Дастур 5А310301- металлургия (металл турлари бўйича), 5А310302

 
ПЎЛАТ ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ТЕХНОЛОГИЯСИ фани бўйича:
Домна печи ѐрдамисиз темир олиш усуллари ва истиқболи. Пўлат 
эритиш печларида эритиш учун металлашган матераллар олиш. Гидратлар 
ва корбонатларнинг парчаланиши, сувни йўқотиш. Қаттиқ фазаларда 
кимѐвий 
реаксиялар. 
Зарачаларни 
кўмачлаш 
жараѐнлари. 
Темир 
оксидларининг тикланиш жараѐнлари. Темир оксидларининг структураси ва 
хусусиятлари. Темир оксидларнинг тикланиш термодинамикаси. Бошқа 
элементлар оксидларининг тикланиш термодинамикаси. Оксидларнинг 
тикланиш кинетикаи. Турли факторларнинг тикланиш тезлигига таъсири. 
Тикланиш жараѐнларининг ривожланиш кўрсатгичлари. Металлнинг 
углеродланиши. 
Металлаштириш 
жараѐнида 
иссиқлик 
алмашув 
афзалликлари. Металлашган темирни металлашда зарарли қўшимчаларнинг 
холати. Металлаштириш учун темир таркибли хомашѐлар ва тикловчилар. 
Металлаштириш 
учун 
тикловчилар. 
Металлашган 
материаллар 
оксидланишининг математик модели. Ғоваксимон темир олишда тайѐр 
маҳсулот сифатига қуйиладиган талаблар. Шахтали печларда ғоваксимон 
темир олиш.
Труба айланмали печларда ғоваксимон темир олиш. Кўп 
тубли печда ғоваксимон темир олиш. Суюқ метал олишда эритмадан 
металлни тиклашнинг физик- кимѐвий асослари. Темир бойитмаларидан 

---

6 
металлашган окатиш ишлаб чиқариш технологиялари.
Тиклаш-еритиш 
схемасини амалга оширишда икки босқичли усули. Пўлат ишлаб чиқариш.
Ўзбекистонда қора металлургиянинг ривожланиши. МДҲда пўлат ишлаб 
чиқариш. 
Шихтанинг 
металлашган 
қисми. 
Нометаллик 
шихтали 
материаллар, қаттиқ оксидлан тирувши материаллар, флюслар. Пўлат қуйиш 
шлакларининг асосий функсияси ва компонентлари. Пўлат қуйиш 
шлакларининг физик ва кимѐвий ҳусусиятлари. Углерод оксидланиш 
реаксияларининг асослари. Пўлат ва қотишмалардаги газлар. Конвертер 
жараѐнининг моҳияти ва асослари. Кислород фурмаларининг пуркаш 
тартиби ва конструксияси. Конвертерларда газлар ва шлакнинг ҳосил 
бўлиши. Конвертер конструксияси. Конвертер футеровкасини таъмирлаш. 
Мартен жараѐнининг асосий характеристикаси. Мартен скрап-рудали жараѐн. 
Мартен печининг конструксияси. Икки ваннали пўлат эритиш агрегатлари. 
Пўлат ва ферроқотишма электрометаллургияси электр печлар таснифланиши, 
қўлланилиши ва электрда пўлат ишлаб чиқариш жараенининг хусусиятлари. 
Ёйли пўлат эритиш печларининг конструксияси. Шихта юклаш ва печни 
айлантириш учун қўлланиладиган механизмлар. Ёйли печларнинг электр 
хусусиятлари ва иссиқлиқ таснифланиши. Электр печларда пўлат эритиб 
олиш. Асосли ѐй печларда оксидлаб пўлат эритиб олиш технологияси. 
Эритишнинг оксидлаш даври ва эриш даври материалларнинг физик-
кимѐвий тавсифи. Пўлат таркибидаги газлар. Суюқ пўлатдан азот ва 
водородни ажратиш жараѐни. Кукунсимон моддаларни металлга пуркаб 
олиш йўли билан оксидланиш жараѐнини интенсификатсияси. Пўлатни 
оксидсизлантириш жараенининг мақсади ва усуллари. Эришнинг тиклаш 
жараѐни даврининг физик-кимѐвий тавсифлари. Пўлатни эритишда 
олтингугурт ва фосфорни ажратиб олиш. Эритиш жараѐни давомида 
пўлатни легирлаш. Пўлатни печдан ташқари рафинирлаш усуллари ва 
хусусиятлари. Юқори қувватли электр печларда пўлат эритишнинг ўзига ҳос 
хусусиятлари. Зангламайдиган пўлат эритишнинг ўзига ҳос хусусиятлари. 
Нордон ѐйли печларда пўлат эритиш жараѐни. Пўлатни печдан ташқари 
рафинирлаш. Ферроқотишмалар ишлаб чиқаришнинг физика-кимѐвий
асослари. Ферросилитсий, эритиш жараѐнига шихта таркибида бўлган 
тикловчининг таъсири. Феррохром ва феррованадий ишлаб чиқариш 
технологиялари. Ферромарганетс, силикомаргнетс ва ферротитанишлаб 
чиқариш технологиялари.