Dielektrikalar. Ularning asosiy xossalari Dielektriklar


Download 22.01 Kb.
bet2/3
Sana03.02.2023
Hajmi22.01 Kb.
#1155645
1   2   3
Bog'liq
Dielektrikalar. Ularning asosiy xossalari

Amorf suyuqliklar- bu qatron, shisha, bitum va mum. Harorat ko'tarilgach, bu dielektrik eriydi, bu muzlatilgan moddalar - bu haqiqatning faqat bir tomonini tavsiflovchi yovvoyi ta'riflar.
Polikristallar- bular, go'yo, bir kristalga birlashtirilgan, to'plangan kristallar. Masalan, tuz.
Monokristal- bu doimiy kristall panjaraga ega bo'lgan yuqorida aytib o'tilgan polikristaldan farqli o'laroq, qattiq kristalldir.
Pyezoelektriklar- dielektriklar, ularda mexanik ta'sir ostida (kuchlanish-siqilish) ionlanish jarayoni sodir bo'ladi. U zajigalkalarda, detonatorlarda, ultratovush tekshiruvida qo'llaniladi.
Piroelektriklar- bu dielektriklarda harorat o'zgarganda, o'z-o'zidan qutblanish sodir bo'ladi. U mexanik ta'sir ostida ham sodir bo'ladi, ya'ni piroelektriklar ham piezoelektriklardir, lekin aksincha emas. Masalan, amber va turmalin.

Dielektrik xossalari

Agar moddalarning o'ziga xos geraldikasi bo'lsa, unda Rochelle tuzining gerbi, albatta, uzum, gistrezis halqasi va zamonaviy fan va texnologiyaning ko'plab sohalarining ramzi bilan bezatilgan bo'lar edi.
Rochelle tuzining nasabnomasi 1672 yilda boshlanadi. Frantsuz farmatsevti Per Segnet birinchi marta uzumdan rangsiz kristallarni olgan va ularni dorivor maqsadlarda ishlatgan.
Keyin bu kristallarning ajoyib xususiyatlarga ega ekanligini taxmin qilish hali ham mumkin emas edi. Ushbu xususiyatlar bizga juda ko'p dielektriklardan maxsus guruhlarni ajratish huquqini berdi:

  • Pyezoelektriklar.

  • Piroelektriklar.

  • Ferroelektriklar.

Faraday davridan beri dielektrik materiallar tashqi elektr maydonida qutblanganligi ma'lum. Bunday holda, har bir birlik hujayra elektr dipolga o'xshash elektr momentiga ega. Va birlik hajmiga umumiy dipol momenti polarizatsiya vektorini aniqlaydi.
Oddiy dielektriklarda polarizatsiya tashqi elektr maydonining kattaligiga o'ziga xos va chiziqli bog'liqdir. Shuning uchun deyarli barcha dielektriklarning dielektrik sezgirligi doimiydir.
P / E = X = konst




Piroelektriklar

Piroelektriklarda o'z-o'zidan polarizatsiyalangan ekranlar erkin zaryadlar bilan bog'langan zaryadlarni qoplaydi. Piroelektrikni isitish uning polarizatsiyasini o'zgartiradi. Erish nuqtasida piroelektrik xususiyatlar butunlay yo'qoladi.
Ba'zi piroelektriklar ferroelektriklardir. Ularda polarizatsiya yo'nalishi tashqi elektr maydoni tomonidan o'zgartirilishi mumkin.
Ferroelektrik guruhlar

Fazali o'tishlarning mikroskopik nazariyasi ferroelektriklarni ikki guruhga ajratadi.
Birinchi guruh

Bariy titanat birinchi guruhga mansub va u ham deyilganidek, siljish tipidagi ferroelektriklar guruhiga kiradi. Qutbsiz holatda bariy titanat kub simmetriyaga ega.
Ikkinchi guruh

Ikkinchi guruhga natriy nitrat tipidagi kristallar kiradi, ular qutbsiz fazada strukturaviy elementlarning tartibsiz pastki panjarasiga ega. Bu erda fazaning qutb holatiga o'tishi kristall strukturaning tartiblanishi bilan bog'liq.
Uchinchi guruh

Kristallarning yana bir guruhi - ferroelektriklar mavjud.
Ularning dipol momentlarining yo'nalishi shundayki, ular bir yo'nalishda antiferroelektriklar, boshqa yo'nalishda esa ferroelektriklar xossalariga ega. Ferroelektriklarda fazali o'tishlar ikki xil bo'ladi.
Kyuri nuqtasida ikkinchi darajali fazaga o'tish paytida o'z-o'zidan polarizatsiya asta-sekin nolga kamayadi va dielektrik sezgirlik keskin o'zgarib, juda katta qiymatlarga etadi.

Download 22.01 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling