Dizel iyod ishga tushirish tizimi tuzilishi va ishlashi

12.4-rasm.Yurgazib yuborish tizimi ilashish muftasiningishlash sxemasi:
1 — mufta vali; 2 — tirak disk; 3 — shesterna; 4 — yetakchi disk;5— yetaklanuvchi disk; 6 — siquvchi disk; 7 — siquvchi musht;8 — krestovina; 9 — ajratkich; 10 — boshqarish richagi; 11 — korpus;12 — aylanuvchi disk; 13 — qo‘zg‘almas disk

Mufta valga o'matilgan krestovinani burab rostlanadi. Krestovina

o ‘zicha buralib ketmasligi uchun prujinali fiksatorning sterjeni siquvchidisk teshigiga kiritib qo‘yiladi. Mufta va tormozchaning poiat disklarikoфusga quyilgan moyda ishlaydi.
Reduktor (12.3-rasm, 5) ilashish muftasining keyiniga joylashtirilib,
harakatni yurgazib yuborish shestemasiga sekinlashtirib yoki to'ppato
‘g‘ri uzatadi. Reduktor mufta valining uchiga chiqarilgan yetakchi
shestema(4), o‘qda erkin ayianadigan katta (5) va kichik (8) oraliq
shestemalar hamda yetaklanuvchi valga o‘rnatilgan suriladigan shestema(9) dan iborat.Suriladigan shesterna richag (13) bilan siijitilib, uning ichki tishishestema (4) ga bevosita tishlashtirilsa, reduktoming to‘g‘ri uzatmasiqo'shiladi. Agar harakat sxemada ko‘rsatilgandek qo‘shaloq shestemaorqali uzatilsa, sekinlashtiruvchi uzatma qo'shiladi. Reduktomingneytral (harakat uzatilmaydigan) holati bo‘lmaydi. Reduktor detallariham koфusga quyilgan moy bilan moylanadi. Ba’zi traktorlamingyurgizib yuborish tizimida reduktor bo‘lmaydi, unda harakat motordanilashish muftasi orqali bevosita harakatlantirish mexanizmiga uzatiladi.
Harakatlantirish mexanizmi dizelni yurgizib yuborishdan oldinharakatlantirish shesternasini dizel maxovigining gardishiga tishlashtiradiva dizel mustaqil ishlab ketgach, harakatlantirish shesternasini avtomatravishda ajratadi.
Harakatlantirish mexanizmi (12.5-rasm) tutqich (9), unga mahkamlangano'qlarga o'matilgan ikkita yukcha (4), qo'shaloq prujina (6),turtkich(10), yo‘naltiruvchi vtulka (11) va ko'ndalang prujina (3) daniborat. Tutqich boltlar bilan yurgizib yuborish shesternasi (7) ninggupchagiga mahkamlangan. Reduktor yetaklanuvchi vali (5) ning ichiga
prujina(6) va turtkich (10) kirgizilgan, uchidagi rezbasiga esa yo'naltiruvchivtulka burab qo'yilgan. Bu vtulka turtkichning siljishini vaprujinaning cho'zilishini chegaralaydi. Turtkichning ketingi uchiga tirak(2) presslab kirgi-zilgan, yukchalar tashqi uzun yelkasining ilgak shaklidagiuchi yo'naltiruvchi vtulkaning bo'rtig'iga ilinadi, ketingi kaltayelkasiga esa ko'ndalang prujina tirab qo'yilgan.Harakatlantirish mexanizmining qo'shish richagi (12) pastga bosibburilganda siqish richagi (1) tirakni bosib, tutqichni suradi va yurgizibyuborish shesternasini maxovikning gardishi (8) ga tishlashtiradi (12.5-rasm, a). Yukchalaming tashqi uzun yelkasi vtulkaning bo'rtig'igailinadi, prujina kenlib, ulami siqib turadi.Shestemalar qo'shilgandankeyin richag dastlabki holatga qaytarib qo'yiladi.