Denov Tadbirkorlik va Pedagogika Instituti Tarix yunalishi 2-kurs 107 guruh talabasi Quvondiqov Sardor Tarixiy antrapologiya fanidan tayyorlagan Mustaqil ishi

Hozirgi kunda neoevolutsionizmning eng taniqli namoyondasi Marvin Xanis bo‘Iib, u o‘zini Uayt**Va Styuardlaming dayomchisi hisoblaydi. Uning «Madaniy materializm» (1979) asarida bayon etgan qarashlarida, madaniyatlar olfasidagi tafovut* va o‘xshashliklar oxiroqibat, odamlar ehtiyojlarini qondirish texnologiyalarining, hozirgi paytdagi atrof-muhit sharoitlariga mosligiJbilanbelgilanadi. Har qanday texnologiya atrof muhit xususiyati bilan mutanosib boiishini, mavjud |psurslardan optimal foyddlanib, kam mehnat va quw at sarf qilishini ko‘zda tutadi. Shu tariqa tizimda muvozanat paydo boiib, uning alohida ko‘rsatkichlari o‘zgarmaguncha o ‘z ahamiyatini saqlab qoladi.

Bu kabi fikifarga tayangan Xarris, turli madaniyatlar misolida, biz umuman keraksiz deb hisoblagan qator udumlar ortida iqtisodiy man faatlar §, yotganini tasdiqlashga urindi. Xususan, qadimgi hind vedalarida yirik shoxli molni qurbonlik qilingani haqida so‘z yuritilsa-da, hozirdahindlarda qoramolni o‘ldirishga qat’iy talab qo‘yilgan. Xarrisning fikricha, sigirlarni muqaddaslashtirish Hindistonda uzoq tarixiy jarayon bo‘lib, iqtisodiy, ekologik, demografik va texnik omillaming o‘zaro ta’siri natijasidir. Tadqiqotchining xulosasicha, madaniyat va atrof-muhit o‘zaro ta’sir qiladigan omillardir.

Bu kabi fikifarga tayangan Xarris, turli madaniyatlar misolida, biz umuman keraksiz deb hisoblagan qator udumlar ortida iqtisodiy man faatlar §, yotganini tasdiqlashga urindi. Xususan, qadimgi hind vedalarida yirik shoxli molni qurbonlik qilingani haqida so‘z yuritilsa-da, hozirdahindlarda qoramolni o‘ldirishga qat’iy talab qo‘yilgan. Xarrisning fikricha, sigirlarni muqaddaslashtirish Hindistonda uzoq tarixiy jarayon bo‘lib, iqtisodiy, ekologik, demografik va texnik omillaming o‘zaro ta’siri natijasidir. Tadqiqotchining xulosasicha, madaniyat va atrof-muhit o‘zaro ta’sir qiladigan omillardir.

XX asr oxirlarida antropologiyada qator maktablar yuzaga keldi. Jumladan, shu davrda ijtimoiy biologiya maktabi rivojlandi, ammo u tez orada o‘z o‘rnini madaniy ekologiyaga bo‘shatib berdi. Madaniy ekologiya bugungi kungacha Amerika madaniy antropologiyasida o‘zining yetakchi mavqeyini saqlab qolmoqda.