Dispers sistemalar hám eritpelerdiń túrleri

(P10 -P1)/P10=N2
Bunda P₁⁰ - Taza erituvchining to'yingan puw basımı, P₁ - Onıń eritpe ústindegi to'yingan puw basımı ; N₂ — Erigen elementtıń molyar bólegi.

2. 3. Eritpelerdiń konsentraciyasın ańlatıw usılları. Konsentraciya haqqında ulıwma maǵlıwmat
Molyar konsentraciya - 1 litr eritpede erigen elementlardıń buyımlar sanı menen belgilenedi yamasa molyar konsentraciya bul - erigen element muǵdarınıń eritpe kólemine bolǵan qatnası bolıp, ol tómendegi formula menen ańlatıladı.
C = n_(mol) / V_(litr) (4)
Bul jerde: C - elementtıń molyar konsentraciyası ;
v - eritpediń kólemi,
n - kólemge iye bolǵan eritpede erigen elementtıń muǵdarı, yaǵnıy ”mollar” sanı. Eger n= m / M hám kólemdi millilitrda ańlatpalasaq, ol halda :
C = ∙1000 bo’ladi.
Bul jerde: m element - erigen element massası, g;
M - erigen elementtıń molyar massası, g/mol.
Eritpediń molyar konsentraciyası yamasa molyarlik dep, 1 litr eritpe degi erigen elementtıń buyımlar sanına aytıladı. 1 litr eritpede 1 buyım element erigen bolsa, 1 molyar, 0, 5 buyım element erigen bolsa, 0, 5 molyar ertima esaplanadı. Molyar konsentraciya birligi - mol/m3 yamasa mol/l menen ańlatıladı. Molyar konsentraciyanı M hárıbi menen belgilenedi. Mısalı, 0, 2 M jazıwı molyar konsentraciyasınıń 0, 2 mol/l ga teńligin ańlatadı.
Bunnan tısqarı eritpediń molyar konsetratsiyasi tómendegi formula tiykarında tabıladı.
C_M = (6)
Bul jerde Cm = eritpediń molyar konsentraciyası ;
m1 = erigen elementtıń massası ;
M = erigen elementtıń molar massası ;
v = eritpediń kólemi;
C_M = (7)
Bunda ρ - element tıǵızlıǵı ;
w- eruvchining procent muǵdarı ;
M - erigen elementtıń molar massası ;
1 l eritpe degi erigen elementtıń buyımlar sanın molyar koncentraciyası (Cm) menen ańlatıladı.
1 litr eritpede 1 buyım element erigen bolsa bir molli yamasa molyar eritpe dep ataladı hám 1 M dep belgilenedi. Eger 1 litr eritpede 0, 1 buyım element erigen bolsa,-detsilmolyar eritpe dep ataladı hám 0, 1 M dep belgilenedi hám x. k.
C_m ,
Bunda n-erigen elementtıń buyım muǵdarı yamasa
C_m , Bunda m-zat massası, (g); M-onıń molekulyar massası ; v-eritpe kolemi (litr)
Mısal. 2, 5 g natriy gidroksidi bolǵan 250 ml eritpediń molyar koncentraciyasın anıqlań.
Echish.M(NaOH)40gmol
S_m C_m 0,25 moll
Eger, H₂SO₄ ning 0,5 mol/l konsentratsiyali Eritpeler dep atalsa, hár bir litr eritpede 0, 5 buyım yamasa (0,5 ∙98 = 49 g) H₂SO₄ Erigendegan mánisti túsiniw kerek.
Normal konsentraciya. 1000 ml yamasa 1 litr eritpede erigen elementtıń ekvivalentler muǵdarına normal konsentraciya dep ataladı. Onı shártli túrde CN yamasa N menen belgilenedi.
Normal konsentraciyanı esaplaw formulaları :
C_n = yoki
n _(g∙ekv) = m _modda / E _modda va (8)
V = 1000 ml ekanlini esapqa alsaq :
C_N = (H) (g∙ekv/l)
yamasa
C_N = Sıyaqlı formula kelip shıǵadı
Bul jerde Cn - eritpediń normal konsentraciyası :
M - eruvchining massası ;
E - eruvchining ekvivalenti;
v - eritpediń kólemi;
C_N = (10)
Bunda ρ - element tıǵızlıǵı ;
w- eruvchining procent muǵdarı ;
E - eruvchining ekvivalenti;
Bul temaǵa tiyisli máselelerdi sheshiwden aldın ekvivalent túsinigi menen tanısıwımızǵa tuwrı keledi. Elementtıń ekvivalenti dep, reaksiya waqtında 1 buyım vodorod yamasa 0. 5 buyım kislorod menen birikadigan yamasa sonsha muǵdar vodorod hám kisloroddıń ornın alatuǵın element muǵdarına aytıladı.
Qandayda-bir elementtiń ekvivalentin tabıw ushın onıń atom massasın valentligiga bolıw kerek.
Mısalı, Ar (Al) = 27, valentligi 3 ke teń, onı EAl = 27/3 = 9 boladı.
Oksiddiń ekvivalenti onıń molyar massasın kislorod menen baylanısqan element atomı sanın valentligi kóbeymesiniń jıyındısına bolingenine teń. Mısalı, alyuminiy osid ekvivalentin tabıwda :
Mr ( Al₂O₃) = 54+48=102,
E _Al2O3 = bo’ladi.
Tıykardıń ekvivalenti onıń molyar massasın tıykardıń kislotaligigabo'linganiga teń.
Mısalı,Ca(OH)₂ ning ekvivalenti,
Mr [Ca(OH)₂]=40+34 = 74,
E _Ca(OH)2 = bóladi.
Kislotanıń ekvivalentin tabıw ushın, onıń molyar massası tıyanaqlıgiga bólinedi. Mısalı,
E_H2SO4= , E_HCl = ;
E_H3PO4 =
hám t.b.
Duzlardıń ekvivalentin tabıw ushın onıń molyar massasın duz quramındaǵı metal atomı sanın onıń valentligiga kópaytirib, jıyındısına bolıw kerek. Mısalı,
E_CaSO4= ,
E_Al2(SO4)3 = boladi.