Dialektikaning tarixiy shakllari va xususiyatlari Dialektika qonunlari Dialektikaning muqobillari. Xulosa

 Zaruriyat va tasodif.Zaruriyat va tasodif.Zaruriyat – Bu muayyan shartlar ostida albatta sodir bo’ladigan hodisa hisoblanadi. Zaruriyat tufayli tun orqasidan kun keladi, yil fasllari almashadi. Muzning nol darajadan yuqori haroratda erishi ham zarur. Zaruriyat obyekt mohiyatidan kelib chiqadi va u uchun doimiy va barqaror hisoblanadi.Tasodif – bu muayyan shartlar ostida har doim sodir bo’lmaydigan voqea. Tasodifiy hodisalar sodir bo’lishi ham, sodir bo’lmasligi ham mumkin. Misol uchun, bahor qorning erishiga olib keladigan qish o’rnida keladi. Ammo, qorning aynan qachon aprel yoki fevral oyida eriy boshlashi haqidagi savol tasodifga tegishli. Rossiyada inqilob vaqti yaqinlashgan edi va muqarrar edi, shuning uchun ham sodir bo’lishi lozim edi. Ammo, kim aniq uni amalga oshirishi, qaysi yil va oy tasodifiy xususiyatga edi. Inqilob 1917-yilning oktyabr oyida bo’lib o’tishi mumkin edi yoki 1925-yilning yanvar oyida sodir bo’lishi mumkin edi va hokazo.Zaruriyat va tasodifning o’zaro ta’siri haqida gapirganda, bir-biridan alohida zaruriyatlar va tasodiflar sof shaklda mavjud emasligini ta’kidlash joiz. Zaruriyat asosiy g’oyalarni, obyektni rivojlantirish bo’yicha yo’nalish hisoblanadi. Tasodif zaruriyatning namoyon bo’lish shaklidir. U yoki bu voqea (yoki voqealar ketma-ketligi) – tasodifligiga qaramay, uning orqasida zaruriyat, qonuniyat turadi.Imkoniyat va voqelik.Imkoniyat va voqelik.Imkoniyat – bu tasodifiy yoki zarur shart-sharoitlarda sodir bo’lishi mumkin bo’lgan hodisa, mavjud shart-sharoitlarda mavjud bo’lgan yangilikning yuzaga kelishi uchun asos.Voqelik – bu albatta mavjud bo’lgan narsa. Voqelik bu sodir etilgan, amalga oshirilgan imkoniyat.Imkoniyat obyektiv shart-sharoitlar natijasida kelib chiqadi. Imkoniyatning voqelikka aylanishi ham subyektiv (insonlar) va ham obyektiv sabablarga bog’liq. Misol uchun, Rossiyada xudolar va kambag’allar o’rtasidagi farqni kamaytirish uchun imkoniyat bor. Bu imkoniyatni amalga oshirish va uni voqelikka aylantirsh ko’p omillarga bog’liq.Imkoniyat har doim ham amalga oshmaydi. Misol uchun, Rossiyanin Buyuk Oktyabr inqilobidan so’ng, butun Yevropa inqilobiy harakatlar alangasi bilan qoplangan edi. Hatto Avstriya-Vengriya va Germaniyada inqiloblar bo’lib o’tdi, ammo, ular aksilinqilob zulmiga qarshi kurasholmadi. Natijada, birinchi Jahon urushidan keyin, inqilob faqat Rossiyada g’alaba qozondi.