Dispersiya tahlili

Statistik gipoteza tushunchasi.
Dispersiya tahlili - matematik statistika usullaridan biri; bir necha omillarga bogʻliq tajribalar natijalarini tahlil qilishda, bu omillarning qaysi biri shu tajriba natijasiga qanday taʼsir qilishini aniklash. Bu usulni 1925 yilda ingliz statistik olimi R. Fisher agronomiyaga doyr tajribalar natijalarini urganish uchun taklif qilgan. D. a.ning asosiy masalalaridan biri — tajribada kuzatilgan natijalarning jami normal taqsimotga ega boʻlgan bir xil tasodifiy miqsor qiymatlari toʻplami yoki oʻrtacha qiymatlari turlicha boʻlgan normal taqsimlangan bir necha tasodifiy miqdorlar qiymatlari toʻplami ekanligini aniklashdan iborat. D. a.ning eng sodsa masalasi tajriba natijalariga koʻra bir xil dispersiyaga ega boʻlgan normal taqsimlangan tasodifiy miqdorlar guruhlarining oʻrta qiymatlari tengligi haqidagi statistik gipotezani tekshirish masalasidir. D. a.da shunga oʻxshash masalalarni hal qilishning miqdoriy usullari ishlab chiqilgan. Masalan, agar tajriba oʻtkazish mobaynidagi barcha oʻlchashlar natijasi teng chiksa va tasodifiy xatolar normal taqsimot qoidasiga boʻysunsa, u holda yakuniy natija maxsus (dispersion taqsimot) jadvallari yordamida aniqlanadi. D. a. ayniqsa qishloq xoʻjaligi sohasidagi turli xil ag-ronomik usullarni, yangi navlarni solishtirish bilan bogʻliq boʻlgan tajri-balarning natijalarini tadqiq qilishda, shuningdek, iqtisodiyot, texnika, biologiya va b. sohalarda qoʻllaniladi.
Regressiya tahlili

Targ'ibot (chiziqli) tahlil - Bir yoki bir nechta mustaqil o'zgaruvchilarning qaramsiz o'zgaruvchisiga ta'sirini o'rganish uchun statistik usul. Mustaqil o'zgaruvchilar boshqa usul bilan regrentrentlar yoki bashorat qiluvchilar va qaram o'zgaruvchilar deb ataydilar - mezonlar. Terminologiya qaram va mustaqil O'zgaruvchilar faqat o'zgaruvchilarning matematik bog'liqligini aks ettiradi ( yolg'on korrelyatsiyaga qarang), sababsiz munosabatlar emas.
Qat'iy regressiyaga qaramlik quyidagicha aniqlanishi mumkin. Ehtiyotchilikning qo'shma tarqalishi bilan tasodifiy o'zgaruvchilar ruxsat bering. Agar har bir qiymatlar to'plami uchun shartli matematik taxmin aniqlansa

(umuman regressiya tenglamasi),
bu funktsiya deb nomlanadi targ'ibot y qiymatlar va uning jadvali uchun qiymatlar - regressiya chizig'i tomonidan yoki regressiya tenglamasi.

O'zgarishda y ning o'rtacha qiymatlarini o'zgartirishda o'ziga xoslik. Har bir o'lchamdagi qiymatlar to'plamiga qaramay, qiymat tarqalib ketgan tasodifiy o'zgaruvchidir.

O'zgarish ishlatilganda, regressiya tahlilini aniqlashtirish uchun y degestersiyaning o'rtacha ko'rsatkichlari turli qiymatlar uchun ishlatiladi (bu qaram o'zgaruvchining tarqalishining natijasi regressiya chizig'i atrofida).
Faktor tahlili - o'zgaruvchilar o'rtasidagi munosabatlarni o'rganish uchun ishlatiladigan ko'p o'lchovli statistik tahlil usullarining kombinatsiyasi. Faktor tahlilining yordami bilan, kuzatilgan o'zgaruvchilar orasidagi chiziqli statistik aloqalar (korrelyatsion) mavjudligi uchun mas'ul bo'lgan omillarning yashirin (yashirin) o'zgaruvchilarini aniqlash mumkin.

Faktor tahlili Maqsadlari:

o'zgaruvchilar sonini kamaytirish;
o'zgaruvchilar o'rtasidagi munosabatlarni aniqlash, ularni tasniflash.
Korrelyatsiya tahlili.
Ushbu ma'ruza va keyingi qopqoq regressiyasi, ma'lumotlarni tahlil qilishning eng mashhur usullaridan biri. Har bir menejer o'z karerasida korrelyatsiya va regressiya jarayonlariga duch keladi va ularni tushunish juda muhimdir. Yuqorida aytib o'tilganidek, ish dunyosida raqamli ma'lumotlar juda ko'p va turli xil o'zgaruvchilar o'rtasidagi munosabatlarni tekshirishga tez-tez ehtiyoj bor.