Da'vo qilishdan voz kechdi

EPIR — shimoliy Gretsiyadagi qadimiy o’lka. Epir yunon qabilalarining eng qadimiy yurti, shu yerdan ular keyinchalik Bolqon yarim oroli va Egey dengizi orollariga tarqalganlar degan fikrlar mavjud. qadimiyda Epirda qardosh illiriy qabilalar: xaonlar, molosslar, fesprotlar va boshqalar yashagan. Bu qabilalar ehtimol Epirning qadimiy yunon aholisini siqib chiqarishgan. Miloddan avvalgi 6-5-asrlarda xaonlar Epirda eng kuchli qabila hisoblangan. Keyinchalik ustunlik molosslarga o’tgan, ularning shohlaridan biri — Pirr davrida (miloddan avvalgi 4-asr oxiri — 3-asr boshi) Epirning butun hududi yagona davlatga Birlashgan (shundan keyin Epir aholisi epirotlar deb atalgan). Miloddan avvalgi 168 yil Epirni rimliklar bosib olib, 70 dan ortiq shaharni vayron qilishgan va 150 mingga yaqin epirotlarni qul qilib haydab ketishgan. Avgust davrida (miloddan avvalgi 27—milodiy 14 yil) Epir hududi Rimning axayya provintsiyasi tarkibiga kiritilgan. Imperator Trayan davrida Epir Akarnaniya bilan birlashtirilib Epir provintsiyasini tashkil qilgan, 3-asr oxirida Illiriyaning bir qismi bilan bitta provintsiyaga birlashtirilgan. Milodiy 4-asrdan — Vizantiya tarkibida (13-14-asrlarda Epir hududi Epir davlatiga kirgan), 15-asr o’rtalaridan — Usmonli turk imperiyasi hukmronligi ostida bo’lgan. 1881 yil Epirning bir qismi (arta rayoni) Gretsiyaga qo’shib yuborilgan; 1912-13 yillardagi Bolqon urushlaridan so’ng Epirning butun hududi Gretsiya tarkibiga kirgan. Bosh so'zni tahrirlash

Shimoliy Epir va Bolqon urushlari tahriri
1913 yil mart oyida Birinchi Bolqon urushi paytida yunon armiyasi Bizani shahridagi Usmonli istehkomlarini buzib o'tib, Ioanninani ozod qildi . Undan oldin Himara 1912 yil 5 noyabrda olingan . Urush oxirida Gretsiya qurolli kuchlari Epirning tarixiy hududining katta qismini nazorat qilib, Keraun tog'larigacha bo'lgan chiziqqa yetib bordi.(inglizcha)rus.sharqda Prespa ko'ligacha Ioniya sohilida .
O'sha paytda Albaniyaning mustaqillik harakati tobora kuchayib bordi. 1912 yil 28 noyabrda Vlora shahrida Ismoil Qemali Albaniya mustaqilligini e'lon qildi va Muvaqqat hukumat ham tuzildi, ammo u faqat Vlora atrofidagi hududni nazorat qildi. Shu bilan birga, Usmonli generali va etnik alban Esad Posho Toptani kutilmaganda poytaxti Durres bo'lgan Markaziy Albaniya Respublikasini e'lon qildi ^[3] . Biroq, ko'plab alban fislari hali ham Bolqonda Usmonli hokimiyatini saqlab qolishga tayangan ^[4] . Keyinchalik bir qismi bo'lgan hududning katta qismiAlbaniya davlati janubda yunonlar, shimolda serblar tomonidan bosib olingan ^[5] .
 
Parij tinchlik konferentsiyasida Gretsiya tomonidan taqdim etilgan 1913 yil uchun Shimoliy Epirning etnografik xaritasi, 1919 yil
1908 yilda o'tkazilgan so'nggi Usmonli aholini ro'yxatga olish mintaqada 128 000 pravoslav xristian va 95 000 musulmon mavjudligini aniqladi ^[6] . Hisob-kitoblarga ko'ra, o'sha paytda 30 000 dan 47 000 gacha odam faqat yunon tilida gaplashgan . Pravoslav hamjamiyatining yana bir qismi ikki tilda bo'lib, uyda alban patois va madaniy, tijorat va iqtisodiy faoliyat uchun yunon tilidan foydalangan. Bundan tashqari, bu odamlar yunon milliy o'ziga xosligiga ega bo'lib, separatistik harakatni qo'llab-quvvatlaganlar ^[7] . Yuqoridagi shartlarni hisobga olgan holda, Shimoliy Epirning Albaniya hukumatini qo'llab-quvvatlashi ehtimolligi shubhali edi ^[8] .