixati bor: bir tamondan,
ularni o’rganish qiyin, ikkinchi tamondan oson xam, oxirgi
jixati xusisida shuni aytish mumkinki, bu xodisalar
bevosita bizning o’zimizga berilgan, ularni uzoqdan
qidirish, mavxum analogiyalar qilish shart emas, boshka
bir tamondan, ular o’zaro bir birlari bilan bog’lik va
umumiy qonuniyatlar va printsiplarga bo’ysunadi.

---

Psixologiyaning
predmeti
konkret
shaxs,
uning
jamiyatdagi xulq atvori va turli faoliyatlarining uziga
xos tamonlaridir, deb ta`riflash mumkin. Psixologiya
konkert Fan sifatida psixik faoliyat qonuniyatlarini,
uning ruy berishi mexanizmlari va omillarini urganuvchi
fandir.
Psixologiya
yaxlit
va
mustakil
Fan
sifatida
odamlarda
gumanistik
meitalitetning
shakllanishiga
xizmat qilib, inson omiliga aloqadorligi uning shu
yunalishdagi
muammolarni
ma`lum
ma`noda
urganadigan barcha fanlar bilan bevosita aloqasini
takoza etadi.

---

Yangi davr va psixologiya. Psixologiya soxasida
mukammal darsliklar yozila boshlangan davrga sal
kam 160 yil bo’ldi. Shu davr ichida juda ko’plab
ilmiy tadqiqot natijalarini o’z ichiga olgan
monografiyalar, darsliklar, kullanmalar yozildi.
XX asr va uning erishilgan yutuklaridan eng
muximi shu bo’ldiki, texnika, elektronika va boshka
shunga o’xshash murakkab texnologiyalarni yaratgan
inson va uning bevosita kundalik xayoti bilan boglik
muammolar ko’payib borishi bilan xarakterlanadi.

---

XXI asr busagasida juda koplab davlatlarda bolgani kabi dunyo
xaritasida munosib orin olgan mustakil Uzbekistonda xam barcha
soxalarda tub isloxatlar boshlandi. Bu isloxatlarning barchasi inson
omilini xar qachongidan xam yukori saviyaga kotarib, uning kuchi, 
idroki, saloxiyati, ruxiy xamda ma`naviy barkamolligini bevosita
taraqqiyot, rivojlanish va sivilizatsiya bilan uzviy bogladi. Bundan
inson va uning mukammalligi, oz ustida ishlashi, oz mukammalligi
xususida qaygurishi muammosi xar qachongidan xam dolzarb
masalaga aylandi.

---

Psixologiyaning tadbiqiy va Amaliy soxalari. Xozirgi zamon
ilm-fanining qadri va axamiyati uning nechogli amaliyotga kirib
borib, tadbiqiy saloxiyati ortib borishi bilan baxolanadi.
Psixologiyaning oxirgi yillardagi taraqqiyoti xam aynan anna
shu mezon talablariga javob berishi bilan xarakterlanadi.
Amaliy xamda tadbiqiy psixologiya soxalarining oziga xos
jixatlari avvalo shundan iboratki, ular jamiyatning bevosita
bugungi kundagi talablari va buyurtmalariga kora ish yuritadi.
Jamiyatimizda esa psixologik bilimlarni bevosita amaliyotga
jamiyatimizda esa psixologik bilimlarni bevosita amaliyotga
tadbiq etishga extiyoj katta.

---

---

Birgina kadrlar tayyorlashning milliy dasturini oladigan bolsak, uning
bajarilishi va muvaffakiyatli amalga oshirilishi uchun Psixologiyaning
aralashuvi zarur. 
Joylarda tashkil etilgan tashxis markazlarida faoliyat kursatayotgan
mutaxasislar okuvchilardagi rivojlanish tendentsiyalari, aqliy osish
omillari va iqtidoriga qarab ta`lim tarbiyani tashkil etishlari uchun qator
diagnostik tadbirlarni otkazishlari zarurki , bu tadbirlar oxir- oqibat real 
Samara berishi lozim.

---

E’TIBORINGIZ UCHUN 
RAHMAT