Ózbekstanda kórkem ádebiyat hám kórkem óner bibliografiyasınıń házirgi awhalı hám onı shólkemlestiriw

Ózbekstanda kórkem ádebiyat hám kórkem óner bibliografiyasınıń házirgi awhalı hám onı shólkemlestiriw

К5ркем 1дебият библиографиясы бас3а тарма3 библиографиясынан 5зини4 обекти менен ажыралады (я2ный онда с17леленген 7а3ыялы3 ар3алы).

К5ркем 1дебият 81м 1дебияттаны7 библиографиясы ж1мийетти4 талабы бойынша 1деьий-к5ркем шы2армалар, 1дебияттаны7 81м 1дебий критикалы3 ма3алалар топламларыны4 басылымын с17лелендиреди. Булар тарма3 к6нделик библиографияда ж1рияланады.
К5ркем 1дебият библиографиясыны4 обекти 3урамалы д6зилиске ийе болып, ол 5з ишине тек 2ана 1дебий к5ркем шы2армалар, 1дебияттаны7 81м 1дебий-критикалы3 ислерди 2ана емес, ал философиялы3 шы2армаларды, ж1мийетлик-сыясый текстлерди, шайыр-жазы7шы 81м сыншыларды4 баянатын 5з ишине алады. К5ркем 1дебият библиографиясы жа4а информацияларды ислеп шы2ады, себеби 81р жылы жа4а 1дебиятлар менен д6ня 1дебияты байып барма3та. Бира3 библиографлар бул информацияларды тар3аты7да 1дебияттаны7 81м критика методларына таянады, себеби бул информацифларды4 дурыслы2ын т1мийинлейди.
!дебият библиографиясыны4 ж1мийеттеги 7азыйпасы- илимий ж1рдемши 81м усыны7. Илимий ж1рдемши функциясы 1дебият илими 81м 1дебияттаны7да илимий 81м д5рети7ши кадрларды ра8ажландыры7 менен байланыслы. М1селен, 1дебият библиографиясы та4лан2ан тема бойынша тийисли материалларды библиографиялы3 ма2лы7матлардан аны3лап, жол-жоба к5рсетеди. К5ркем 1дебиятты4 усыны7 функциясы та4ла7 менен байланыслы болып ж1мийет идеологиясы тийкарында басылым ар3алы ж1мийет пу3араларын т1рбияла72а хызмет етеди.
К5ркем 1дебиятты4 библиографлары айры3ша билимге ийе болы7ы ш1рт. Себеби ол 81р 3ыйлы китап о3ы7шыларына 3андай китаплар с1йкес кели7ин аны3ла7ы 81м оны 3айсы усыл 81м 3ураллар ар3алы 1мелге асыры7 жолларын, т1сир ети7 жа2дайларды пухта били7и 81м 3олланы7ы керек. Сонда 2ана ол 5зини4 алдына 3ой2ан ма3сет 81м 8азыйпасына ерисе алады, я2ный китап о3ы7шыны4 ру7хый, идеологиялы3, эстетикалы3, физикалы3, 1деп-икрамлылы3 жа3тан т1рбияла72а ериседи. К5ркем 1дебият 81м 1дебияттаны7 басылымлары ке4 ж1мийетшиликке арнал2ан болса да, 81р 3ыйлы категорияда2ы китап о3ы7шыларына арнал2ан болады`
q. Илимий басылымлар-илимий ма3сетке арнал2ан яки 31нийгелерге тийисли.
w.Ке4 китап о3ы7шыларына арнал2ан басылымлар-булар 31нийге болма2ан 1дебий-эстетикалы3 1дебиятларды талап ети7шилер.
К5ркем 1дебият библиографиясында белгили т6р басылым2а арнап к5рсеткишлер д6зилмейди. К5плеген библиографиялы3 3олланбалар 81р 3ыйлы басылым т6рлери тийкарында жас 5згешеликлери есап3а алынып д6зиледи 81м илимийден ке4 китап о3ы7шыларына арнал2ан шы2армалар топламынан та4ламалы шы2армалар, топламлардан 5з алдына басыл2ан басылымлар избе-излигинде д6зиледи.
!дебий-к5ркем басылымларды4 31нийгелерге арнал2анлары илимий-ж1рдемши к5рсеткишлерде, китап о3ы7шыларыны4 усыны7 3олланбаларында бериледи.
!дебий-к5ркем басылымларды4 илимий ма3сетке арнал2анларында илимий справка аппараты, библиографиялы3, текстологиялы38 81м фактологиялы3 информациялар аны3 дурыс исленип шы2ылады. Бул справка библиграфия жумысында илимий басылымларды4 ке4 3олланы7ына шараят жаратады.
К5ркем 1дебият 81м 1дебияттаны7 басылымларыны4 ж1мийетлик 18мийети оны4 мазмунына, актуаллы2ына, заман талабына сай болы7ына байланыслы. Библиограф тематикалы3 картотекаларды 3олланбаларды д6згенде усыларды есап3а алы7ы керек. Республикамызда к5ркем шы2армаларды басып шы2ары7шы баспаханалар бар`
"Kórkem ónerdegi turmıs" seriyasi. Kórkem óner 1967- jıldan beri islep shıǵarılǵan. Bul ómirbayanlıq seriyada 150 den artıq baspalar bar. 1990- jılǵa shekem jılına 5-7 baspa baspa etildi. Kirisiw maqalaları, esletpeleri, súwretleri dizimi bar. Serianı tayarlaw ushın arnawlı redakciya keńesi tuzildi. Bul gruppaǵa kórkem ónertanıwshılar tárepinen tayarlanǵan ilimiy-kópshilikke arnalǵan monografiyalar, geyde tariyxıy romanlar, geyde qıyalıy ómirbayanlar kiritilgen. Tema 6 bólimge bólingen: rus hám shet el súwretshiler, hám arxitektorlar, rus hám sırt el teatrları aktyorları, dramaturgler, qáwenderler, kompozitorlar turmısı hám iskerligi. Seriya ashıq hám dawam etpekte.
Baspa : kitap (albom), bet baspaları hám baspa baspalarda kórkem súwretler. Albom - 2 qıylı: tekstten tekstke toqılǵan súwretler, reprodukciyalar kompleksi - albom – Mámleketlik Ermitaj katalogı. Basında ilimiy, ilimiy-kópshilikke arnalǵan hám kópshilikke arnalǵan xarakterdegi maqala bar - dárejesi bir qatar illyustraciyalar menen belgilenedi.
Kórkem albomlar: jeke hám ulıwma. Bet baspaları : plakat, reprodukciya, baspa baspalar (avtordıń nusqasınan litografiyalıq tasqa basıp shıǵarıw ), postsartalar.
Muzıkalıq baspalar. Tiykarǵı túrleri. Olar bir qatar ayrıqshalıqlarǵa kóre jazıladı, atap aytqanda : Maqset (ilimiy, oqıw, kontsert). Oqıwshınıń adresinde (professionallar hám yarım professionallar ushın ). Quramı boyınsha (jıynalǵan dóretpeler, jıynaqlar, mono baspalar ).
Bir miynettiń bólek baspa etiliwi (mono-baspa ) hám ilimiy maqalalar kompleksi kórkem ádebiyatta eń kóp ushraytuǵın ilimiy baspalar bolıp tabıladı.
Monografiyalar tiykarınan ilimiy basılım bolıp tabıladı.
Ilimiy jańalıq - bul túrdegi ádebiyatlardıń ajıralmaytuǵın ózgesheligi.
Bul túrdegi baspalar puqta oylanǵan hám kóbinese ǵárezsiz ilimiy qızıǵıwshılıq oyatatuǵın, uyqas penen jazıwlar apparatı (sonday-aq bibliografiyalıq) original illyustraciyalıq materialdıń bar ekenligi menen ajıralıp turadı.
Jámáát monografiyaları ádetde ilimiy oraylarda (akademikalıq mákemelerde, muzeylerde, arnawlı joqarı oqıw orınları hám basqalar ) bir neshe jıl dawamında hám kórkem óner tariyxı baspalarınıń repertuarın da kemnen-kem ushıraydı.
Toplamlar, baspanıń eń maslasıwshı túri retinde, hár qıylı tiykarlarda kórkem óner tanıwshılıqtıń ilimiy dóretpelerin óz quramında birlestiriwge múmkinshilik beredi, bul kórkem kompleksi ushın tiykarǵı zat ulıwma tema.