Kafedra: Travmatologiya, ortapediya va harbiy dala jarroxligi Fan: travmatologiya va ortopediya Suyak va bo`g`imlarning tizimli kasalliklari Davolash fakulteti 415- “c*Vahobova Fotima O`qtuvchi :ABDULHAMID MAKSUDOVICH. Suyaklar sistemali kasalliklari polimorfizm bilan farqlanadi. U nafaqatklinik—rentgenologik tavsifda , bakli shuning bilan birga kasallik vujudga kelishining turlicha vaqtida , yaqqol ko`rinishi tarzida bomoyon bo`ladi. - Bunday kasalliklarga
- Xondro distrofiya
- Disxondroplaziya ( ole kasalligi )
- Fibroz biriktiruvchi to`qima osteodisplaziyasi ( braysev—lixtenshteyn kasalligi )
- Takomillashmagan suyaklanish
Xondro distrofiya - Xondrodistrofiya suyaklarning ko`p sonli deformatsiyasi bo`lib , pakanalikka olib keladi. Shu bilan birga ko`p bemorlarda gidrosefaliyaning klinik ko`rinishlari mavjud. Kasallik suyaklar enxondral o`sishining buzilishi natijasida kelib chiqadi. Bunda suyaklarning periostal va endostal o`sishi buzilmaydi. Kasallik belgilariga : bemorning bo`yi kaltaligi , boshi kattaligi, qo`l – oyog`ni kaltaligi. Kasallik bola tug`ulishi bilan yaqqol ko`rinadi. Kalla hajmining kattaligi peshona,chakka,ensa suyaklarining bo`rtib chiqishi hisobiga bo`ladi. Bemorning bo`yi qisqa, yelka keng, ko`kragi yahshi o`sgan, qorni chiqqan bo`ladi.
Xondro distrofiya - Bundan tashqari bel lordozi kuchaygan, qo`l oyoq segmentlariqiyshygan, bo`g`imlar yo`g`onlashagan va shakli buzilgan , panjalari yo`g`on va kalta bo`ladi.
- Davolash : asosan ortoprdrik muolajalar va sanotoriy kurortlarda davolanish tavsiya etiladi. So`ngi yillarda o`sishni tezlashtirish uchun anabolik garmonlar qo`llanilmoqda.
- Shakli o`zgargan qo`l – oyoqlarni to`g`irlash uchun jarrohlik muolajalaridan foydalanish munkin.
Disxondroplaziya ( ole kasallligi ) - Metofizar displaziya guruhiga kiruvchi tog`ay displaziyasi. Bu kasallik paydo bo`lishiga enxondral suyaklanish sabab bo`ladi. Demormatsiyalarda suyaklar metafizar bo`g`imlarining qalinlashishi , qiyshayishi , bo`g`imlar valgus yoki varus holatini olishi munkin. Kasallikning o`ziga xos belgisi qo`l – panja barmoqlarining xondromlar ko`rinishida shikastlanishidir.
- Davolash : operativ aparatlardan foydalaniladi. Ilozarov , kalnberz, Tkachenko aparatlaridan foydalansa davolashning samarasini ko`rish munkin.
Fibroz biriktiruvchi to`qima osteodisplaziyasi ( braysev—lixtenshteyn kasalligi ) - Bu kasallik xomila skelitining suyaklanish jarayoni izdan chiqishi va bu jarayon hali to`la ohirigacha yetmagan bosqichida ayrim joylarda to`xtab qolishi oqibatida kelib chiqadi.
- Klinikasi. Suyak shakli o`zgarishi, oyoqning kaltaligi tufayli oqsoqlanish.displastik to`qima o`sishi qo`l oyoq shaklining buzulishi, o`qining qiyshayib, yog`onlashishiga olib keladi.
- Davolash : jarrohlik yo`li bilan boriladi, hozirda ilizarov aparati qo`llanilmoqda.
Takomillashmagan suyaklanish - Suyaklarning tug`ma murtligi -- skeletning suyak hosil bo`lish anomaliyasi bilan bog`liq sistema kasalligidir .
- Klinikasi: naysimon suyaklarning tez –tez sinishi , mikrosinishlar bilan bog`liq qo`l oyoq qiyshayishi kuzatiladi. Kasallikning ikki turi mavjud : tug`ma va kechikkan takomillashmagan suyaklanish.
- Davolash : hozirgi vaqtda reparative usullar : osteoklaziya, ponasimon osteotomiya, bo`laksimon osteotomiya bilan amalga oshiriladi.operativ aparatlardan va protezdan foydalanish bemorga faol hayot kechirib , asoratlarni oldini oladi.
Endokrin va alementar osteodistrofiya - Endokren bezlari faolyatining buzulishi barcha a`zolarning va to`qimalarning avvalo odam skelitining normal faolyatiga ta`sir etadi. Endokrin sistemasi patologiyasiga shubha qilinganda rengenologik, biokimyoviy va boshqa labarotar tekshiruvlar o`tkaziladi. Anamnez, klinik va rentgenologik manzara tahlil qilinganda gavda tuzilishi xususyatlari, jinsini, tug`ruq shikastlarini va boshqa ko`pgina omillarni hisobga olish kerak.
Qalqonsimon bez patologiyasi skeletga ta`siri Qalqonsimon bez faolyatining yo`qligi yoki pasayishi suyakning uzunasiga o`sishini kechiktiradi, bolaning yoshi qanchalik kichik bo`lsa, shuncha aniq ko`rinadi, suyak hosil bo`lish markazining kech paydo bo`lib, sekin rivojlanishi o`ziga hos belgilardir. Suykalardagi simmetrik o`zgarishlar suyak uchlarining yo`g`onlashishiga , ularning skleroziga olib keladi. Davolash : qalqonsimon bez preparatlarini qol`lash, ba`zan uni ko`chirib o`tkazish. Jarrohlikda to`g`irlovchi osteotomiya qilinadi Skeletga gipofiz patologiyasining ta`siri - Bolalik va o`smirlikdagi gipofiz o`zgarishlari suyaklar o`zgarishiga olib keladi. Gipofiz giper funksiyasida o`sish tezlashadi, gipofunksiyada sekinlashadi
- Akromegaliya
- Barcha yoshlarda uchrab gipofiz funksiyasining oshishi natijasida kelib chiqadi. Yuz suyaklari va tananing yiriklashishi va qo`l oyoqning kattalashishi kuzatiladi. Rentgenologik usulda turk egarchasi chuqurchasining kattalashganligi va devorining yupqalashganligi aniqlanadi.
- Davolash : roentgen nurlari bilan davolash kam natija beradi.gipofizning o`smasini jarrohlik yo`li bilan olib tashlanadi
Do'stlaringiz bilan baham: |