Dinamika, Nuqta dinamikasi, Mexanik sistema dinamikasi, Analitik mexanika, Inersiya kuchi, Dinamika

T a’sir va aks ta’sir tengligi qonuni (Nyutonning III-qonuni) – Ikkita moddiy nuqtaning bir-birlariga ta’sir kuchlari, shu nuqtalarni birlashtiruvchi chiziqda joylashib, modullarni teng, lekin yo’nalishlari qarama-qarshi bo’ladi:

K uchlar ta’sirining o’zaro mustaqillik qonuni – Agar moddiy nuqtaga bir nechta kuch ta’sir etsa, nuqtaning tezlanishi har bir kuchning alohida ta’siridan nuqta oladigan tezlanishlarning geometric yig’ndisiga teng boladi:
yoki
D inamikaning asosiy tenglamasi: - nuqta harakatini vector usulda berilishiga mos keladi.
M oddiy nuqta harakatining differensiyal tenglamalari
D inamikaning asosiy tenglamasiga tezlanishni ifodasini qo’ysak:


- Nuqta harakatining vector formadagi differensiyal tenglamasi hosil bo’ladi.
K oordinatalar usulida: Radius-vektorni koordinatalar bilan bog’liqligidan va kuch vektorini uni proeksiyalari orqali ifodasidan foydalanamiz:






gruppalashdan keyin Vektor ifoda uchta skalyar tenglamaga ajraladi:

yoki

- nuqta harakatining koordindtalar usulidagi Differensiyal tenglamasi.
Bu natija (1) vector differensiyal tenglamani dekart koordinata o’qlariga proeksiyalash bilan ham olinishi mumkin.
Moddiy nuqta harakatining tabiiy o’qlaridagi tenglamasi – vector ko’rinishdagi differensiyal tenglamasini tabiiy (harakatdagi) koordinata o’qlariga proeksiyalash bilan olinadi:


yoki - Moddiy nuqtaning uch yoqli
tabiiy o’qlardagi harakat
tenglamasi.
Dinamikaning ikki asosiy masalasi:


1. Birinchi masalasi: Harakat berilgan (harakat tenglamasi, traektoriya). Shu harakatni sodir qiluvchi kuch topiladi.