Dasturiy ta’minot ishlab chiqish masalasining qo‘yilishi 6

7.3 Dasturiy xujjatlar

Dasturiy – shuningdek tizim xujjatlari deb ataluvchi xujjatlar – dasturiy ta’minot tuzilishini va uning strukturasining tavsiflab beradi. U xatolarni qidirishda yordamlashadi va tizimni o‘zgartirish va kengaytirish uchun zarur ma’lumotlarni taqdim qiladi. Dastur yoki tizim xujjatlari shunchalik to‘la va shunday qurulishi kerak-ki, aloqasi yo‘q, dasturni o‘zi dasturlamagan kishi ham uni tushuna va qayta tiklay olishi mumkin bo‘lsin.
Dasturiy xujjatlar dasturni ishlab chiqarishning eng boshlang‘ich bosqichida boshlangan bo‘lishi va doim dolzarb ahvolda tutilishi kerak. Quyidagi tarkib muhim hisoblanadi:

• 
  
  Masalaning qo‘yilishini tavsiflash (tizim tasnifi)
  
• 
  
  Amalga oshirish tavsifi
  
• 
  
  Foydalanuvchi ma’lumotlari tavsifi
  
• 
  
  Testli bayonlashtirish
  
• 
  
  Barcha dasturlar listingi
  

Dasturiy xujjatlaring muhim tarkibiy qismi, eng avvalo, tizim tasnifidir. U buyurtna haqida masala qo‘yilishidan kelib chiqadi va 2.3 bobda ko‘rsatilgan elementlardan tarkib topadi. Dasturiy xujjatlarninng bu qismi uchun xujjatlashtirishning 3.1 va 3.2 texnikalar (tuzilish diagrammari, diagrammalar, ma’lumotlar oqimining o‘tish tizmasi, ob’ekt munosabat turidagi modellar (ER - modellar) va boshqalar) foydalanishi mumkin.

Xujjatlarning har doim dolzarb holda tutilishi muhim, bu shu demakki, dastur tuzilishida yoki dasturning boshlang‘ich kodida o‘zgarishlar bo‘lganida, ular dasturiy xujjatlarda ham aks etgan bo‘lishi lozim.
Foydalanilgan massiv ma’lumotlarni tavsiflashi, sinovlar natijalarini protokollash va barcha dasturlarni listinglari dasturiy xujjatning asosiy qismi deb hisoblanadi. Ular texnik xizmat ko‘rsatish va dastiriy tizimni modifikasiyalash imkonini baradi va osonlashtiradi.
Ma’lumotlar massivi ularning nomlarini, mundarijasini, yozuv tuzilishini, fayl yaratishni, shuningdek, imkon bolgan yozish va o‘qish amallarini ko‘rsatish orqali tavsiflanadi.
Boshlang‘ich dastur kodi izoh satri yordamida qancha yaxshi xujjatlashtirilgan bo‘lsa, shuncha dasturni tavsifi modul tahlili, parametr va interfeyslarni tavsifi chegaralangan bo‘lishi mumkin.
Umuman olganda dastur xujjatlari qisqa, aniq va ko‘rgazmali bo‘lishi, va albatta u yaratilgan dasturiy ta’minot tizimi to‘liq yoritilgan bo‘lishi kerak.