Дедукция латын созинен алынган deductio-жуумак шыгарыу, додалау тийкарында усыллардан изертлеу методларынан бири. - Даслепки уакытта формал логикада Мысалы: Аристотельдин дидуктив билимнин улыумалыктан жекеликке карап харекет етеди.деп карайды. Сондай-ак «хамме металлар электр откереди» (улыума) хам «мыс металл» деген кагыйдадан «Мыс – электр откизиуши» деген жуумак келип шыгады.
- Хазирги уакытта изертлеуде дидукция сыпат ямаса тийкарлардан натийже шыгарыу тусиндириледи. Бул натийже логика нызамларына тийкарланып шыгарылатугын исенимли болады. Баскаша айтканда дидуктив жуумак хукимлер шынжыры болып, булардан хар бир тийкар яки хуким болады. Хуким логика нызамларына коре усы шынжырдагы баска хукимлерден тиккелей келип шыгады
Сондай-ак гипатеза – дедуктив метод сыпатында колланылады. Бул фактлерден дедуктив теориялык дузгенде баслангыш кагыйдалардын (аксиомалар хам усы сыяклылардын) комплекси танлап алынады хам жуумакланады. XX асирдин басларына дейин дедукция жардеми менен тек математика хам логика дузилген болса, хазирги уакытта физика, биология, лингвистика, социология, психология сыяклы панлердин теорияларын дедуктив тийкарда дузиуге урыныу кен таркалган - Демек, дедукция – хам индукция изертлеу объектинин уйрениуде логикалык жуумаклауда озине тан «анализ» хам «Синтез» сапланады. Дедукция улыумалыктан жеккеликке карай логикалык жуумаклыкка суйенеди.
- Дедукцияга карама-карсы индукция есапланады. Бул логикалык жуумаклау жеккеликтен улыумаластырыуга карай амелге асырылады. Бул еки усыл анализ хам синтез усыллары сыяклы илимий изертлеуде бир-бири мене байланысады
- Анализ ҳәм синтез
- Улыўма метод
- Анализ
- метод-ажыратыў сондай бир ой операциясы, оның жәрдеми менен нәрсе ҳәм қубылысларды пикир ямаса әмелията болып ажыратып анализ етиледи
| - Синтез
- Метод- санада бир пүтинликте, биргеликте, ҳәм өз-ара байланыстағы бөлимлер сыпатында бар болған нәрсе қубылысты илимий изертлеў усылы
| - Туўры еки эмприкалық анализ ҳәм синтез
- - объект пенен жүзеки танысыўда қолланылады. Бул жағдайда объекттың айырым бөлимлери ажыратылады.
| - - Усы шығып атырған объекттиң мәнисин үйрениў ушын гуманитар-теориялық анализ ҳәм синтезден пайдаланыў
| - Структуралық генетикалық анализ ҳәм синтез
- Усынылып атырған объекттиң ишине тереңрек кирип барыў, нәзерде тутылады.
| - Абстракция
- Абстракцияластырыў
- Абстракцияластырыў жәрдеминде басқа қубылыс контексинен пикирим ажыратылады пикирлеўдиң улыўмаластырылған нәтийжелери қәлиплеседи, бул олар өз-ара байланыслықты пикирлеў мүмкиншилик береди. Абстраклы пикирлеў дөретиўшиликке жайластырыўдың зәрүрли шәрти.
- Абстракцияны классификациялаў
- Математик абстракциялаў илимий изертлеў формалластырыў усылы
| - Абстрактдан конкретликке өттиў
| - Конкретдан оның Абстракт сәўлеленген реаллығына өтиледи изертлеў объекти бөлимлерге ажыратылады
| - Абстрактдан конкретке барыў әмелге асырылады. Бунда изертлеў объектиниң анықлығы тикленеди. Синтез ойлаўда
| - Билиў процессинде жанлы пикирден Абстракт пикирлеў оннан практикаға өтиў улыўма технологияға итибар етиў керек.
| | | | - Илимий билиўде көбинше моделлестириў усылы қолланылады.
| - Моделди классификацияластырыў
| - Медел үйренилип атырған объекттиң тийкарғы тәреплерин сәўлелендириўши ол ҳаққында көплеп информацияны қалай формада сүўретлеўши жасалма система
| - Тиккелей үйрениўге тийкарланған илимий усыл
| | - Объекттиң қәсийетлерин оларды үйрениў ушын арнаўлы рәўиште дүзиледи
| | | - Вещественно техникалық модел
| | | | | | - Структуралық моделлестириўди изертлеў
- моделде
- бөлимниң
- оргиналығы
- модель
- информацияның дереги
- модель орталықтағы
- билимниң финсациясы
Do'stlaringiz bilan baham: |