Davlat yuridik universiteti xalqaro huquq va inson huquqlari kafedrasi ismoilov yoqubjon isroiljon o

Jahon bankining Bitim moddalari
5
20 ta moddadan iborat bo‘lib, unda 
Bankning maqsadi, tuzilishi va vazifalari, shuningdek, unga a’zo davlatlarning 
huquq va majburiyatlari bayon etilgan. Shartnoma moddalari besh bo'limga 
bo'lingan: 
1. Maqsad va vazifalar: Birinchi bo'lim Jahon bankining maqsadini 
belgilaydi, ya'ni a'zo mamlakatlarga moliyaviy va texnik yordam ko'rsatish orqali 
iqtisodiy rivojlanishga ko'maklashishga qaratilgan. Bankning vazifalariga kreditlar 
berish, investitsiyalarni kafolatlash va texnik yordam ko'rsatish kiradi. 
2. A'zolik: Ikkinchi bo'lim Jahon bankiga a'zo bo'lish shartlarini belgilaydi, 
shu jumladan Xalqaro valyuta jamg'armasiga (XVJ) a'zo bo'lgan yoki boshqa 
ma'lum mezonlarga javob beradigan har qanday davlatga a'zolik ochiq xisoblanadi. 
3. Boshqaruv: Uchinchi bo'limda Jahon bankining boshqaruv tuzilmasi 
ko'rsatilgan bo'lib, u Boshqaruvchilar kengashi, Ijrochi direktorlar kengashi va 
Prezidentdan iborat. Har bir aʼzo davlatdan bittadan gubernatordan tashkil topgan 
Boshqaruvchilar kengashi siyosatni belgilash va Bank boshqaruvini nazorat qilish 
uchun masʼuldir. Ijrochi direktorlar kengashi bankning kundalik boshqaruvi uchun 
mas'uldir, Prezident esa uning bosh ijrochi direktori sifatida ishlaydi. 
4. Operatsiyalar: To‘rtinchi bo‘limda Jahon bankining faoliyati, jumladan, u 
5
Jahon Bankining Bitim moddalari 
https://www.worldbank.org/en/about/articles-of-agreement 

---

14 
taqdim etayotgan kreditlar va investitsiyalar turlari hamda ularni amalga oshirish 
shartlari ko‘rsatilgan. Shuningdek, u qarz olish va kreditlash hamda Bank 
resurslarini taqsimlash tartiblarini belgilaydi. 
5. Turli xil qoidalar: Yakuniy bo'lim nizolarni hal qilish qoidalari, Bank va 
uning xodimlarining maqomi va immunitetlari, Shartnoma moddalariga 
o'zgartirishlar kiritishni o'z ichiga oladi. 
Jahon bankining kelishuv moddalari - bu Birlashgan Millatlar Tashkilotining 
ixtisoslashgan agentligi bo'lgan Jahon bankining faoliyati va faoliyatini tartibga 
soluvchi huquqiy asos bo'lib, u past va o'rta darajadagi rivojlanish loyihalarini 
moliyalashtirish, past va o’rta darajadagi daromadli mamlakatlarga texnik yordam 
va boshqa qo'llab-quvvatlash shakllarini ta'minlaydi.
Jahon banki ikkita asosiy tashkilotdan iborat: Xalqaro tiklanish va taraqqiyot 
banki (XTTB) va Xalqaro taraqqiyot assotsiatsiyasi (XTA). XTTB o'rtacha