- 1) Haqiqiy byudjet taqchilligi - bu amaldagi soliq stavkalari bo'yicha byudjet daromadlari va xarajatlari va YaIMning haqiqiy darajasi o'rtasidagi real farq.
- Uning qiymatiga ishbilarmonlik muhitidagi tsiklik tebranishlar va davlatning fiskal siyosati ham ta'sir qiladi. Haqiqiy byudjet taqchilligi hajmiga avtomatik fiskal siyosat ta'sir qiladi va shuning uchun hukumat milliy ishlab chiqarishning qisqarishi munosabati bilan fiskal choralarni amalga oshirganligidan qat'iy nazar o'zgarishi mumkin.
- Shunday qilib, haqiqiy byudjet taqchilligi yoki profitsiti maqsadli joriy moliyaviy siyosatning ko'rinishi bo'lishi shart emas.
- Iqtisodiy fiskal siyosat bilan iqtisodiy faollikning pasayishi davrida yalpi talabni rag'batlantirish maqsadida hukumat bandlik va ishlab chiqarish darajasini oshirishga qaratilgan maxsus qarorlar qabul qiladi. Ushbu qarorlarni amalga oshirish jarayonida davlat xarajatlarining ko'payishi (masalan, yangi ish o'rinlarini yaratish dasturlarini moliyalashtirish) yoki soliqlarni qisqartirish hisobiga davlat maqsadli ravishda davlat byudjeti taqchilligini keltirib chiqaradi. Shunga ko‘ra, tiklanish davrida inflyatsiya tendentsiyalarini jilovlash maqsadida maqsadli ravishda byudjet profitsiti yaratiladi.
- Hukumatning ixtiyoriy siyosati muhim bilan bog'liq
- ichki vaqt ortda qolmoqda, chunki davlat xarajatlari yoki soliq stavkalari tarkibini o'zgartirish parlamentda ushbu chora-tadbirlarni uzoq vaqt muhokama qilishni o'z ichiga oladi.
- Diskretsiyasiz fiskal siyosat bilan byudjet taqchilligi va profitsiti iqtisodiyotning o'rnatilgan stabilizatorlarining ta'siri natijasida avtomatik ravishda yuzaga keladi, chunki bu mexanizmlar hukumatning bevosita aralashuvisiz "yoqiladi".
- Progressiv soliqqa tortish va bandlikni sug‘urtalashning samarali tizimlarini yaratish barqarorlashtirish siyosatining ob’ektiv qiyinchiliklari tegishli soliq, pul-kredit va makroiqtisodiy boshqaruvning boshqa mexanizmlarining yo‘qligi bilan uyg‘unlashgan o‘tish davri iqtisodiyoti uchun ustuvor vazifa hisoblanadi.
- Iqtisodiyotning o'rnatilgan barqarorligi darajasi to'g'ridan-to'g'ri yalpi talabning o'zgarishi uchun avtomatik "amortizator" vazifasini bajaradigan tsiklik byudjet taqchilligi hajmiga bog'liq. Bu tadbirkorlik faoliyatining davriy pasayishi (ko‘tarilishi) fonida soliq tushumlarining avtomatik kamayishi (ko‘payishi) va davlat transfertlarining ko‘payishi (kamayishi) natijasida yuzaga keladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
