Denov Tadbirkorlik va Pedagogika Instituti Tarix yunalishi 2-kurs 107 guruh talabasi Quvondiqov Sardor Tarixiy antrapologiya fanidan tayyorlagan Mustaqil ishi

Denov Tadbirkorlik va Pedagogika Instituti Tarix yunalishi 2-kurs 107 guruh talabasi boboniyozov Sardor Tarixiy antrapologiya fanidan tayyorlagan Mustaqil ishi

Mavzu: Tarixiy antropologiyada strukturalizm va neoevolyutsionizm tarafdorlari fikrlarini tahlil qilish.

Reja:

• Tarixiy antropologiyada strukturalizmning vujudga kelishi.
• Tarixiy antropologiyada neoevolutsionizm qarashlari.

1. Strukturalizm yaratilishi funksionalizm doirasida bo‘lgani sababli, uning ilk turi strukturaviy funksionalizm nomini oldi. Yangi nazariyaning asoschisi Alfred Radkliff-Braun (1881-1955) bo‘lgan. U jamiyatga alohida elementlaming o‘zaro aloqadagi strukturaviy tizimi sifatida qaray boshlagan. Olimning fikricha, insonlaming ijtimoiy hayotini, ulaming m a’lum ijtimoiy tuzimi doirasidagi faoliyatlari sifatida qar^sh mumkin. Radkliff-Braun yaratgan g‘oya ingliz ijtimoiy antropologiyasida tezda ommalashib, o‘z taraqqiyoti bilan qator olimlar guruhi tadqiqotlarida o‘z aksini topdi. Ular orasida Eduard Evons-Pritchard (1902-1972) ayniqsa mashhur bo‘lgan. Afrika madaniyatlarming tadqiqotchisi bo‘ lgan olim ularni o‘rganishda strukturalistik ushibni qo‘llagan.

1. Strukturalizm yaratilishi funksionalizm doirasida bo‘lgani sababli, uning ilk turi strukturaviy funksionalizm nomini oldi. Yangi nazariyaning asoschisi Alfred Radkliff-Braun (1881-1955) bo‘lgan. U jamiyatga alohida elementlaming o‘zaro aloqadagi strukturaviy tizimi sifatida qaray boshlagan. Olimning fikricha, insonlaming ijtimoiy hayotini, ulaming m a’lum ijtimoiy tuzimi doirasidagi faoliyatlari sifatida qar^sh mumkin. Radkliff-Braun yaratgan g‘oya ingliz ijtimoiy antropologiyasida tezda ommalashib, o‘z taraqqiyoti bilan qator olimlar guruhi tadqiqotlarida o‘z aksini topdi. Ular orasida Eduard Evons-Pritchard (1902-1972) ayniqsa mashhur bo‘lgan. Afrika madaniyatlarming tadqiqotchisi bo‘ lgan olim ularni o‘rganishda strukturalistik ushibni qo‘llagan.

Fransiyada strukturalizm g‘oyalari taraqqiyoti o‘zgacha yo‘ldan bordi. Fransuz srukturalizmi Kiod Levi-Stros ishlari bilan tanilgan. Uning ilmiy qarashlari Dyurkxeymning jamiyat haqidagi nazariyalari ta’sirida shakllangan. «Strukturaviy antropologiya» (1958-1973), «Gotelizm bugun» (1962), «Qayg‘uli so‘qmoqlar» (1975) va boshqa asarlar muallifi. Levi-Stros nazariyasining asosini strukturaviy lingvistika uslubini qo‘llash orqali madaniyatning u yoki bu turi strukturasini aks ettiruvchi ramzlar tizimini yaratish mumkinligiga ishonch tashkil qiladi. Olimning barcha asarlarida markaziy mavzu insoniyat ongining barcha tarixiy bosqichlaridayaxlitligi g‘oyasi yotadi. Strukturaviy tahlil metodini qarindoshlik tizimini o‘rganisbda qo‘llagan Levi-Stros keyinchalik totemizmni tadqiq qilish, ong jarayonlarini izohlashda foydalandi.