Dasturlash texnologiyasining uskunaviy vositalari

Dasturlash texnologiyasining uskunaviy vositalari
Hozirgi paytda dasturlash texnologiyasining uskunaviy vositalarini yaratish bilan bog’liq yo’nalish tez sur’atlar bilan rivojlanmokda. Bunday uskunaviy vositalar dasturlar yaratish va sozlash uchun quvvatli va qulay vositalarni tashkil etadi. Ularga dasturlar yaratish vositalari va Case-texnologiyalar kiradi.


Dasturlar yaratish vositalari. Ushbu vositalar dasturlar yaratishda ayrim ishlarni avtomatik ravishda bajarishni ta’minlovchi dasturiy tizimlarni o’z ichiga oladi. Ularga quyidagilar kiradi:
— kompilyator va interpretatorlar;
— dasturlar kutubxonasi;
— turli yordamchi dasturlar.
Kompilyator dasturlash tilidagi dasturni mashina kodidagi dasturga aylantirib beradi. Interpretator yuqori darajadagi dasturlash tilida yozilgan dasturning bevosita bajarilishini ham ta’minlaydi.
Dasturlar kutubxonasi oldindan tayyorlangan dasturlar to’plamidan iborat.
Dasturlar yaratish vositalariga Mikroassembler, SI, SI++, Delphi, Visual Basic va boshqalar kiradi.
CASE-texnologiyasi informatikaning hozirgi paytda eng tezkor rivojlanayotgan sohalaridan biridir.
CASE — Computer Aided Sistem Engineering — axborotlar tizimini avtomatlashtirilgan usulda loyihalash degani bo’lib, CASE-texnologiyasi turli mutaxassislar, jumladan, tizimli tahlilchilar, loyihachilar va dasturchilar ishtirok etadigan ko’pchilikning qatnashishi talab etiladigan axborot tizimlarini yaratishda qo’llaniladi.
Case-texnologiyalari vositalari nisbatan yangi, 80- yillar oxirida shakllangan yo’nalishdir. Ulardan keng ko’lamda foydalanish qimmatligi tufayli chegaralangandir.

Case-texnologiyasi — murakkab dasturiy tizimlarni tahlil etish, loyixalash, ishlab chiqarish va kuzatib turish texnologik jarayonini avtomatlashtiruvchi dasturiy ta’minotdir. Case-texnologiyasining asosiy yutug’i - kompyuterlarning mahalliy tarmog’ida ishlayotgan mutaxassislarni birgalikda, hamkorlikda loyiha ustida ishlashini tashkil eta olishi, loyihaning ixtiyoriy fragmentini eksport-import qila olishligi va loyihani tashkiliy bosh­qara bilishligidadir.

1. Dasturlash etikasi haqida

Hisobotda axborot texnologiyalari mutaxassislari uchun mavjud axloq kodekslari tahlil qilingan.
Kompyuter etikasi me’yoriy intizom sifatida va unga o’rnatilgan va ijtimoiy qo’llab -quvvatlanadigan insoniy xulq -atvor qoidalari sifatida hali shakllanmagan. Kompyuter etikasi - bu yangi texnologiyalar va me’yoriy etika o’rtasida joylashgan va ularga bog’liq bo’lgan tadqiqot sohasi. Biroq, so’nggi o’n yilliklarda, uni yaratishga shiddatli urinishlar bo’ldi.
Yigirmanchi asrning 80 -yillarida amerikalik axloqshunoslar "kompyuter mutaxassisi" atamasini kiritdilar, ya’ni kompyuter bilan ishlash orqali daromad topadigan odam. Bu nafaqat dasturchilar, tizim tahlilchilari, tizim muhandislari, kompyuter uskunalari sotuvchilari, balki dasturiy va texnik vositalardan foydalanuvchilarni ham anglatardi. Amerika Qo’shma Shtatlari hisoblash mashinalari assotsiatsiyasi (ACM) kasbiy xulq -atvor kodeksi orqali kompyuter mutaxassislari va jamiyat o’rtasidagi munosabatlarni tartibga solishga harakat qildi.
Aslida, kompyuter mutaxassislari nafaqat bir -biri bilan aniq munosabatlarga kirishadilar, balki shaxslar, ijtimoiy institutlar va hatto atrof -muhit ustidan hokimiyatga ega bo’ladilar, shuning uchun bu sohada professional xulq -atvor kodekslarini ishlab chiqish alohida ahamiyatga ega.
Hozirda bir nechta kodlar mavjud kasbiy etika axborot texnologiyalari sohasida. ACM va IEEE elektrotexnika muhandislari instituti tomonidan ishlab chiqilgan dasturlar, ularning etika kodeksi va dasturiy ta’minot ishlab chiqaruvchilari uchun professional amaliyot. 1996 yilda Rossiya Informatika va telekommunikatsiya sohasidagi milliy faoliyat kodeksini qabul qildi.