Dasturiy ta'minot tizimlarini loyihalash

“Dasturiy ta'minot tizimlarini loyihalash”

Mavzu: Window va WindowImp sinflari

Fakultet: Dasturiy injiniring

Guruh: 318-21
Bajardi: Jo’rayev Rohatillo
Tekshirdi: Raxmonova Munisa

Toshkent-2023
Reja:
Dastur Windowsini va interfeysini boshqarish.
Window sinflaridan foydalanish
Windows ning asosiy elementlar

Dastur Windowsini va interfeysini boshqarish.

Kompyuter ishlashi uchun apparatli ta’minotdan tashqari dasturiy ta’minot ham muhim ahamiyatga egadir. Kompyuter tizimini tashkil etuvchi bu ikki vositaning oʻzaro aloqasi interfeys deyiladi. Interfeys bir necha turga boʻlinadi, ya’ni: apparatli interfeys; dasturiy interfeys; apparatli-dasturiy interfeys. Apparatli interfeysni kompyuter qurilmalarini ishlab chiqaruvchilar ta’minlaydi. Dasturiy ta’minot bilan apparatli ta’minot oʻrtasidagi mutanosiblikni operatsion sistema boshqaradi. Kompyuterli tizim samarali ishlashi uchun apparatli va dasturiy ta’minotdan tashqari foydalanuvchi qatnashadi. kompyuterda ishlashi jarayonida uning apparatli ta’minoti bilan ham, dasturiy ta’minoti bilan ham aloqada boʻladi. Insonning dastur bilan va dasturning inson bilan muloqatga kirishish usuli foydalanuvchi interfeysi deyiladi. Dasturlar xilma-xil boʻlgani uchun ularning interfeysi ham turlicha boʻladi. Foydalanuvchi interfeysini xususiyatlariga koʻra bir nechta turga ajratish mumkin. Dasturning ishlash muhitiga qarab, dastur nografik yoki grafik interfeysga ega boʻladi.

1. **GUI (Graphical User Interface):**
Graphical User Interface (GUI), foydalanuvchiga dastur bilan o'zaro amaliyotda bo'lish uchun vizual interfeysni taqdim etuvchi qism. Bu o'rniga matnli interfeyslar, tugma, yorliqlar, oynalar, tasvirlar va boshqa vizual komponentlar ishlatiladi.
2. **Window (Oyna):**
Dastur oynasi, foydalanuvchiga dastur interfeysini ko'rsatish uchun ishlatiladi. Oyna, dasturning boshqa qismlarini va komponentlarini o'z ichiga oladi. Dastur oynasi, foydalanuvchining dasturni boshqarish uchun yana bir ko'rinuvchi joydiradi.
3. **Widgets (Komponentlar):**
Dasturlashda "widget" deb ataladigan komponentlar, foydalanuvchiga boshqa komponentlar orqali dastur bilan o'zaro amaliyotda bo'lish imkoniyatini taqdim etadi. Tugmalar, matn kutubxonalari, oynalar, ro'yxatlar, tasvirlar va boshqa vizual komponentlar bu kategoriya ga kiradi.
4. **Event Handling (Tadbirni Boshqarish):**
Dastur interfeysida foydalanuvchi amallari (kursatishlar) sodir bo'lganda, tadbir (event) sodir bo'layapti. Tadbirlarni qo'llab-quvvatlash, masalan, tugma bosilganda yoki oyna chiroyli qilinganda sodir bo'lgan amalni boshqarish, dasturning to'g'ri ishlashi uchun juda muhimdir.
5. **Layout Management (Joylashuvni Boshqarish):**
Dastur interfeysi tuzilishini joylashtirish ham juda muhimdir. Komponentlarni yaxshi joylashtirish, sizga foydalanuvchi yaxshi ko'rish uchun va dastur boshqarishini osonlashtiradi.
6. **Frameworks (Kerakli Platforma):**
Ba'zi tillar va platformalar (masalan, tkinter Python uchun, Swing Java uchun) foydalanuvchilar uchun oddiy GUI yaratish uchun xizmat qiladigan kerakli funksiyalarni o'z ichiga olgan frameworklarni taqdim etadi.Bu qisqa ta'riflardan tashqari, har bir platforma va dasturlash tili o'z xususiyatlari va qo'llanma tarzlariga ega bo'lishimiz mumkin.
Window sinflaridan foydalanish
Ushbu mavzuda mahalliy oynani qanday ro'yxatdan o'tkazish va undan asosiy oyna yaratish uchun foydalanishni ko'rsatadigan kod misoli mavjud.
Har bir jarayon o'z oyna sinflarini ro'yxatdan o'tkazishi kerak. Mahalliy dastur sinfini ro'yxatdan o'tkazish uchun RegisterClassEx funksiyasidan foydalaning. Siz oyna protsedurasini belgilashingiz, WNDCLASSEX strukturasi a'zolarini to'ldirishingiz va keyin RegisterClassEx funktsiyasiga strukturaga ko'rsatgichni o'tkazishingiz kerak .
Quyidagi misol mahalliy oyna sinfini qanday ro'yxatdan o'tkazish va undan asosiy oyna yaratish uchun foydalanishni ko'rsatadi.
#include
// Global variable
HINSTANCE hinst;
// Function prototypes.
int WINAPI WinMain(HINSTANCE, HINSTANCE, LPSTR, int);
InitApplication(HINSTANCE);
InitInstance(HINSTANCE, int);
LRESULT CALLBACK MainWndProc(HWND, UINT, WPARAM, LPARAM);
// Application entry point.
int WINAPI WinMain(HINSTANCE hinstance, HINSTANCE hPrevInstance,
LPSTR lpCmdLine, int nCmdShow)
{
MSG msg;
if (!InitApplication(hinstance))
return FALSE;
if (!InitInstance(hinstance, nCmdShow))
return FALSE;
BOOL fGotMessage;
while ((fGotMessage = GetMessage(&msg, (HWND) NULL, 0, 0)) != 0 && fGotMessage != -1)
{
TranslateMessage(&msg);
DispatchMessage(&msg);
}
return msg.wParam;
UNREFERENCED_PARAMETER(lpCmdLine);
}
BOOL InitApplication(HINSTANCE hinstance)
{
WNDCLASSEX wcx;
// Fill in the window class structure with parameters
// that describe the main window.
wcx.cbSize = sizeof(wcx); // size of structure
wcx.style = CS_HREDRAW |
CS_VREDRAW; // redraw if size changes
wcx.lpfnWndProc = MainWndProc; // points to window procedure
wcx.cbClsExtra = 0; // no extra class memory
wcx.cbWndExtra = 0; // no extra window memory
wcx.hInstance = hinstance; // handle to instance
wcx.hIcon = LoadIcon(NULL,
IDI_APPLICATION); // predefined app. icon
wcx.hCursor = LoadCursor(NULL,
IDC_ARROW); // predefined arrow
wcx.hbrBackground = GetStockObject(
WHITE_BRUSH); // white background brush
wcx.lpszMenuName = "MainMenu"; // name of menu resource
wcx.lpszClassName = "MainWClass"; // name of window class
wcx.hIconSm = LoadImage(hinstance, // small class icon
MAKEINTRESOURCE(5),
IMAGE_ICON,
GetSystemMetrics(SM_CXSMICON),
GetSystemMetrics(SM_CYSMICON),
LR_DEFAULTCOLOR);
// Register the window class.
return RegisterClassEx(&wcx);
}
BOOL InitInstance(HINSTANCE hinstance, int nCmdShow)
{
HWND hwnd;
// Save the application-instance handle.
hinst = hinstance;
// Create the main window.
hwnd = CreateWindow(
"MainWClass", // name of window class
"Sample", // title-bar string
WS_OVERLAPPEDWINDOW, // top-level window
CW_USEDEFAULT, // default horizontal position
CW_USEDEFAULT, // default vertical position
CW_USEDEFAULT, // default width
CW_USEDEFAULT, // default height
(HWND) NULL, // no owner window
(HMENU) NULL, // use class menu
hinstance, // handle to application instance
(LPVOID) NULL); // no window-creation data
if (!hwnd)
return FALSE;
// Show the window and send a WM_PAINT message to the window
// procedure.
ShowWindow(hwnd, nCmdShow);
UpdateWindow(hwnd);
return TRUE;
}
Grafik interfeys bilan bir qatorda buyruq foydalanuvchi buyruqlari tufayli ishlaydi, ammo undan farqli o'laroq buyruqlar buyruqlar satriga matn orqali kiritilmaydi, balki piktogramma, oynalar va boshqalar kabi grafik tasvirlar orqali xizmat qiladi. Ushbu turdagi interfeys eng keng tarqalgan bo'lib, bugungi kunda ko'pgina shaxsiy kompyuterlarda qo'llaniladi. Bunday interfeyslar ko'pincha WIMP deb ataladi, bu Window (Window), Icon (Menyu), Menyu (Menyu), Nuqtalash moslamasi (Manipulyatsion qurilma) so'zlarining birinchi harflarining qisqartmasi.
Windows GUI (tanish, shunday emasmi?)
Interfeys tushunchasi lug'atimizga kompyuterlarning paydo bo'lishi davrida keldi. Ushbu atama bir nechta ma'noga ega. Biroq, ularning barchasi, qoida tariqasida, odam va mashinaning o'zaro ta'siriga tushishadi. So'zning eng keng tarqalgan talqini "Interfeys" quyidagi ta'rif: bu odamni kompyuterni boshqarishga yordam beradigan vositalar to'plami.
Birinchi kompyuterlarning ta'sirchan o'lchamlari, kichkina xotirasi bor edi va ular dasturlar va ma'lumotlarni kiritish uchun punch kartalaridan foydalanganlar.
Punchli karta - qadimiy kompyuter artefakti
Punchli kartalar - bu dasturchilar tomonidan qo'lda teshiklari bo'lgan kichik chiziqlar. Va juda katta strechli o'xshash interfeysni qulay deb atash mumkin. Aksincha, bu biron bir qulaylik yo'qligi.
Keyin buyruq satri orqali amalga oshiriladigan operatsion tizimli kompyuterlar paydo bo'ldi. Biror dasturni ishga tushirish yoki muayyan harakatlarni bajarish uchun bir kishi ushbu buyruq satriga buyruq yozishi kerak edi. Odam va mashinaning o'zaro ta'siri usuli sifatida bunday interfeys qulayroq edi.
Albatta, buyruqlar yozish va grafikalar va matnlar ko'rinishida natijalarni olish punch-kartalarda teshik ochishdan va mashina kodini o'qishdan ko'ra ancha qulayroqdir.
Va nihoyat, interfeysning oxirgi turi (biz hozir foydalanamiz) Grafik foydalanuvchi interfeysi (GUI).
Windows-da ko'plab GUI elementlari
Har qanday zamonaviy operatsion tizim grafik interfeys bilan ishlashi mumkin, chunki u ko'proq o'qilishi va qulayligi.
Interfeys nima? Bu klaviatura va sichqoncha yordamida kompyuterni boshqarish jarayoni. Qabul qilaman, kino, dasturlarni ishga tushirish yoki Photoshop-da ishlash uchun ikonani yoki yozuvni bir marta bosish juda qulay.
Aytishim kerakki, bunday qulaylik uchun biz Apple va Stiv Jobsga minnatdorchilik bildirishimiz kerak. Bu kompyuter kompyuterlarida sichqonchani yordamida birinchi ibtidoiy tajribalar natijalaridan foydalangan. Qolganlari faqat bu fikrdan nusxa ko'chirishdi, keyin esa keyinroq. Aytgancha, Apple o'zining "do'stona" interfeysi bilan ko'plab foydalanuvchilarning e'tiborini qozondi.
Birinchi Apple Macintosh GUI (1984)
Bu erda hamma narsa juda oson bajarilganligi sababli, Mac-ning noyob foydalanuvchisi boshqa ishlab chiqaruvchining kompyuteriga o'tadi. Garchi ular raqobatchilardan ko'ra kuchliroq bo'lmasa-da va ular uchun dasturiy ta'minotni olish juda muammoli. Dasturchilar va dizaynerlar juda qulay interfeysni yaratish uchun juda ko'p harakat qilishdi. Boshqa tizimlar uni turli darajadagi muvaffaqiyatga erishishdi.
Yaqinda grafik interfeys rivojlanishning yangi bosqichini oldi. Bu sensor texnologiyasining rivojlanishi tufayli mumkin bo'ldi. Ko'rib turganimizdek, mashinalar bilan o'zaro ta'sir qilish vositalari tobora tabiiy va qulay holga keltirilmoqda.
Masalan, teging muzlatgich yoki mikroto'lqinli pechning boshqaruv paneli ham interfeys. Shuni ta'kidlash kerakki, nafaqat OS interfeysi, balki boshqa har qanday dastur, masalan, o'yin ham mavjud. Albatta, chiroyli va qulay menyuga ega dasturlar bizning e'tiborimizni ko'proq jalb qiladi va qattiq diskda "jonli" bo'lib qoladi. Muvaffaqiyatsiz amalga oshirilgan interfeysga ega dasturlar, aksincha, ulardan foydalanish istagini susaytiradi.
Ammo "interfeys" tushunchasi boshqa ma'nolarga ham ega, ular ma'lumotlarni kiritish / chiqarish uchun mo'ljallangan asboblargacha pasayadi. Agar siz kompyuteringizning orqa paneliga qarasangiz, u erda qurilmalarni ulash uchun bir nechta kirishlarni ko'rasiz.
Ushbu kirishlar (ulagichlar) turli xil maqsadlar uchun interfeysdir. Masalan, taniqli USB-ulagichni USB-interfeysi deb hisoblash mumkin. Chunki bu kompyuterga flesh-disklar, printerlar, modemlar, tashqi qattiq disklar va boshqa qurilmalar bilan "bog'lanish" ga yordam beradi.
Va nihoyat, biz ushbu so'zning yana bir talqinini beramiz. Zamonaviy dasturlash tillarida "interfeys" deb nomlangan usullar mavjud. Ushbu usullar dasturni yozishda foydalaniladi, shunda u (dastur) operatsion tizim bilan o'zaro ta'sir qilishi mumkin. Bu "muloqot" uchun mo'ljallangan, ammo odam bilan emas, balki boshqa dastur bilan mo'ljallangan dasturning ba'zi qismlari.
Sizni qiziqtirishi mumkin:
Skymonk ko'plab mashhur fayl almashish xizmatlaridan fayllarni yuklab olish uchun yaratilgan: ShareFlare.net, Sms4File.com, Vip-File.com, Letitbit.net. Dasturni rus tiliga to'liq tarjimasi tufayli ishlatish juda oson. Uning yordamida siz DownloadMaster-dagi kabi to'g'ridan-to'g'ri havolalar bilan ishlashingiz mumkin. SkyMonk-ning soddaligiga qaramay, foydalanuvchilar uning nima ekanligini va undan qanday foydalanishni bilishmaydi, biz bu haqda quyida gaplashamiz. Sky Monk ikkita rejimga ega ...
Ko'pgina kompyuter foydalanuvchilari Windows operatsion tizimida chuqurlik borligini eshitmaganlar - x32, x64 yoki x84. Bu nima ekanligini va nima uchun kerakligini faqat ozchilik biladi. Bugungi kunga kelib, Windows-ning atigi ikki biti bor - 32 va 64 bit. X86-ga kelsak, bu faqat 32 bitli versiya uchun mo'ljallangan belgi, ya'ni agar operatsion tizim 86 bitli ekanligi ko'rsatilsa, u holda ...
Bugungi kunda planshet kompyuter hayotimizga qat'iy kirib bordi. Ushbu qurilmalar doimiy ravishda takomillashtirilmoqda va planshetlarning rivojlanishini to'xtatish haqida gap bo'lishi mumkin emas. "Tabletkalar" va boshqa shunga o'xshash "qurilmalar" o'rtasidagi asosiy farq bu katta sensorli ekranning mavjudligidir. Uning o'lchamlari deyarli butun planshetning o'lchamlari bilan mos keladi. Va barcha tarkibiy qismlar ekran ostida joylashgan. Odatda, planshet kompyuterning ekran diagonali ...
Bugungi kunda Internetdan foydalangan holda tovarlar va xizmatlar uchun haq to'lashning ko'plab usullari mavjud. Bunday usullardan biri bu Yandex.Money tizimi orqali hisob-kitob qilishdir. Agar siz Yandex.Money nima ekanligini eshitmagan bo'lsangiz, unda ushbu maqola siz uchun. Xizmatning veb-saytiga havola - money.yandex.ru Yandex.Money (YA qisqasi) elektron pullar g'oyasini amalga oshiradigan eng keng tarqalgan to'lov tizimlaridan biri. Tizim real vaqt rejimida ...
So'z interfeysi ko'plab ta'riflarga ega bo'lishi mumkin, ammo asosiy ta'rif kompyuter texnologiyalari sohasiga tegishli. Bu erda interfeys foydalanuvchiga o'yinlar, dasturlar yoki operatsion tizimlar bilan o'zaro aloqada bo'lishga yordam beradigan vositani anglatadi. Ushbu vosita dasturlarni taniqli qiladi va ular bilan ishlashni osonlashtiradi. Masalan, siz Paint dasturining interfeysini olishingiz mumkin. Agar biror kishi u bilan qanday ishlashni bilsa, u shunga o'xshash interfeysga ega bo'lgan boshqa dasturlar bilan ishlash imkoniyatiga ega bo'ladi.
Siz ushbu atamani boshqacha qilib aytganda, odam kompyuter texnologiyalarini boshqaradigan turli xil vositalarning kombinatsiyasi sifatida tushuntirishingiz mumkin. Interfeysning asosiy vazifalari ma'lumotlarni kiritish va chiqarishdir. Bundan tashqari, dasturiy ta'minotni boshqarish, ma'lumotlar almashish va jamoaviy operatsiyalarni amalga oshirishga yordam beradi. Ushbu operatsiyalar tashqi saqlash vositalaridan foydalangan holda amalga oshiriladi.
Interfeys sifatida siz kompyuterning orqa panelini tavsiflashingiz mumkin. Buning sababi turli xil qurilmalarni unga kirish orqali ulash imkoniyati bilan bog'liq. Kir yuvish mashinalarida yoki avtomashinalarda joylashgan boshqaruv panellari ham interfeysdir.
"Interfeys" so'zi ingliz tilida olingan. Uning tom ma'nodagi tarjimasi odamlar o'rtasidagi o'zaro munosabatni anglatadi, xuddi shu ma'noda ishlatiladi. Zamonaviy texnologiyalarda interfeys ikki yoki undan ortiq ob'ektlar o'rtasida ma'lumot uzatishni ta'minlaydigan noyob tizimli ulanishdir. Ushbu tushuncha kompyuter texnologiyalarida eng ko'p ishlatilgan bo'lsa ham, u fan va texnikaning boshqa sohalarida mavjud. Masalan, muhandislik psixologiyasida interfeys bu mashinalarning odamlar bilan aloqasi.
Interfeyslarga ehtiyoj
Tasavvur qiling, murakkab uskunalar aloqa, bloklar va boshqa turli xil tugunlardan iborat. Shuningdek, jihoz foydalanuvchining o'zi bilan bog'langan. Oxirgi aloqa mantiqiy shaklda ifodalanishi kerak. Bu ma'lumot beradigan va shuningdek signallarni tavsiflaydigan tizim. Mantiqan, kompyuter interfeyslarini matematikaga asoslanib yaratilgan tizimlar deb hisoblash mumkin. Ya'ni, matematik jihatdan bu Boolean algebra tushunchalari tizimlari. Jismoniy jihatdan, bu oqim pulslarini bir-biri bilan almashtiradigan chiplar, elektron qismlar, simlar va boshqa qismlarning kombinatsiyasi sifatida namoyish etilishi mumkin.
Interfeys yordamida kompyuter umuman ishlashi mumkin. Protsessor va operativ xotira, bosma qurilmalar, shuningdek video karta bilan aloqani ta'minlaydigan kishi. Bundan tashqari, interfeysdan foydalanib, siz Internetda ishlashingiz, boshqa qurilmalar va boshqa foydalanuvchilar bilan aloqa qilishingiz mumkin.Sodda qilib aytganda, ushbu vositasiz kompyuter texnologiyalarida ishlash mumkin emas. Bugungi kunda kompyuter texnologiyalarida dasturchining ishlashi uchun zarur bo'lgan har xil turdagi interfeyslar qo'llaniladi, ular oddiy kompyuter foydalanuvchilari uchun ham zarurdir.
Dastur interfeysi
Dasturning interfeysi bu dastur boshqarilishi mumkin bo'lgan turli qismlarga tegishlidir. Dasturda interfeys derazalar, tugmalar kabi ko'rinadi, shunda dastur sizdan kutgan amallarni bajarishi mumkin.Biz kompyuter dasturlarini ishlatishda oddiy misol keltiramiz. Film tomosha qilish uchun video pleyer kabi dasturdan foydalanish kerak. Dastur filmni ko'rsatadigan qatorni boshlaydi, shundan so'ng u ekranda namoyish etiladi. Filmlarni tomosha qilish uchun dastur, shuningdek, boshqarish uchun xizmat qiladigan o'z interfeysiga ega. Shunday qilib, pleyerdagi tugmachalardan foydalanib, siz ovozni balandroq yoki jimroq qilishingiz, filmni pauza qilishingiz yoki boshqa kerakli amallarni bajarishingiz mumkin.